Nu ben ik toch echt benieuwd aan wie de FOD financiën die in beslag genomen villa’s van de Turkse maffia zal kunnen slijten. Een marmeren inkomhal met pseudo-Griekse beelden, deuren met gouden klinken, een stoombad, een massageruimte en uiteraard een verwarmd zwembad. En twee vergulde leeuwen aan de inkom. EPC-waarde: F. Dat betekent dat de warmte er zo door ramen en deuren naar buiten vliegt.

Deze kasten raken ze dus enkel nog aan andere maffiabazen kwijt, en misschien is dat wel de bedoeling, bij wijze van lokaas. Criminaliteitsbestrijding, daarvoor hebben we een overheid, daarvoor betalen we belastingen. En daar mag die overheid iets aan verdienen.

Pestbelasting

Bart Somers (Open Vld) voerde het idee als minister in, en voert het als burgemeester uit.(Belga)

Bart Somers (Open Vld) voerde het idee als minister in, en voert het als burgemeester uit. (Belga)

Iets anders is het, als de kleine man of vrouw zelf als ‘overtreder’ die overheidskas moet spekken, omdat ons overheidsbeslag al het hoogste ter wereld is. Dat zijn dus eigenlijk ook belastingen, maar dan in het kader van een soort kat-en-muisspel met de burger.

Ik heb het uiteraard over de wildgroei aan GAS-boetes, de Gemeentelijke Administratieve Sancties, nu uitgebreid tot verkeersboetes. Het kwam al eens ter sprake in een eerdere Doorbraak-bijdrage, maar het systeem neemt uitbreiding en schijnt meer en meer een verdienmodel te worden. Voor de lokale overheid én de leverancier van de cameratechnologie.

Somers is altijd een man met verschillende petjes geweest. HLN en VTM zochten uit dat Mechelen kampioen is van de trajectcontroles, en de stadskas er al 4,5 miljoen euro rijker van werd

Zopas hebben dertien burgemeesters van centrumsteden laten weten dat ze die systemen verder gaan uitrollen. De Mechelse burgemeester Bart Somers (Open Vld) is de stuwende kracht.

Hij is ook diegene die in 2021 als minister van Binnenlands Bestuur, samen met zijn partijgenoot en minister van Mobiliteit Lydia Peeters, de gemeentewet daartoe aanpaste.

Somers is altijd een man met verschillende petjes geweest. HLN en VTM zochten uit dat Mechelen kampioen is van de trajectcontroles, en de stadskas er al 4,5 miljoen euro rijker van werd. Noteer dat Somers dat systeem doorduwde, ondanks bezwaren vanuit het Vlaams Parlement. Eigenlijk is het, ironisch genoeg, vooral een Open Vld-bedenksel.

Bart Somers dus, de Vlaamse GAS-man, en zijn collega Vincent Van Quickenborne die Kortrijk vol met camera’s liet hangen. Weinig liberale maatregelen. Ze beweren dat de bewoners zelf vragende partij zijn.

Anderzijds zijn er op de sociale media nogal wat burgercomités actief die, in deze verkiezingsperiode, het uit zijn voegen groeiend systeem van trajectcontroles hekelen. Vooral omdat het steeds duidelijker gaat om een pestbelasting die de stadskas moet vullen.

‘Publiek-private’ samenwerking

Ook Glenn Janssens (rechts), CEO van Trafiroad, bijgenaamd 'de keizer van de wegwijzer, zit in het TAAS-consortium. (Belga)

Ook Glenn Janssens (rechts), CEO van Trafiroad, bijgenaamd ‘de keizer van de wegwijzer, zit in het TAAS-consortium. (Belga)

Nu ben ik zelf best wel voorstander van snelheidsbeperkingen in schoolomgevingen en woonwijken. Mij ga je niet horen zeggen dat een auto aan 90 kilometer per uur door een dorpskom moet razen.

Soms weiger ik de instructies van mijn Waze, als ik vaststel dat ze — het is in mijn geval uiteraard een dame — me door een straat wil gidsen die helemaal niet voor doorgaand verkeer bedoeld is. Ook schoolomgevingen zijn eigenlijk zoveel mogelijk te mijden — al zeker tijdens de schooluren — voor wie daar niets te zoeken heeft.

Uit de contracten zou blijken dat de lokale overheid de bestaande snelheidsremmende infrastructuur (de gekende bloembakken en verkeersdrempels) moet wegnemen, en zelfs geen waarschuwingsborden meer mag plaatsen, als ze zo’n systeem installeert

Maar er hangt een onfrisse geur aan de wildgroei van trajectcontroles en de manier waarop ze uitbesteed worden aan private firma’s. Een slimme jongen, François Macq, richtte via zijn gelijknamig bedrijf, samen met nog twee firma’s, het consortium TAAS op, ofwel ‘Trajectcontrole as a Service’.

TAAS heeft het monopolie op de uitrol van de gemeentelijke trajectcontroles. Zij installeren het systeem, en krijgen in ruil 24 euro voor elke boete van 53 euro. De gemeentes zorgen voor de administratieve afhandeling, het innen, enzovoort. Wat concreet betekent dat ze aan deze ‘publiek-private samenwerking’ op het einde nog een habbekrats overhouden.

Uit de contracten zou blijken dat de lokale overheid de bestaande snelheidsremmende infrastructuur (de gekende bloembakken en verkeersdrempels) moet wegnemen, en zelfs geen waarschuwingsborden meer mag plaatsen als ze zo’n systeem installeert. Wat méér boetes, en dus meer winst voor het bedrijf oplevert. Klopt niet, zegt TAAS, de gemeentes doen dat op eigen initiatief. Dat zou me niets verwonderen.

Digitale transformatie

‘Onder de mensen'. Maar in gemeentes zoals Overijse krijg je een antwoordapparaat aan de lijn, is het fysieke onthaal afgeschaft, en moet je online een afspraak maken.

‘Onder de mensen’. Maar in gemeentes zoals Overijse krijg je een antwoordapparaat aan de lijn, is het fysieke onthaal afgeschaft en moet je online een afspraak maken.

Politiek is dit fenomeen hoogst onkoosjer, en zelfs een manifest geval van kakistocratie: een lokaal bestuur dat muizenvallen opzet om de kas te spijzen. Het degradeert de burger tot melkkoe en vervreemdt hem nog meer van de overheid, soms sarcastisch ‘roverheid’ genoemd.

Dan nog liever de bloembakken en de verkeersdrempels in de woonwijken. Dynamische verkeersborden nabij cruciale plekken als scholen helpen ook. Helaas zijn ze minder winstgevend.

Terwijl we alleen maar minder dienstverlening en méér bureaucratie krijgen. Van loket naar inningskantoor. Laat het een belangrijke inzet van de gemeenteraadsverkiezingen zijn: stem Kafka weg

Ondertussen nemen ze in vele gemeentes de telefoon niet meer op, en krijg je hooguit nog een antwoordapparaat met keuzemenu’s aan de lijn. ‘Hebt u een vraag over… druk op één.’ Finaal word je doorverwezen naar de website. Het onthaal is afgeschaft. Je moet een afspraak maken, uiteraard via de website. Wie daartoe niet in staat is: trek uw plan.

Deze en andere aspecten van de vooruitgang horen wellicht bij de digitale transformatie, een hoera-verhaal van de Vlaamse regering. In de komende papieren Doorbraak ga ik daar wat dieper op in.

De antwoordapparaten met keuzemenu’s, de wachtmuziekjes, de apps voor ‘van alles en nog wat’, en uiteraard de ‘smart city’ van Vincent Van Quickenborne, die de burger 24 op 24 en 7 op 7 ‘monitort’: ook hier zijn het slimme jongens die hun spul slijten aan overheden die mee willen zijn met de ‘digitale transformatie’.

Terwijl we alleen maar minder dienstverlening en méér bureaucratie krijgen. Van loket naar inningskantoor. Laat het een belangrijke inzet van de gemeenteraadsverkiezingen zijn: stem Kafka weg. Weer eens een échte persoon van vlees en bloed aan de lijn, als je naar de gemeente belt.

Open, dat onthaal, ook buiten de uren waarin velen aan de slag zijn. Verkeersveiligheid ja, boetes als business, neen. Sta op je strepen, burger. Voor een ander beleid: druk op…

François Mac

Trajectcontroles: de burger als melkkoe