Het was afgelopen vrijdagvond richting tienen ergens in een ijshal in Montpellier. De laatste groep van schaatsters staat klaar om het ijs te betreden en ik zag het reeds in Loena’s ogen. De avond was nog niet voorbij. De kaarten wat betreft het WK kunstschaatsen voor vrouwen waren nog niet gelegd. Er stond nog iets fenomenaals te gebeuren. (U kan hier nog even nagenieten). En dat gebeurde ook en niet zonder reden. Ze eindigde met zilver achter haar naam.

Het belangrijkste eerst: haar vrije kür was gewoon top in alle opzichten. De volgorde van de elementen, de choreografie, de expressie en bewegingen, en zeker ook de (synchronisatie met de) muziek. Met haar erg ritmische ‘oriental mix’ bracht Loena Hendrickx de hal direct in de juiste sfeer. De al hitsige mix kreeg met de Arabische fluiten van Dj HaMaDa Enani in zijn Oriental Mizmar Vs Violin een betoverend einddeel met een opzweperig en temperamentvol karakter, perfect om haar kür mee te beëindigen.

Dat het top was mag overigens ook gezegd worden van de andere medaillewinnaars: de 21-jarige Japanse Kaori Sakamoto die met extreme souplesse en elegantie richting goud schaatste en nog wel op de tonen van No More Fight Left In Me van Imany (dat viel dus duidelijk mee), alsook de erg indrukwekkende 16-jarige Amerikaanse Alysa Liu (brons) die op de tonen van het vioolconcerto in D van Pyotr Tsjaikovski (hier geen woke en cancelonzin, Klara!) van geen ophouden wist en zo het podium op knalde.

Dit is evenwel niet iets dat uit het luchtledige komt. Integendeel zou ik bijna durven zeggen: na in het seizoen 19/20 bijna volledig op non-actief te hebben gestaan, heeft ze het maximale gegeven en vertrok ze met een liesblessure richting Montpellier. ‘Gewoon de pijn verbijten’, liet ze optekenen. En inderdaad, ze heeft gevochten als een beest, en zoals het zich liet aanzien heeft ze effectief de grenzen van haar kunnen opgezocht. De staande ovatie was dan ook meer dan verdiend.

Talent zonder dure omkadering is ook talent

Het is extra indrukwekkend om als Belgische op een podium te staan in een sport die volledig gedomineerd wordt de Russen, de Amerikanen, de Canadezen en de Japanners. Haar grote toeverlaat is broer Jorik, choreograaf Adam Solya en kinesiste Ellen Jacobs. Maar verder is het rauwe ambitie, vastberadenheid, intense passie, en hardcore discipline en volharding en wel op een slimme manier. Dat vraagt toch enige bewondering als je weet wat de miljoeneninfrastructuur is die andere sporters in deze trainingsintensieve en blessuregevoelige discipline ter beschikking hebben.

Er zijn bredere lessen uit te trekken, zoals

mensen altijd verkiezen boven infrastructuur
talent en karakter boven expertise
geld lost niet op wat discpline en wilskracht wel kan
(publiek) geld is niet de oplossing is voor allerlei (maatschappelijke) problemen maar een andere attitude of benaderingswijze is dat vaak wel
mensen op posten en functies op basis ‘attitude’ en niet ‘vaardigheden, diploma’s of netwerk’.

Mensen die er het beste van maken ondanks de situatie waar ze in zitten, is een oerkracht die door onze westerse en dus zeker ook Belgische welvaartsmaatschappij werd geërodeerd. Waar huiskamergetheoretiseer belangrijker is dan de realiteit, waar praten en ideologie belangrijker is dan resultaat, waar ‘je best doen’ onfatsoenlijk is, de beste willen zijn het label ‘asociaal’ krijgt, waar klagen en verontwaardigd zijn belangrijker is dan het verschil maken. Waar het vechten voor de macht belangrijker is dan het creëren van waarde dat leidt tot politieke, maatschappelijke, culturele of economische macht.

En waar het verdelen van de taart belangrijker is dan het groeien van de taart. Dat laatste kost moeite, volharding, harde focus en opoffering. Waar de verantwoordelijkheid voor het eigen bestaan grotendeels wordt uitbesteed aan de publieke infrastructuur, terwijl die zelf niets voor elkaar krijgt

Daar de Belgische publieke infrastructuur niet te redden is zullen we als collectief moeten nadenken over welke alternatieve methoden en technieken we kunnen hanteren om ‘excellence à la Loena’ noem ik het maar even, terug in zijn oude glorie te herstellen in alle delen van ons maatschappelijk en sociaal-economisch bestel. Of zoals de commentator van het ISU (Internationale schaatsfederatie) zei na de vrije kür van Luna: ‘Dit zijn de momenten waar je op hoopt als een kind, van droomt als een tiener en realiseert als een volwassene’.

Medaille met een (*)?

Voor de neuters die beweren dat het een medaille is met een (*) wegens afwezigheid van de Russische schaatsters, even het volgende. Atleten zijn soms om allerlei redenen afwezig op kampioenschappen: mentale balansproblemen, blessures, dopinggebruik en in dit geval economische sancties. Dat sport en politiek niets met elkaar te maken hebben zoals de Russische schaatsbond beweerde, miskent het feit dat en zeker in Rusland, de erg grote en zichtbare schaatssport volledig gefinancierd wordt door het Kremlin, inclusief zo ongeveer alles (scholen, opleiding, gezondheidscentra, en rijkelijke salarissen). Dat mag tellen als het bestaan van een zekere band.

Terwijl alle Russinnen de ene gesponsorde quad na de andere lanceren, was het mijn persoonlijke impressie dat hun afwezigheid de schaatssport artistiek ten goede kwam. Het volstaat niet meer om 5 quads te springen als een vent (en als je dan geen olympisch goud vangt zwaar ontevreden reageren zoals Alexandra Trusova deed in Peking), en verder weinig artistiek vermogen aan de dag te leggen om op het podium te staan. Er is net weer meer ruimte gekomen voor het gezonde evenwicht tussen het artistieke en het puur fysieke, zo toonden ook de mensen die eindigden op het podium.

Aandacht

Hendrickx heeft België trots gemaakt en de media zal nu wel over haar heen buitelen voor haar aandacht. Want zo zijn ze wel, de gesubsidieerde media, altijd goed voor wat culturele, sportieve of economische toe-eigening. Dat was wel anders in de lange periode toen ze de blessures opstapelde.

Terwijl eerder die dag een groep ietwat zeikerige mannen en vrouwen bij de NAVO en de EU dachten dat ze geschiedenis aan het schrijven waren, wat nadien zoals gebruikelijk aanzienlijk bleek tegen te vallen, deed een 22-jarige Arendonkse dat in Montpellier hen voor, zonder noemenswaardige infrastructuur en zonder miljoenen of miljarden ter ondersteuning. Puur op basis van discipline en wilskracht, passie en talent.

Ellen Jacobs

Loena Hendrickx: medaille van discipline, wilskracht, passie en talent