Het becijferde besef dat Wallonië, meer nog dan België in het algemeen, voor een catastrofe staat heeft ongetwijfeld de arm van Magnette omgewrongen. Daar mikten de koninklijke pogingen sinds de aanstelling van Coens en Bouchez op. Dat dit zolang uitbleef was waarschijnlijk omdat Magnette zich vastgebeten had in zijn ideologische verblinding – ‘jamais avec la N-VA’. Hij werd daartoe opgehitst door het snobsocialisme van Ecolo en de sterke allochtone PS-vleugel, vooral in Brussel onder leiding van Ahmed Laaouej. Magnette mikte op nieuwe verkiezingen om N-VA te verzwakken en de Vlamingen voorgoed in de hoek van ‘des boches’ (moffen) te duwen.

Met de baarlijke duivel in bed

Het paleis probeerde tevergeefs Magnette tot andere inzichten te brengen, en zijn studiedienst confronteerde hem – als we Herman De Bode mogen geloven – steeds duidelijker met het feit dat hij een zelfvernietigende strategie volgde. Hij zat echter muurvast en kon geen kant meer op. Zoals iedere kat die in het nauw zit klauwde hij wild om zich heen.

Corona werd tenslotte het voorwendsel om zijn heilige bezweringen in te slikken en dus was hij plots bereid in de boot te stappen met de baarlijke duivel, Bart De Wever. Die van zijn kant dacht dat hij zijn slag thuis had gehaald en zag zichzelf reeds als premier (tegen zijn goesting, zogezegd). En De Wever deed zijn tactisch onvoorzichtige uitspraak in het middagnieuws van zaterdag 14/03.

Daarbij was geen rekening gehouden met drie factoren. De eerste en belangrijkste was de oppositie van het PTB-gestuurde FGTB dat geen rekening houdt met cijfers, maar slechts met ideologische verstarring. Laat de rijken de crisis maar betalen, is hun redenering. De PVDA vroeg meteen om een coronabelasting op de grote fortuinen.

Dat de persoonlijke vriend van wijlen Fidel Castro, Gerard Depardieu, vanuit die logica ooit naar bij hen was gevlucht en vandaar bij Poetin terecht kwam, zijn zij alweer vergeten. Magnette miste, in tegenstelling tot Di Rupo, het gezag om zijn opposanten weer in hun sektarisch kot te jagen. Een tweede factor was de gretigheid van Ecolo/ Groen om als ‘nuttige idioten’ mee naar de afgrond te marcheren. De derde factor was de verslaving aan postjes in de liberale ‘familie’. Dat vraagt om een korte uitleg.

Buiten de vijver van de flaminganten

Toen N-VA in 2014 haar grote overwinning behaalde met 32,5 procent, zat zij in een paradox: de grootste partij van het land (20,3 procent federaal, tegenover PS nummer 2 met 11,7 procent), maar geen partners aan Franstalige kant. Na niet eens zo ingewikkelde formatiegesprekken bleek evenwel de MR van Charles Michel, met amper een kwart stemmen in haar taalgroep (9,6 procent federaal) bereid over de algemene afkeer in Franstalig België voor Bart De Wever heen te stappen.

De MR stapte in een regering waarin zij de leeuwenbuit kon binnenhalen. De MR kreeg met 650.000 stemmen zeven van de veertien ministers (inbegrepen de premier), tegen N-VA met 1.366.000 slechts drie (plus twee staatssecretarissen). Bovendien bleek De Wever bereid om zijn communautaire eisen voor vijf jaar in de diepvries te stoppen om een financieel herstelbeleid mogelijk te maken.

Dat lokte meteen protest uit van het radicaal flamingantische deel van zijn achterban, maar omdat het Vlaams Belang in de urnen een gigantische oplawaai had gekregen (van twaalf naar drie zetels) en met 5,8 procent zelfs flirtte met de kiesdrempel, leerden zij hun mond te houden.

De Wever, die heerste als God in Frankrijk, drukte resoluut de Bocht van Bracke door, die inhield dat de partij de nadruk zou verleggen van het communautaire naar het sociaaleconomische. Een bocht die hij toch al had willen nemen. Hij had al eerder gezegd dat hij van het dom vlaggenzwaaien af wilde. Dat had hem geen windeieren gelegd. Voor het eerst had een Vlaams-nationale partij massaal kiezers aangetrokken die wantrouwig staan tegenover het in hun ogen bezoedelde flamingantisme. Dat zou als een tijdbom tikken.

Verrechtsing leidde tot verlinksing

De regering Michel was voor De Wever een berekende gok. Indien hij geen tegenspeler kreeg in het Franstalige landsgedeelte, zou hij ondanks zijn bijna verpletterende aanwezigheid in Vlaanderen voorgoed geblokkeerd zijn, dat besefte hij. Het grandioze cadeau aan MR hield impliciet een uitnodiging in om in Wallonië een rechtse stroming op gang te brengen.

Dat mislukte en dat werd duidelijk tijdens de Marrakesh-botsing van eind 2019, toen bleek dat Michel in plaats van rechtser in feite linkser was geworden, ‘om aan de juiste kans van de geschiedenis te staan’. Waar hij niet lang daarna voor beloond zou worden met de oppergaai in ‘Europa’, waarna hij zijn regering in perdel liet. Wat overbleef was een ziekelijke honger in de liberale ‘familie’ naar mandaten.

Daar moest ook de lauw bekeerde Magnette voor knielen. In feite deed hij hetzelfde wat BDW vijf jaar eerder had gedaan: hij kocht de liberalen letterlijk om. Daarom ontdekten die onder Georges-Louis Bouchez hoe verknocht zijn wel zijn aan la Belgique. Op de achtergrond stond Meyrem Almaci te juichen vanuit de illusie dat zij nu eindelijk weer relevant zou zijn. Zij is al blij met een dode mus.

Te veel mensen met mooie titels

Belangrijk in die verlinksing was dat de regering Michel ten dele mislukte. Zij voerde weliswaar een aantal hervormingen door die weinig tot de publieke verbeelding spraken, maar dat gebeurde amateuristisch.

Zo kwam de fameuze tax shift van Johan Van Overtveldt (die weggerangeerd werd naar ‘Europa’) op een gat in de begroting van twee miljard te staan; de aanschaf van de F35 door Steven Vandeput (die zich verschanste in Hasselt) was geen verkwikkend dossier; en ook Elke Sleurs demonstreerde dat een universitaire titel niet noodzakelijk een garantie is om een departement goed te besturen. Net zoals Hendrik Vuye al had bewezen dat een professoraat wel tot een vakbekwame criticaster, maar niet tot een slagkrachtige fractieleider leidt. Theo Francken tweette graag, maar liet zich overspoelen door ‘Marrakesh’. De enige met een goed rapport was, nogal verrassend, Jan Jambon. N-VA had nu een uitweg nodig om effectief gebruik te kunnen maken van zijn objectieve bondgenoot, de PS-studiedienst.

Dit is deel twee in een reeks van zes. Herlees hier deel 1.
Volgende aflevering: De halve Bocht van Bracke.

Dteven Vandeput

De PS-studiedienst als bondgenoot