Terwijl de modale Vlaming nu vooral bezig is met de prangende vraag hoe zijn energiefactuur te betalen, de crisis aan de middenklasse begint te vreten, zelfs het kasteelvolk zijn stulpjes niet meer verwarmd krijgt zonder sociaal tarief, en binnen afzienbare tijd op Waregem Koerse alleen nog hooineutrale stokpaardjes te zien zullen zijn, krijgt mediatycoon Gert Verhulst er van langs wegens het iets te overvloedig gebruik van het n*-woordje.

Plaats van misdaad: een gloednieuwe talkshow op Play4, waarin de baas van Studio 100, Plopsa, én van productiehuis Dedsit zelf dat de show aflevert, telkens vier gasten ontvangt. Het toog- en caféformat is zo oud als de straat, en valt of staat uiteraard met de presentator en wie er zoal zijn opwachting maakt. Het kost ook twee keer niks, camera aan en draaien maar. Er zijn ook mensen die daar gratis willen gaan zitten als publiek behang, en applaudisseren op commando. Tussendoor is er reclame.

Dolksteken

Was ‘De tafel van vier’ racistisch? Tafelgast Raf Njotea: ‘Discussie mag gevoerd worden, alleen jammer dat het n-woord zo vaak viel’

Woke-gast van dienst Raf Njotea: ‘spijtig dat het n*-woordje zo dikwijls viel’

Eerst iets over Verhulst zelf. Nogal wat Vlamingen kijken naar hem op als een voorbeeld van geslaagd ondernemerschap. Dat zou ik ook doen, als het bleef bij het uitbaten van pretparken, maar helaas wil Gert sinds geruime tijd zijn hemel verdienen als schermgezicht. Als baasje van Samson vond ik het zowat de limiet, al wat daarna kwam oogt als een directeur die op een personeelsfeestje grappig wil doen. Genante scènes in Saint-Tropez, waar de Verhulstjes ons vanuit hun villa op de hoogte houden van het dagdagelijkse familieleven, en waar vooral de mentaal gehandicapte zoon Viktor het hoge woord voert, blijken zowaar hoge kijkcijfers te halen en de VRT kopzorgen te baren. Vlaanderen boven.

Maar dus nu De Tafel van Vier. Na opwarmoefeningen als Gert Late Night en De Cooke & Verhulst Show zou dit dé spraakmakende Vlaamse talkshow worden die alle taboes onderuit haalt. De eerste aflevering van 5 september werd al meteen een voltreffer, volgens de wetmatigheid dat je hard moet binnenkomen met zo’n nieuw mediaproduct om de concurrerende formats van de tabellen te vegen. Dat lukte ook. BV (van begraven en verrezen) Margriet Hermans opende de debatten met negerinnentetten, en de vraag waarom die niet meer onder die naam bij de bakker te vinden zijn. Pertinente vraag. Gekleurde woker van dienst, ene Raf Njotea, poogde wat weerwerk te bieden, maar de toon was gezet, waarbij het n*-woordje over tafel vloog zoals kinderen genieten van kak- en pistaal.

De volgende dag vielen deftige kranten als De Morgen en De Standaard over elkaar heen om het vulgaire ‘racisme’ van Gert Verhulst aan de kaak te stellen. Alsof er even geen belangrijker nieuws te rapen viel. Waarbij vooral opvalt dat de dolksteken van Gerts (ex-) kompanen kwamen: een opiniestuk van Njotea in De Standaard, en eentje in De Morgen van ex-redacteur Elias Van Dingenen die berouwvol kwam uitleggen hoe hij in de val was gelokt en zich heeft teruggetrokken uit het avontuur. Na zo’n ‘racistische uitschuiver’ is het kwestie voor de betrokkenen om snel terug aan de goede kant van de geschiedenis te gaan staan.

Halve excuses

Dezelfde day after kwam presentator Verhulst met halve excuses af nadat ook zijn nieuwe gast, de Nederlandse cabaretier Marc-Marie Huijbregts, hem de levieten had gelezen over zijn onbetamelijk gedrag. Weer fout: nooit excuses aanbieden voor iets dat je als journalist of TV-maker de ether instuurt, dat staat zo lullig. Het ondergraaft heel je geloofwaardigheid. Conclusie: veel gratis reclame voor het nieuwe programma – wat de bedoeling was van deze stunt – maar ook de vaststelling dat Gert Verhulst zijn hand schromelijk overspeelde. Ook (en vooral) ‘politiek incorrecte’ talkshows vergen redactioneel huiswerk, intellectuele finesse en een ijzersterke presentator.

Commerciële zenders kunnen in dat opzicht een disruptieve functie hebben tegenover staatszenders en mainstream media die de neiging hebben morele superioriteit te etaleren en de bandbreedte van de vrije meningsuiting te versmallen. Het Canvas-Programma De Afspraak is in dat opzicht een toonbeeld van politiek correcte saaiheid, bij voorkeur bevolkt met figuren die het over vrijwel alles eens zijn, en een presentator die zich strikt houdt aan een links-weldenkende code. De Morgen en de Standaard, vandaag compleet inwisselbare media, hebben daarbij een ondersteunende functie.

De Standaard blijf overigens volhouden dat die woke- en cancelcultuur niet bestaat, en een verzinsel is van ‘rechtse trollen’ (sic). Ook dat moet kunnen: volhouden dat iets niet bestaat en zo elke discussie erover tot absurditeit verklaren. Terwijl heel de heisa net wijst op het wél bestaan van een woke-cultuur en een bijbehorende censuurreflex.

Intellectuele diversiteit

De Afspraak: toonbeeld van politiek correcte saaiheid

Wat ons tot de slotsom brengt van deze volstrekt onbelangrijke column over een onbelangrijk onderwerp: de reacties op Verhulst’s talkshow zijn niet zomaar meningen, ze vinden de inhoud en de uitspraken ervan wel degelijk ‘ongepast’, grensoverschrijdend en moreel-laakbaar. Dat is iets anders dan een debat openen, het is het debat op voorhand afsluiten. Diezelfde Raf Njotea, de spijtoptant die in de eerste aflevering opdraafde, identificeert Abou Jahjah en Conner Rousseau (!) met extreemrechts populisme omdat ze zich allebei al eens kritisch hebben uitgelaten over de wokes. Hij besluit zijn DS-column met een reductio ad Hitlerum: wie de wokes in vraag stelt, is een nazi, en brengt ons terug naar de jaren ’30. Tja...

‘Racisme’ blijft een stoplap om tegenstanders de mond te snoeren. Vele linksdraaiende democraten hebben nog altijd enorme moeite met intellectuele diversiteit, en met het verschijnsel dat er over nogal wat thema’s géén consensus bestaat en nooit zal bestaan. Wat ons dan weer op het vloekwoord ‘polarisatie’ brengt. Door steeds maar weer te benadrukken dat je vooral moet ‘verbinden’ en niet mag polariseren, versmal je het debat tot een consensueel ritueel, dat ons al te vaak door de openbare omroep wordt aangeboden.

Laat dus duizend bloemen bloeien, nota bene een gezegde van Mao. Leve de polarisatie en de échte diversiteit. Ik vind het prima dat er op het PVDA-feestje Manifiesta, naast de onvermijdelijke Tom Lanoye, sprekers opduiken als Chen Weihua, EU-afgevaardigde van de Chinese staatskrant China Daily, die onder meer de Russische slachtpartij in de Oekraïense stad Boetsja ontkent als fake news. Zoals er ook mensen mogen rondlopen die betogen dat de aarde plat is. Alleen was de PVDA nog de grootste lawaaimaker om het radicaal-rechtse muziekfestival Frontnacht in opspraak te brengen en te laten verbieden, wegens een affiche met ‘foute’ figuren en foute connecties. Iets over twee maten en twee gewichten.

Laten we gewoon zo afspreken: alles mag gezegd worden, alles is bekritiseerbaar, voor elke gast een geschikte talkshow, en Margriet Hermans mag negerinnentetten vreten tot ze erbij valt, zo mogelijk in Saint-Tropez, dan kan heel Vlaanderen er getuige van zijn. Wist u trouwens dat er ook een uitknop is aan uw TV, en dat u zo heel wat energie kunt besparen?

Elias van Dingenen

Gert Verhulst en het n*-woord: de laatste zin van deze column is de belangrijkste.