FSSPX

Het exorcismetafereel vond plaats in het kantoor van – toenmalig – Vlaams Belang-lid Alexandra Colen (volgens ingewijden de best betaalde huisvrouw van Vlaanderen) en werd volgens verschillende media geleid door Eric Jacqmin. Die laatste presenteert zichzelf op Linkedin aan de wereld als ‘onderprior FSSPX’ in Antwerpen. Voor wie niet thuis is in het jargon, onderprior is een functie in het kloosterleven, FSSPX staat voor Fraternitas Sacerdotalis Sancti Pii X, zeg maar het priesterbroederschap van de Heilige Pius X. Dat broederschap werd gesticht in 1970 door de conservatieve Franse Bisschop Marcel Lefebvre (1905-1991). Die verzette zich tegen de al te modernistische koers die de rooms-katholieke kerk voer na het tweede Vaticaanse Concilie. Hij koos de naam van Pius X omdat die paus zich fel verzette tegen ‘de modernistische dwalingen’, iets wat nog door de FSSPX wordt volgehouden. Hij werd het symbool van het conservatieve verzet en verzamelde priesters en priesterstudenten rond zich, die net als hem delen van tweede Vaticaanse Concilie verwierpen. Het meest bekend is de liturgie die hij bleef vieren in de Tridentijnse ritus (zoals voor Vaticanum II, in het Latijn, met de rug naar de gelovigen).

Na conflicten over het wijden van priesters, het niet-aanvaarden van de theologie van Vaticanum II, de interreligieuze dialoog en de wijding van bisschoppen door Mgr. Lefebvre kwam het tot een ultieme confrontatie die uitliep op een excommunicatie van de bisschop en de vier bisschoppen die hij gewijd had (waaronder het huidige hoofd van de FSSPX Bernard Fellay en de later, omwille van antisemitisme en negationisme in het nieuws gekomen Richard Williamson). Een van de kardinalen die toen de pen voerde bij de excommunicatie was Joseph Ratzinger, de latere Benedictus XVI. Die voerde tijdens zijn pontificaat gesprekken met Bernard Fellay over het heropnemen van de FSSPX in de Rooms-Katholieke Kerk. Dat zorgde voor veel spanning bij de priesterbroederschap en bij de progressieve groepen in de katholieke kerk.

In Vlaanderen?

De vraag is hoe zwaar weegt de FSSPX in Vlaanderen in België, in de wereld? In Vlaanderen zijn er vijf kapellen, vestigingen waar de Pius X-broederschap liturgie viert. In Antwerpen is er de ‘priorij van het Allerheiligste sacrament’, in Brussel is er de priorij van Christus Koning en zijn er vieringen in de Sint-Jozefkerk op de square Frère Orban, in Gent wordt er een Kapel ’s zondags bediend, net als in Bierbeek. Franstalig België kent vestigingen in Namen en Quiévrain. Volgens het (niet onfeilbare) Wikipedia beschikt de Priesterbroederschap Pius X in de Benelux over acht priesters, drie zusters en één broeder en over de vrije basisschool Nôtre Dame de la Sainte Espérence te Brussel.

Maar van waar komt de connectie tussen de FSSPX en Vlaams Belang? Die is niet van recente datum. De twee schijnen elkaar te vinden in de ethische kwesties. Zo schrijft Ineke Cleymans in 2011 op de webstek van Vlaams Belang Berchem: ‘Het betreft hier de conservatieve katholieken die voor het Vlaams Belang kiezen omwille van onze ethische standpunten. Zij maken een niet onaanzienlijk deel uit van onze leden en onze trouwe kiezers, maar komen zelden aan bod. Op 20 februari 2011 bracht de Berchemse afdeling daar nu verandering in!’ De spreker die avond was: E.H. Eric Jacqmin, die sprak over ‘de hervorming van de hervorming’ in de kerk – het terugschroeven namelijk van de al te verregaande modernisering die werd doorgevoerd na Vaticanum II. Omdat ook in het Vlaams Belang de kerk in het midden moet worden gehouden werd een volgende thema-avond aangekondigd over ‘het heidendom’.

De E.H. Eric Jacqmin is niet de enige met goede contacten in het milieu van de Vlaamse conservatieve verenigingen. Zo heeft het Gentse KVHV een ‘Sint-Thomasgenootschap’, ‘een onderdeel van het Verbond dat wordt geleid door priester Peter Van de Kerckhove. Hij is onze proost, de geestelijke leider van het Verbond. Als Vlaamsgezinde priester treedt hij in de voetsporen van Pater J. Callewaert en Pater Warnez. E.H. Van de Kerckhove woont regelmatig een activiteit bij en houdt een paar keer per semester een lezing over christelijk geloof of viert met ons een mis.’ E.H. Van de Kerckhove is geen FSSPX-priester maar een traditionalistische katholieke priester die missen in de tridentijnse ritus organiseert en in soutane ook de IJzerwake bijwoont, waar zijn groep in het verleden onder de deelnemers rozenkransen verdeelde. Hij heeft rond zich een groep jonge enthousiaste conservatieven verzameld, (ex-)KVHV-ers via de werkgroep Mysterium Fidei ‘Werkgroep ter Bevordering van de buitengewone vorm van de Romeinse Ritus in Vlaanderen’. Verder ongevaarlijk maar een lid van die groep was volgens sommige berichten aanwezig bij de Parlementaire Duiveluitdrijvers. En ook VB-parlementslid Tanquy Veys vertoeft in die traditionalistische KVHV-kringen.

Vlaams Belang?

Wordt Vlaams Belang dan dé partij van de traditionalistische katholieken? Het antwoord is neen. De lobby van de traditionalisten die Kerk en Staat maar al te graag gemengd zien is en was te herleiden tot Alexandra Colen en die heeft de partij verlaten, tot opluchting van velen. En Tanguy Veys? Die zag een kans om zijn naam nog eens over alle tongen te laten gaan. Blijkbaar zonder te beseffen dat het meteen ook de kans bood om Vlaams Belang te schaden. Hij lijkt de allerlaatste der traditionalistische mohikanen in het VB. Op een startdebat in Leuven in 2011 werd hem de vraag gesteld: ‘wat denkt u over euthanasie en abortus?’ Kamerlid Tanguy Veys antwoordde: ‘In de bijbel staat “Gij zult niet doden”‘. Onder luid applaus van enkele jonge KVHV’ers, waarna die hele groep theologisch werd ingemaakt door toenmalig politicus Rik Torfs.

Exorcisme-gate is een schandaal(tje) op een dienblaadje aangeboden door een lid van de partij. Maar zonder enige politieke relevantie. De traditionalisten hebben succes bij enkel Vlaamse conservatieve (jongeren-)groepen, meer dan dat is het ook niet. Hun politieke vertegenwoordiger in het Vlaams Belang, Tanguy Veys, heeft met het bekend maken van zijn deelname aan de exorcisme-gebedswake zijn populariteit binnen de partij niet zien stijgen. De loge kan op zijn twee oren slapen.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>

Peter van de Kerckhove

Traditionele christenen aan de macht in Vlaams Belang?