2003 De ontwerp-grondwet van de Europese Unie wordt gepresenteerd.

Koning Albert II (°1934)

1994 Op de jaarlijkse Guldensporenmarathon verschijnen, op uitnodiging, koning Albert II en koningin Paola. Voor de duizenden aanwezigen is dit een totale verrassing. In zijn dankwoord zegt voorzitter Pol van den Driessche onder meer: ‘De achtste Guldensporen-marathon poogde en poogt, net zoals de voorgaande edities, op een eigenzinnige manier de dag te herdenken waarop Vlaanderen toonde hoezeer het de vrijheid beminde. (…) Als een koning te rijk verwelkomen wij iedereen die het streven naar het behoud van de Vlaamse identiteit erkent. Heel speciaal begroeten wij koning Albert en koningin Paola die even met ons komen meevieren. Dit is een meer dan fraaie geste naar Vlaanderen en dat weten we eerlijk te waarderen, want het was ooit anders. Bedankt, Sire en Mevrouw, voor uw komst en aanwezigheid op dit Vlaamse Feest’. Het publiek reageerde enthousiast.

Tot besluit van het publieke gedeelte wordt De Vlaamse Leeuw gespeeld. Albert II zingt de laatste zinnetjes van de hymne zichtbaar mee. De deelname van het Belgische vorstenpaar aan deze 11 juli-manifestatie zorgde voor nogal wat commotie in de Franstalige Brusselse pers en leidt tot heftige interpellaties van de Franse liberalen en het FDF. In september maakt het vorstenpaar het goed door deel te nemen aan de Waalse Feesten in Namen.

1990 Op het achtentwintigste congres van de Communistische Partij in Moskou wordt Michael Gorbatsjov herkozen tot partijleider.

Achiel van Acker (1898-1975)

1975 Overlijden te Brugge van Achiel van Acker, socialistisch politicus. Deze toekomstige premier, geboren in een gezin van twaalf kinderen, kan als zoon van een mandenmaker alleen lager onderwijs volgen – en zelfs dat maar tot zijn 10 jaar. In 1914 sticht Van Acker, samen met enkele vrienden, een Bond voor de Verdediging van de Vlaamse Rechten. Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog betekende voor hem het begin van een lange zwerftocht in Frankrijk. In deze periode was hij een tijdlang lid van de Frontbeweging.

Na 1918 sticht hij in Brugge de Socialistische Jonge Wacht en in 1920 wordt hij verantwoordelijk uitgever van het socialistisch weekblad Werkerswelzijn en actief syndicalist. Al in 1921 komt hij aan het hoofd van de Centrale van Bouw, Hout en Gemengde vakken, en in 1922 wordt hij secretaris van de Federatie van Vakbonden in het arrondissement Brugge. In 1926 werd hij voor de BWP verkozen tot gemeenteraadslid van Brugge, wat hij blijft tot in 1970. In 1927 wordt hij verkozen tot volksvertegenwoordiger.

In 1932 richt hij het socialistische Vlaams Weekblad op. Hij heeft in Brugge een eigen boekenwinkel en geeft een tijdlang de letterkundige reeks De Garve uit om goedkope pockets onder het publiek te brengen. Intussen is hij ook lid geworden van het nationaal partijbestuur van de Belgische Werkliedenpartij (BWP). Tijdens de bezetting leidt hij de clandestiene socialistische partij.

Na de Tweede Wereldoorlog bouwt Van Acker een indrukwekkende politieke loopbaan uit. Hij wordt in 1944 minister van Arbeid en Sociale Voorzorg en kan de belangrijke besluitwet betreffende de maatschappelijke zekerheid van 28 december 1944 uitvaardigen. In 1945-1946 is hij ook tweemaal premier van een regering waarvan de communisten deel uitmaken.

In 1947-1949 is hij minister in het kabinet Spaak II dat de gemanipuleerde talentelling van 1947 op haar geweten heeft, maar dat schijnt hem niet te deren. Als premier van een links socialistisch-liberaal kabinet (1954-1958) wordt hij in 1957 geconfronteerd met het feit dat door de demografische evolutie ruim 470 000 burgers niet in het parlement vertegenwoordigd zijn, waarvan drie vierde Vlamingen. Hij laat zijn oren hangen naar de Waalse vleugel van zijn partij en doet er niets aan. Van Acker is en blijft een voorstander van de unitaire staat. Van communautaire en ‘taalkwesties’ licht hij niet wakker.

In 1961 wordt hij voorzitter van de Kamer en dit tot in 1974.

1973 De Bahama’s worden onafhankelijk van Groot-Brittannië.

1951 Een nieuwe wet bepaalt dat de forfaitaire schadeloosheidsstelling bij arbeidsongevallen volledig ten laste van de werkgever ligt. Dezelfde wet voert het sinds 1942 toegekende kraamgeld wettelijk in, als onderdeel van de kinderbijslagregeling. Kraamgeld is in Nederland onbekend.

Joris van Severen (1894-1940)

1932 In Roeselare heeft de eerste Landdag plaats van het op 4 oktober 1931 opgerichte Verbond van Dietse Nationaal Solidaristen ofte Verdinaso. Voor het eerst verschijnt daar ook de Dietse Militie (DM), later Dinaso Militanten Orde (DMO). Stichters van het Verdinaso zijn in de eerste plaats Joris van Severen, Wies Moens, Jef François, Emiel Thiers en Juul Declercq. De ideologische inbreng van Moens, die het Dinaso-programma schreef, mag niet worden onderschat.

1920 Op een Guldensporenviering in Gent, waar evenwel zijn Gentse partijgenoten ontbraken, verklaart Camiel Huysmans dat de tijd voor amnestie is aangebroken. Hij is dan socialistisch volksvertegenwoordiger en ook secretaris van de Tweede Internationale.

1908 De Nederlandse fysicus Heike Kamerlingh Onnes (1853-1926) maakt voor het eerst helium vloeibaar. Hij ontvangt hiervoor in 1913 de Nobelprijs Natuurkunde.

Edmund D. Morel (1873-1924)

1873 Geboorte in Parijs van de socialistische politicus Edmund D. Morel, medestichter van de Congo Reform Campaign die het bewind van Leopold II in zijn Vrijstaat Congo aanklaagt. In navolging van Heart of Darkness (1899) van Joseph Conrad waren de boeken van Morel King Leopold’s Rule in Africa (1904), Red Rubber – The story of the rubber slave trade that flourished in Congo (1906) en Great Britain and the Congo: the Pillage of the Congo Basin (1909), dat laatste met een inleiding van A. Conan Doyle, de meest beklijvende aanklachten tegen de heerschappij van Leopold II in ‘zijn’ Congo.

Morel kwam op het spoor van de Congo-affaire toen hij als bediende werkte voor het Elder Dempster scheepvaartbedrijf. Hij zag hoe er een fortuin werd verdiend met de export van Congo-rubber en de verzending van geweren en handboeien. Elder Dempster had een scheepvaartcontract met de Kongo-Vrijstaat voor de verbinding tussen Antwerpen en Boma . Morel werd vaak naar Antwerpen gestuurd, waar hij de interne rekeningen van de Kongo-Vrijstaat van Elder Dempster kon inzien. Hij concludeerde terecht dat de rubber en andere hulpbronnen met geweld aan de bevolking werden onttrokken en begon campagne te voeren om de misstanden aan het licht te brengen. Missionarissen bezorgden hem ooggetuigenverslagen en zelfs foto’s van de wreedheden.

Daarnaast was Morel de belangrijkste Engelse voorstander van de Black Shame campagne, die de wandaden van zwarte Franse troepen tegen de bevolking van het bezette Rijnland aanklaagde. Een goed inleiding op dit huiveringwekkende thema vind je hier.

Morel was ook zeer kritisch voor het Verdrag van Versailles en waarschuwde dat het tot een nieuwe oorlog zou leiden. Vanaf 1922 zat Morel voor Labour in het Lagerhuis.

Edmund D. Morel

10 juli. Historische dag: Albert II zingt De Leeuw (een beetje) mee