Elizaveta Osetinskaya is niet de enige die recent in Rusland begonnen is met een alternatief kritisch nieuwskanaal op internet. Misschien is deze gezaghebbende ervaren journaliste die hoofdredacteur was van de invloedrijke zakenkrant Vedomosti wel een van de belangrijkste. Haar site Kolokol heeft een wekelijkse Engelstalige pendant, The Bell. Het eerste nummer, dat na 5 dagen reeds 330 000 bezoekers kende, opende met een interview met Ruslands belangrijkste tegenstander van het bewind van president Poetin, de 43 jarige advocaat Alexei Navalny.

De Partij van schurken en dieven

Navalny is in de eerste plaats bekend als bestrijder van corruptie van ambtenaren en regeringsleden en natuurlijk ook van Poetin. Hij doet dit vooral via het internet waar hij op YouTube suggestieve video’s post. Hij wordt dan ook gehaat door het regime en loopt aan de lopende band gevangenisstraffen op. Het is berekend dat Navalny sinds hij politiek actief is gemiddeld twee maanden per jaar in Russische gevangenissen doorbrengt. Dit is uiteraard niet ideaal voor een gehuwd man met twee kinderen.

Navalny tracht steeds binnen de wet en de grondwet te werken en betwist de uitspraken van rechters door beroep aan te tekenen. Tot bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg dat hem ooit uitriep tot ‘politieke gevangene’.

Vergeten is dat Navalny niet alleen een actievoerder is maar dat hij binnen het bestaande regime politicus wil worden. De grondwet en de staatsstructuur betwist hij overigens niet. Navalny toont aan dat een corrupte klasse van politici, geheime diensten en oligarchen zich van de staat en haar instellingen, waaronder ook justitie, meester heeft gemaakt. Betitelde hij in 2011 niet de regeringspartij Verenigd Rusland spottend als de ‘Partij van schurken en dieven’?

Anticorruptie Stichting

In meer dan 40 steden in Rusland richtte hij plaatselijke vertegenwoordigingen op van zijn in 2011 gestichte ‘Anti Corruption Foundation’. Zeer regelmatig worden daar door overheden invallen en huiszoekingen gedaan.

Navalny nam natuurlijk ook als medeorganisator deel aan de reeks grote protestbetogingen in Moskou na de maar al te duidelijk vervalste parlementsverkiezingen van 2011. Navalny werd natuurlijk aangehouden en veroordeeld. Hetzelfde lot viel hem te beurt toen hij na het vierjarige intermezzo van president Medvedev, op 6 mei 2012 een betoging tegen de plechtige inauguratie van de opnieuw verkozen president Poetin had georganiseerd.

Gevaarlijke concurrent voor Poetin

Dat Navalny gevaarlijk kan worden bleek uit zijn deelname aan de Moskouse burgemeestersverkiezingen van september 2013. Hij nam het toen op tegen de zittende burgemeester Sergei Sobyanin, een vriend van Poetin, en slaagde er in 27 % van de stemmen te veroveren. Twintigduizend vrijwilligers hadden propaganda voor hem gemaakt en hadden 3,9 miljoen dollar voor hem opgehaald. Volgens waarnemers werden de verkiezingen gemanipuleerd om Sobyanin een tweede verkiezingsronde te besparen. Hij haalde het nipt met 51% van de stemmen en kon daarmee een tweede ronde vermijden. Een duel met Navalny kon men zich niet inbeelden. Dit zou pas destabiliserend werken. Het was nu zaak ervoor te zorgen dat hij niet meer aan verkiezingen kon deelnemen.

Uit een studie blijkt dat hij vooral in het stadsgedeelte waar de meest gegoede, dus ook de best opgeleide Moskovieten woonden, stemmen had gehaald. De aanhangers van Navalny zijn dus veelal jongere hoog opgeleide stedelingen.

Verduistering

Na eerdere zware veroordelingen liep Navalny in december 2016 een voorwaardelijke gevangenisstraf van 3,5 jaar op voor vermeende verduistering van fondsen. Zijn medebetichte broer Oleg moest effectief die straf uitzitten. Natuurlijk ging Navalny in beroep bij het Europees Hof dat het over een politiek proces had.

Deze veroordeling zal later van groot belang blijken. Want wanneer Navalny zich in 2017 wil inschrijven voor de presidentsverkiezingen het jaar daarop wordt hem dat geweigerd omdat hij door een rechtbank was veroordeeld. Dit werd in beroep bevestigd.

Het betreft een interpretatie van de grondwet waarin zou gesuggereerd worden dat veroordeelde misdadigers niet aan de presidentsverkiezingen mogen deelnemen. Een andere interpretatie is dat gevangen veroordeelden uitgesloten zijn. Het is erg duidelijk dat het Kremlin hierin is tussengekomen. Navalny had in een rede de president aangesproken: ‘En jij Poetin gebruikt ons land om jezelf, familie en vrienden te verrijken. Daarom zou je best niet langer president zijn.’

Poetin krijgt Navalny’s naam niet over de lippen en het is inmiddels verboden in regeringskringen de naam Navalny uit te spreken.

Sociaaldemocraat en nationalist

Maar terug naar het interview met Osetinskaya. Ze vraagt hem wie hem financiert. Hij antwoordt dat hij kan leven van zijn activiteiten als advocaat. Zijn Anti Corruption Foundation, waarvan de rekeningen door justitie geïnspecteerd en geblokkeerd zijn, leeft van crowdfunding.

Hij geeft aan dat vakbonden absoluut noodzakelijk zijn om de rechten van de werknemers te verdedigen. Ze mogen niet afgeschaft of in hun rechten beperkt worden zoals bedrijfsleiders en sommige politici voorstaan. Navalny kant zich tegen open grenzen voor Zuid-Aziatische migranten waar bedrijfsleiders en kapitalisten voorstanders van zijn. Hij is voor een beperkt uitreiken van visa aan beroepsgroepen die de economie nodig heeft. Als Russisch nationalist wil hij de Russische levenswijze en cultuur niet laten aantasten door te veel Aziatische inwijkelingen.

Van zodra Poetin geen president meer is zullen de westerse sancties verdwijnen, voorspelt hij. Het probleem Oekraïne kan opgelost worden door aan de oostelijke Russisch sprekenden een vorm van zelfbestuur binnen Oekraïne toe te kennen en een zekere Russische invloed toe te laten. Zoals vrijwel alle Russen beschouwt hij de Krim als Russisch. Een oplossing kan bestaan uit het organiseren van een tweede, door internationale organisaties, gecontroleerd referendum. Een overweldigende meerderheid zal voor Rusland stemmen, volgens Navalny.

Angstklimaat

Rusland moet niet knielen voor buitenlandse naties. Integendeel, maar het moet een goede partner zijn en eerlijke handelsrelaties met hen onderhouden.

Toch is Navalny bang voor de toekomst van zijn kinderen. Volgens een recente enquête van het neutrale Russische Lavada Center willen 55% van de jongeren tussen 18 en 24 jaar het land verlaten. Er is dus weinig hoop op een betere toekomst. Dit komt door de ellendige politieke situatie, de niet altijd goede onderwijsvoorzieningen en de gebrekkige medische verzorging. Het land wordt niet of slecht bestuurd en door corruptie verlamd.

Zo sprak Navalny, maar hoe lang houdt hij dat nog vol? Vandaag nog(26 december) zijn politiemannen en ambtenaren zijn hoofdkwartier in Moskou binnen gevallen en hebben een vergadering verstoord en opnieuw een huiszoeking verricht. Ze zochten onder andere documenten over mogelijke corruptie van eerste minister Medvedev. Navalny werd geïntimideerd maar niet aangehouden. Hoe lang houdt hij nog stand?

Elizaveta Osetinskaya

Alexei Navalny, de aartsvijand van Poetin