Verrassend hoe hevig de reacties waren op de wens van Ben Weyts om het Nederlands tot exclusieve taal op school te maken. Het leek wel of iedereen zich in zijn rechten aangetast voelde. Van de onderwijskoepels tot… de partij Défi. Eén reactie klonk helemaal anders, en kwam van een misschien wat verrassende hoek: Dorian de Meeûs, hoofdredacteur van La Libre.

Of de intentie het ooit tot regel schopt is niet zeker, maar onderwijsminister Weyts wil dus een duidelijke lijn trekken rond het taalgebruik op school. Enkel het Nederlands mag nog door de leerlingen gebruikt worden voor onderlinge communicatie. Begrijp: deze regel geldt tijdens en buiten de les, dus ook op de speelplaats, tijdens uitstappen of nevenactiviteiten van welke aard ook. Taalverwerving is nu eenmaal iets wat het klaslokaal overstijgt.

Taalvaardigheid

Als men bovendien weet dat bij vele leerlingen heel wat schort inzake taalvaardigheid, dan klinkt het logisch op dit domein een tandje bij te steken. Het is een herkenbaar probleem in Brussel en steeds grotere delen van de Rand, maar ook in Antwerpen en verschillende centrumsteden is die talenkennis een prangend probleem. Tegelijkertijd wijst Weyts ook de ouders op hun verantwoordelijkheid. Ook zij moeten ervoor zorgen hun kind voldoende met het Nederlands in contact te brengen. Daarnaast trekt hij nog eens 20 miljoen uit voor omkadering en begeleiding van de leerlingen die het nodig hebben. En toen brak de kritiek los…

Van CD&V-voorzitter Mahdi bijvoorbeeld, of van Brussels Minister Sven Gatz (OpenVld), beide niet toevallig coalitiepartners in een Vlaamse regering waar meer dan één haar de boter ontsiert. Maar ook de top van de onderwijskoepels trok van leer. Die virulente uitval was geen verrassing. Bitsig reageren op vrijwel alles wat die onfortuinlijke Weyts voorstelt is nu eenmaal routine geworden.

Onderwijsinstellingen hebben hun onafhankelijkheid en – natuurlijk – deskundigheid, klonk het. Zij weten heus wel hoe met meertaligheid om te gaan. In het licht van de dalende onderwijsresultaten zoals die uit verschillende internationale vergelijkende onderzoeken jaar na jaar blijken, valt daar wel een stevig vraagteken bij te plaatsen.

Franstaligen

Kritiek kwam er ook uit Franstalige hoek, waar men zich rechtstreeks geviseerd voelde. Heel wat van de leerlingen zijn van huize uit Franstalig. Die arme stakkers het recht ontzeggen hun taal te gebruiken tijdens de schooluren is toch een aanfluiting van hun rechten, wat zeggen we, mensenrechten! Dat vooral in kringen van Défi, het vroegere FDF, de reactie hevig was, mag niet verwonderen.

Als Weyts die intentie in een omzendbrief giet, trekken we naar de Raad van State, waarschuwde voorzitter François De Smet. Brussels fractieleider De Bock beaamde. Ook Caroline Désir (PS), de Franstalige evenknie van Weyts, werd over het onderwerp aangesproken. Er komt geen soortgelijke maatregel in het Franstalig onderwijs, benadrukt ze. ‘Het probleem stelt zich niet.’ Het is een terugkerend fenomeen bij Désir: problemen ontkennen.

Een Nederlandstalige (!) titel in La Libre.

Commentaarstuk

Helemaal anders reageerde Dorian de Meeûs, hoofdredacteur van La Libre. In een apart en opvallend commentaarstuk benadrukte hij dat de Minister van Onderwijs het net wél bij het rechte eind heeft. ‘Ben Weyts heeft gelijk’, is de duidelijke titel, (opvallend genoeg is die titel trouwens in het Nederlands). ‘De kwaliteit van het Nederlandstalig onderwijs erodeert in die mate dat men zich zorgen moet maken en concrete maatregelen moet treffen’, schrijf hij. Niet alleen zal de hele dag Nederlands praten een positief effect op het taalgebruik van het kind in kwestie, ‘het is ook een kwestie van respect naar de Nederlandstalige leerlingen toe’. En nog: ‘Ouders die hun kinderen naar een Nederlandstalige school sturen, willen hen de kans geven Nederlands te leren en het zo goed mogelijk te spreken.’ De Meeûs spreekt uit ervaring. Hij doorliep zijn middelbaar onderwijs in het Brusselse Sint-Jan-Berchmanscollege. ‘Ik las er meer Franstalige boeken dan mijn zus in het Franstalig onderwijs’, liet hij zich ooit ontvallen. Zijn commentaarstuk is alvast redelijker dan het fulmineren van de Lieven Boeves van deze wereld.

Dorian de Meeûs

De heisa over Nederlands op de speelplaats