De Amerikaanse nieuwssite Politico onthulde donderdag 15 februari dat een topman van de Europese Centrale Bank (ECB) aan het personeel heeft gezegd dat ze beter opkrassen als ze niet groen genoeg zijn. Het doet denken aan het aloude adagium van de socialisten: ‘Geen rood? Geen brood’. Personeel dat de groene doelstellingen van de ECB-top niet helemaal deelt is met andere woorden niet langer welkom. Dat schetst de werksfeer bij de ECB.

Nu deden er al langer verhalen de ronde dat tijdens vergaderingen in de ECB kaderleden systematisch elke discussie richting groene stokpaardjes uitstuurden. Vaak tot ergernis van ambtenaren bij nationale banken met ook economische inzichten.

Groene jongen

Kop van jut in het verhaal is de Nederlandse jurist Frank Elderson. Die is wat ze noemen een executive board member bij de ECB. Een topman zeg maar. Hij komt van de Nederlandse Bank (de tegenhanger van de Nationale Bank bij onze noorderburen). Elderson zit vanuit die functie ook in de zogenaamde Eurogroep waar ze met de ministers van financiën van de Eurolanden over het muntbeleid beslissen. Elderson staat daar bekend als een zeer groene jongen die zich al zijn hele carrière profileert op het vergroenen van het financiële systeem.

Bestuurslid Elderson zei op een interne vergadering : ‘I don’t want these people anymore’. Personeel dat de groene agenda niet deelt (of niet doet alsof) moet wat hem betreft weg uit de ECB. Los van de kerntaken van de ECB zijn dat politiek gevaarlijke uitspraken. Toch nam de voorzitster van de ECB, Christine Lagarde, het merkwaardig genoeg op voor de man toen Politico met het nieuws uitpakte.

Lagarde – ook juriste en politica, en dus geen econome – praat zelf ook vrij veel over groene politieke doelstellingen. Terwijl dat niet echt de hoofdopdracht van de ECB kan worden genoemd.

Geherprogrammeerd

Het personeel van de ECB is logischerwijs geschandaliseerd. Ze noemen Elderson ‘autoritair’. Ze zeggen een open geest te hebben als het over klimaatverandering gaat, maar vinden wel dat discussie mogelijk moet zijn. Ook over de rol die de ECB daarin moet spelen. Niets van dat alles lijkt nog mogelijk onder Elderson en co.

Die bedrijfscultuur vormt een probleem. Elderson viel in het recente verleden ook werknemers persoonlijk aan. Tijdens een hybride vergadering (deels online, deels in een zaal) vroeg hij letterlijk waarom de ECB nog personen zou in dienst nemen die ‘geherprogrammeerd’ moeten worden. ‘Omdat ze van de beste universiteiten komen, maar het woord “klimaat” nog niets eens kunnen spellen?’.

Groepsdenken

Het ECB-personeel heeft het sindsdien over indoctrinatie en toxische werksfeer. Politico zag opmerkingen uit een private chatroom voor bankpersoneel. Die waren niet mals. De opvallendste was dat het personeel Elderson vaak ‘authoritarian’ noemt. Dat is voor de slechte verstaander een synoniem voor despotisch, dictatoriaal. De nuchterste onder die commentaren waarschuwden voor groepsdenken, wat onafhankelijke beslissingen van de ECB in gevaar zou kunnen brengen.

Nochtans is de hoofdtaak van de ECB het waarborgen van de prijsstabiliteit van de Europese economie. Klimaatdoelstellingen, werkgelegenheid en andere politieke doelstellingen kunnen geen bedreiging vormen voor die ene hoofdopdracht. Bovendien brengt het politieke karakter ervan de geloofwaardigheid en de onafhankelijkheid van de ECB in gevaar.

Nationale Bank

Alsof de duivel ermee speelt zei Pierre Wunsch, de voorzitter van de Nationale Bank van België, afgelopen week dat het huidige klimaatbeleid onbetaalbaar is en de Europese prijzen van alles astronomisch de hoogte in zal jagen. ‘De groene transitie gaat ons collectief niet rijker maken. Laten we daar eerlijk over zijn en mensen geen blaasjes wijsmaken zoals dat vergroening het bruto binnenlands product zal verhogen en miljoenen goedbetaalde jobs zal scheppen’ dixit Wunsch.

Wunsch (die van MR-signatuur is) zit in het toezicht van de ECB. Pikant politiek detail is dat Ecolo/Groen in de federale regering probeerde zijn herbenoeming te blokkeren. Eerder hadden twintig milieuverenigingen een open brief aan Koning Filip geschreven om diens herbenoeming te voorkomen.

There is some system in this madness. Kritiek op het Europese klimaatbeleid en dus ook op de klimaatagenda van de ECB wordt steevast beantwoord met de een of andere vorm van monddood maken of uitsluiting van wie die kritiek levert. Een zuivering dus. De voorvechters van de vergroening dulden geen tegenspraak.

Frank Elderson

Duurzaamheidscriteria EU: ondoordacht beleid creëert systeemrisico

De sfeer bij Europese Centrale Bank: ‘Geen groen, geen poen’