Zuhal Demir scheerde zondag hoge toppen. Met 65.793 voorkeurstemmen moest de minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme op de Vlaamse N-VA-lijsten enkel minister-president Jan Jambon laten voorgaan. Nochtans waren velen er op voorhand zeker van: haar stijl en beleid zouden verantwoordelijk zijn voor verlies bij N-VA…

Hoe kijken Natuurpunt en de Boerenbond, de middenveldspelers en haar tegenpolen in het stikstofdossier, naar de verkiezingsprestatie van Zuhal Demir?

Bij Natuurpunt hoeden ze zich om politieke analyses te maken van de uitslag. ‘Het is moeilijk te zeggen waarom net mensen op iemand stemmen’, weet Noah Janssen, directeur natuurbeheer bij Natuurpunt. ‘Kiezers stemmen – denk ik, zonder politiek analist te zijn – niet op een partij omwille van één thema. Maar je kan uit het resultaat van minister Demir wel afleiden dat haar beleid niet is afgestraft. Het is ook ons opgevallen dat ze in Limburg de hoogste score heeft gehaald. We zijn blij dat de spanning die gecreëerd werd rond natuur versus landbouw bij de Vlaming het stemgedrag niet heeft beïnvloed. Minister Demir is beloond voor het door haar gevoerde beleid.’

Duidelijke minister

Staat Natuurpunt dan volledig achter Demir en haar beleid? Janssen: ‘Ik heb minister Demir leren kennen als iemand die rationeel met de situatie omgaat. Ze heeft gekeken naar de problemen die er in haar beleidsdomein Omgeving waren. Stikstof is er daar één van. Zij was verbijsterd over hoe men daar in het verleden heeft aangemodderd. Zij heeft keuzes gemaakt, die overigens niet altijd in lijn lagen met ons idee. Maar ze zei wat ze ging doen en deed wat ze zei. Ze heeft een duidelijke lijn uitgezet en die hard verdedigd. Die duidelijkheid hebben wij wel geapprecieerd.’

Niet alle keuzes van Demir vielen dus even goed bij Natuurpunt. ‘Op een aantal vlakken waren we bij natuurpunt minder enthousiast’, verduidelijkt Janssen. ‘Applaus voor haar visie op stikstof, natte natuur en bosuitbreiding. Maar rond klimaat zitten we niet op dezelfde lijn. Daar mocht voor ons meer gebeuren. Wat betreft de Europese natuurherstelwet, vonden we dat die wel moest worden goedgekeurd. Maar Demir was in elk geval een duidelijke minister die haar nek hard heeft uitgestoken. Daar is ze alleszins niet voor afgestraft.’

Boerenbond blijft constructief

Bij de Boerenbond bespeuren we initieel een gelijklopende terughoudendheid om een politieke analyse te maken van het resultaat van Demir. Woordvoerder Elisabeth Mertens: ‘De analyse van de resultaten laten we over aan politieke analisten en politicologen’.

Zonder een diepe analyse te maken kan je natuurlijk wel concluderen dat de kiezer het beleid van Demir niet heeft afgestraft. Daar kunnen ze ook bij de Boerenbond niet omheen. ‘We zien natuurlijk ook dat minister Demir binnen de N-VA goed gescoord heeft’, geeft Mertens toe. ‘Zij zal dan ook een rol spelen binnen de regeringsonderhandelingen, want de N-VA heeft daarin het initiatief.’

Maar hoe staat de Boerenbond, die door Demir toch eerder als tegenstander dan als partner werd gezien, tegenover dit gegeven? ‘Voor de verkiezingen zijn we, na de boerenprotesten, geëvolueerd naar een overlegmodel met de Vlaamse regering’, meent Mertens. ‘Dat willen we in een volgende regering verderzetten. We hadden als landbouwers het gevoel dat landbouw als thema wat was verdrongen. Door de boerenprotesten is het terug op de politieke agenda gekomen. Dat heeft zich vertaald in een maatregelenpakket van de Vlaamse regering, waar we wel tevreden mee waren. We willen op dat elan verder gaan. Wij zullen zeker met de N-VA praten als ze terug in de regering komen. We maken ook geen onderscheid of voorbehoud wat ministers betreft.’

Geen onderscheid of voorbehoud tegenover ministers, dus ook niet tegen Demir. Bij Mertens klinkt zelfs een lichte vorm van appreciatie voor de minister door. ‘Ik heb haar altijd horen zeggen dat ze niet tegen landbouw is, maar dat ze wil strijden voor de bevoegdheden die zij heeft. Dat begrijpen we ook. We kijken nu de kat een beetje uit de boom: hoe gaat het evolueren, welke rol gaat ze krijgen in een volgende regering? In functie daarvan gaan we ons sowieso constructief opstellen. Op dit moment is het afwachten.’

Elisabeth Mertens

Het succes van Zuhal Demir: ‘Beleid niét afgestraft’