Het Duitse ministerie van Gezondheid diende een wetsvoorstel in om de teelt, het gebruik en de verkoop van cannabis in zogenaamde ‘Cannabis social clubs’ te legaliseren. Een belofte die de huidige minister van Gezondheid, professor Karl Lauterbach, al tijdens zijn campagne voor een algehele vaccinatieplicht tegen corona in het vooruitzicht stelde.

Zijn plannen zijn bestanddeel van het coalitieverdrag van de huidige regering van sociaaldemocraten, groenen en liberalen. De vaccinatie bleek ernstige bijwerkingen te hebben die de minister achteraf zelf toegaf. Zal zijn ludieke beleid voor cannabisgebruik eenzelfde scenario volgen?

Wiki

Karl Lauterbach, Duits minister van Gezondheid.

Beter bescherming van de gezondheid

In september krijgt het Duitse parlement het wetsvoorstel ter goedkeuring voorgelegd. Over de achterliggende gedachte schrijft het ministerie:

‘Volgens de federale regering heeft het huidige drugsbeleid inzake cannabisgebruik zijn grenzen bereikt. Cannabis wordt op veel plaatsen geconsumeerd ondanks het verbod op verwerving en bezit ervan. Het gebruik is de afgelopen jaren toegenomen. De consumptie van cannabis afkomstig van de zwarte markt is vaak verbonden met een verhoogd gezondheidsrisico, aangezien het THC-gehalte onbekend is en toxische toevoegingen, onzuiverheden en synthetische cannabinoïden kan bevatten, waarvan de consument het risico niet kan inschatten. De wet is bedoeld om bij te dragen aan een betere bescherming van de gezondheid, de voorlichting over en preventie van cannabis te versterken, de georganiseerde drugscriminaliteit in te dammen en kinderen en jongeren beter te beschermen.’

Drie planten per huishouden

Concreet zou de nieuwe wet ertoe leiden dat je 25 gram cannabis mag bezitten. Ook mogen privépersonen op hun thuisadres in Duitsland drie cannabisplanten neerzetten. De zaden of stekjes daarvoor kun je via het internet bestellen of ophalen bij bovengenoemde Cannabis social clubs, ook teeltverenigingen genaamd.

‘Teeltverenigingen mogen maximaal 500 leden hebben die de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt en hun woonplaats of gebruikelijke verblijfplaats in Duitsland hebben. Bovendien moeten teeltverenigingen in hun statuten voorzien in een minimumlidmaatschap van twee maanden en een minimumafstand van 200 meter aanhouden tot scholen en andere kinder- en jeugdvoorzieningen en speeltuinen,’ aldus het ministerie.

Maar niet alleen scholen en speeltuinen blijven drugsvrij, ook in de clubs zelf mag je het niet consumeren. ‘De consumptie van cannabis is verboden binnen het afgebakende perceel van de teeltvereniging en binnen een afstand van minder dan 200 meter rond het toegangsgebied van teeltverenigingen.’ Precies de minimale afstand waarmee de consument dus weer op school, jeugdvoorziening of in de speeltuin is aanbeland.

Voetbalclub zonder ballen

Georg Wurth, voorzitter van het Deutscher Hanfverband (DHV) heeft ondanks het uitgesproken lobby-karakter van zijn vereniging kritiek op de plannen van Lauterbach: ‘Mensen die alleen af en toe wiet roken zullen geen bijdrage voor lidmaatschap willen betalen voor een paar gram per jaar.’

Het feit dat mensen niet mogen consumeren in de cannabisclubs — een duidelijk verschil met coffeeshops in Nederland — is absurd, aldus Wurth. ‘Dat betekent dat je consumenten naar hun eigen vier muren stuurt waar ze in alle eenzaamheid consumeren — een heel raar idee. Dat is vergelijkbaar met een voetbalclub waar ballen verboden zijn. De sociale component heeft immers ook een beschermende functie, want wie in het bijzijn van anderen consumeert, loopt een lager verslavingsrisico.’ Wurth vestigt zijn hoop op correcties door het parlement: ‘Gelukkig is dat nog niet besproken. We hopen dat vooral de afgevaardigden van de Bondsdag er iets aan zullen doen.’

Van clubs naar winkels

Na het welslagen van de eerste fase met de Cannabis social clubs, kunnen volgens de plannen van het ministerie in een tweede fase grote steden solliciteren naar de positie van modelregio. In deze modelregio’s zal cannabis bij wijze van test via commerciële verkooppunten aan de man worden gebracht.

Een korte trip van België naar bijvoorbeeld Keulen om Duitse wiet te kopen is desondanks nog ver weg. De perswoordvoerder van de stad aan de Rijn gaf ons het volgende commentaar: ‘Op lokaal niveau heeft de gemeenteraad besloten dat de stad Keulen een modelregio zal zijn voor de verkoop van cannabis. Op deelstaatniveau echter heeft het ministerie van Gezondheid van Noordrijn-Westfalen zich uitgesproken tegen het opzetten van modelregio’s. Hierdoor kunnen we momenteel helaas geen verder commentaar geven.’

Gebruik in Europa

Volgens het Europees Drugsrapport 2023 heeft o.a. Zweden, waar de drugs ten strengste verboden is, een zeer gering aantal gebruikers. Frankrijk, waar cannabis eveneens verboden is, kent het grootste aantal gebruikers. Nederland staat na Spanje op een vierde plaats. België heeft een tiende plaats en Duitsland volgt twee plaatsen daarna. Een directe link tussen legalisatie en een stijgend aantal cannabisgebruikers is dus op het eerste gezicht niet vast te stellen.

De politiek van professor Lauterbach — die naar eigen zeggen geen regelmatig cannabisconsument is — betekent desondanks een groot gevaar. Onder het voorwendsel van ‘een verbetering van de gezondheidszorg’ worden risico’s gebagatelliseerd. Zo waarschuwt druglijn.be terecht voor een van de bijwerkingen die speciaal van toepassing lijkt op de overactieve Duitse minister: ‘Logisch nadenken en iets onthouden wordt lastiger. Cannabis en werken, studeren of verkeer gaan dus niet samen, ook al krijgt men soms de indruk dat alles vlotter gaat. Cannabisgebruik kan leiden tot acute psychotische symptomen. Het contact met de werkelijkheid raakt verloren…’

Georg Wurth

Legale ‘Cannabis social clubs’ voor de Duitse consument?