Overleeft het Belgisch voetbal zichzelf? Dat is toch stilaan dé vraag die zich men als onafhankelijke waarnemer én liefhebber hoort te stellen als men het dwaze schouwspel van de voorbije week op zijn bord krijgt. Er gaat geen dag voorbij zonder nieuwe rechtszaak tussen onze clubs en hun instellingen. Van hoog tot laag doet men beroep op ‘juridische raadgevers’. Langs de klassieke achterpoortjes — al is het bij ons intussen écht wel de voordeur geworden — verdwijnen echter miljoenen euro’s uit ‘ons voetbal’ richting ‘zaakwaarnemers’.

In de landen om ons heen woedden de debatten ook op het scherp van de snede, maar wél vanuit een toekomstperspectief.

Duurzaam voetbal in tijden van corona

Maak met mij even deze wandeling.

Gelezen deze week in Die Welt. DFB-President Fritz Keller (Deutscher Fussball-Bund) lanceert een vijfpuntenplan voor ‘meer duurzaamheid in het voetbal’ en om ‘het voetbal dichter bij de mensen te brengen’. Hij roept op tot een maatschappelijke discussie om de commercialisering en de te hoge lonen en afkoopsommen een halt toe te roepen. Keller nodigt alle actoren uit om toe te treden tot een gemeenschappelijk gespreksplatform: bondsfunctionarissen, clubbestuurders, fans, sponsors, bedrijfsleiders, wetenschappers, politici en vertegenwoordigers van burgerbewegingen. Met als hoofdthema de verankering van een duurzaam — economisch, ecologisch en sociaal — waardenverhaal voor het voetbal ‘in tijden van corona’.

Keller bedient zich van de slogan ‘Wir müssen auch den Profifussball wieder näher zu den Menschen bringen.’ En hij haalt scherp uit naar de buitensporige commissies voor spelersmakelaars en de immense transfersommen. Hij voegt er terecht aan toe dat deze wansmakelijke geldstromen de ‘gemeenschap irriteren en vervreemden van onze geliefde sport’. Het belangrijkste zat naast de grote woorden in de kleine dingen: ‘De DFB biedt aan om haar netwerk van 25.000 voetbalverenigingen in te zitten om preventieve coronatesten te stimuleren.’

Tegen schraapzucht, voor een gezondere en fittere maatschappij

Gelezen deze week in The Guardian. EFL-voorzitter Rick Parry (English Football League, de vereniging van het profvoetbal onder de hoogste afdeling) gooit spijkerharde argumenten in de groep tegen de onrechtvaardige verdeling van de televisierechten ten voordele van de Premier League. Hij neemt de schraapzucht van de elitedivisie scherp op de korrel en schopt aan tegen het heiligste der heilige huisjes. De exuberante spelerslonen, bijvoorbeeld, en de al even wansmakelijk hoge percentages voor de zogenaamde ‘player’s agents’. Parry hamert op het belang van financiële hervormingen in de vorm van solidariteitsbetalingen vanuit de top naar de brede piramide: ‘Football finances need a reset.’

Gelezen deze week in de Volkskrant. Zeven sporticonen hebben zaterdag in een landelijke advertentie de regering en ‘de Nederlander’ opgeroepen om werk te maken van een vitale samenleving, met daarin een cruciale rol voor sport en bewegen. ‘Wij zijn ervan overtuigd dat sport en bewegen een cruciale rol spelen bij het creëren van een gezonde toekomst voor ons land. Laten we samen, regering en alle andere Nederlanders, deze handschoen oppakken! Zodat we straks met zijn allen niet alleen gezonder en fitter zijn, maar als samenleving daardoor ook weerbaarder tegen onverwachte inbreuken op ons dagelijks leven, zoals nu het covid-19-virus’, zo staat in de advertentie, die warm aanbevolen wordt door de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond).

Zomer van de rechtszaken in België

Gelezen deze week in Het Nieuwsblad: ‘Stop met die dubbele pet! Alleen in België is een clubleider ook bondsvoorzitter: zijn die andere negentien Europese landen uit de top twintig dan echt verkeerd?’ De krant richt hiermee haar pijlen op Mehdi Bayat — tegelijk directeur van Sporting Charleroi én voorzitter van de Koninklijke Belgische Voetbalbond — die er als ‘bondsvoorzitter’ mee voor zorgde dat de competitie vroegtijdig werd afgesloten. Toevallig ten voordele van zijn ‘club’ Sporting Charleroi die daardoor met het ticket voor de groepsfase van de Europa League een de haal ging. Ten nadele van Antwerp, dat intussen bij de UEFA een klacht indiende tegen ‘vermeende belangenvermenging’ van Bayat.

Gelezen deze week op www.dewitteduivel.com bij senior voetbalwriter François Colin: ‘Dit wordt de zomer van de rechtszaken. Je kan van het Belgische voetbal veel zeggen, maar niet dat het een saaie boel is. Er gebeurt altijd wel wat. Zelfs als er maandenlang niet gevoetbald wordt. De Pro League oogst wat ze gezaaid heeft. Het regent rechtszaken en de kans is groot dat als er vanaf 1 augustus weer gespeeld mag worden, hoewel het volstrekt onduidelijk is wat er met de competitie moet gebeuren. De mogelijkheid dat ons voetbal in chaos wordt gestort, wordt reëel geacht.’

Dis-gus-ting!

Wat een schril contrast! In Duitsland, Engeland en Nederland kijkt men op een zowel zelfkritische als zelfbewuste manier aan tegen de nieuwe tijden voor het voetbal. In België rolt men vechtend over de straatstenen en primeert het eigenbelang. Advocaten en makelaars trekken in ons voetbal aan het langste eind.

Eén woord: dis-gus-ting! De inwoners van mijn Kempische gemeente werden vroeger ‘sparrijders’ genoemd. Omdat ‘ongewenst volk’ enkele honderden jaren geleden ‘bij ons’ op een ‘sparrenboom’ werd vastgebonden en ingesmeerd met pek en veren. En vervolgens onder luid gejoel het dorp werd uitgedragen. Ik ben in principe geen voorstander van zeventiende-eeuwse strafpraktijken maar wat mij betreft mag men ze toepassen op lui die tot meerdere eer en glorie van zichzelf het voetbal kaalplukken.

De magische zeven van de open voetbalclub

Daarom: voetbal kan de wereld redden, schreef ik ooit, maar vandaag moet de wereld het voetbal redden. Daarom steek ik hier een handje toe met mijn ‘Pleidooi voor de magische zeven van de open voetbalclub’. Gratis en voor niets zeven ideeën die ons voetbal nieuw leven kunnen inblazen.

Breng stadion, supporters, spelers en staf, sponsors, stedelijke overheid, samenleving en sloebers (mensen die uit de boot vallen en via het voetbal er opnieuw in klauteren) in een algemeen overlegorgaan bij elkaar en je krijgt de open voetbalclub.

Duurzaamheid, participatie en emancipatie

Pleidooi voor een duurzaam en maatschappelijk verantwoord stadion!

Een nieuwe stadionpolitiek is noodzakelijk. De bouw leidt tot tewerkstelling. Transparantie bij de aanbesteding is vereist. Een stadion moet letterlijk en figuurlijk een centrum van beweging worden: duurzaam, maatschappelijk verantwoord, multi-sport-functioneel.

Pleidooi voor de multisportclub!

Sport hoort een topprioriteit te zijn in de samenleving van de 21ste eeuw. Breng in de nieuwe stadions de plaatselijke afdelingen onder het dak van de multisportclub.

Pleidooi voor supportersparticipatie en fancoaching!

Supporters vormen het DNA van elke voetbalvereniging. Het Duitse model van eigenaarschap is het gezondste van de wereld: de 49 procent eigendomsregel verhindert faillissementen en ondemocratische overnames van clubs. En het verzekert inspraak van de supporters in de besluitvorming. Een supportersparlement bij elke club! En via psychosociale coaching begeleidt men de fans naar volwassenheid.

Pleidooi voor een sociaal departement!

Het bewijs is geleverd dat voetbal zowel kan verbinden als veel kan betekenen voor mensen in probleemsituaties. Ontwikkel een sociaal departement in elke vereniging ter ondersteuning van emancipatorische projecten uit de wereld van welzijn, onderwijs, cultuur en diversiteit.

Jongeren, vrouwen en ‘Duivelspleintjes’

Pleidooi voor zes spelers uit de opleiding in het eerste elftal!

De droom van Johan Cruijff: Het eerste elftal stelt verplicht zes spelers op uit de eigen opleiding. Op die wijze waardeert en versterkt men de eigen jeugdwerking. En het verhindert dwaze transfersommen voor overbodige aankopen.

Pleidooi voor een vrouwenvoetbalafdeling met fatsoenlijke financiering!

Voetbal is de snelst groeiende vrouwensport ter wereld. Tijd voor een vrouwenafdeling bij elke profclub en voor een fatsoenlijke herverdelende financiering. Minder geld richting makelaars is een stap in de goede richting.

Pleidooi voor Rode Duivelspleintjes & benefietinterland!

We herhalen een oude oproep. Naar het voorbeeld van de Cruijff Courts in Nederland: een Rode Duivelspleintje in steden en dorpen waar de Rode Duivels (of ex-Rode Duivels) vandaan komen. Met steun en opvolging van de overheid. Ter versterking van het buurtleven. Met ruimte voor sport, cultuur, amusement en educatie.

Een tweejaarlijkse benefietinterland waarvan alle inkomsten — ticketverkoop, merchandising, televisierechten — naar de sociale projecten van het voetbal gaan.

Benieuwd of iemand deze gedachten meeneemt? Of gaat het Belgisch voetbal toch ten onder aan zichzelf?

Fritz Keller

Overleeft het Belgische voetbal zichzelf?