De CVP veranderde van naam. De Christlichsdemokratische Volkspartei is niet meer. Voortaan gaat ze door het leven als ‘Die Mitte’, Het Midden dus. In het Frans wordt het ‘La Centre’, in het Italiaans ‘Alleanza del Centro’, in het Raetoromaans ‘Allianza dal Center’. Het logo wordt een oranje sluitend haakje. De discussie die de naamsverandering voorafging, doet denken aan de debatten die in de Vlaamse christendemocratie al 20 jaar woeden: wie zijn we, waar staan we voor, waar gaan we naartoe?

https://twitter.com/CVP_PDC/status/1301912404394037248

Minder kiezers

Midden in het politieke bed liggen, is zeker comfortabel. In Vlaanderen bestuur je dan gedurende decennia de ene keer met socialisten, de andere keer met liberalen. Tot al die partijen door de onverbiddelijke kiezer zijn teruggebracht tot ‘elfjes’. Tussen de 10% en de 15% halen ze nog, en dan wordt het moeilijk om vanuit de centrumpositie nog een regering op de been te helpen.

Iets gelijkaardigs gebeurde dus in Zwitserland. Zoals de christendemocratie elders in West-Europa, worstelt de CVP zowel met haar identiteit als met de kiezer. Die laatste laat de partij steeds vaker links liggen in het kieshokje, waardoor een heruitvinding zich opdrong. Met 11,4% haalde ze bij de nationale verkiezingen vorig jaar haar laagste score ooit.

Geen minister?

En dat is niet het enige. In Zwitserland leveren alle vier de traditionele partijen (socialistische SP, liberale FDP, rechts-populistische SVP en de CVP) volgens een verdeelsysteem van 2-2-2-1 ministers voor de bondsregering. Maar bij de verkiezingen vorig jaar sprongen de linkse Groenen over de christendemocraten, waardoor dit beproefde systeem in vraag wordt gesteld. Hoe conservatief politiek en instellingen in Zwitserland ook zijn, de CVP zou weleens definitief uit het bed kunnen vallen.

Dat bracht voorzitter Gerhard Pfister ertoe een vernieuwingsoperatie op te starten, die begint met een naamsverandering. Niet voor het eerst. Gestart als Schweizerische Konservative Volkspartei, herdoopte de partij zich na de Tweede Wereldoorlog in Konservativ-Christlichsoziale Volkspartei. In 1976 werd het dan CVP. Al wordt er sindsdien al vaker openlijk gediscussieerd over het nut van de ‘C’ in de partijnaam.

De Zwitserse CVP sluit eerder aan bij katholieken dan bij gereformeerde protestanten; de erosie begon eerder in de jaren 1980, onder meer door de secularisering van het land. In de jaren 1990 begon de uittocht van rechtse kiezers naar de sterker geprofileerde nationaal-conservatieve Zwitserse Volkspartij (SVP), die historisch dicht bij de CVP aanleunde. Met een rechts-populistisch programma groeide de volkspartij uit tot de grootste van de confederatie.

swissinfo.ch

Het ideologische profiel van middenpartij CVP.

Het midden

Een van de redenen om voor ‘Die Mitte’ te kiezen is bewust afstand nemen van de ‘C’. De verwijzing naar het christendom lossend, hoopt voorzitter Pfister een nieuw kiespubliek aan te spreken. ‘Das C hält 80 Prozent der Stimmberechtigten davon ab, uns zu wählen‘, zei hij in juni.

Het ‘midden’ of ‘centrum’ moet ook kiezers aanspreken die de politieke polarisering — aangejaagd door de SVP — beu zijn. Laatste overweging zijn de lopende fusiegesprekken met de Burgerlich-Demokratische Partei (BDP). Die kleinere conservatieve (niet-katholieke) partij is een afscheuring van de rechts-populistische SVP.

De leden

Vraag is wat de circa 10 000 leden hierover denken. Zij mogen eind oktober stemmen over dit voorstel van de partijtop. Zwitserse media waarschuwen nu al dat in landelijke gemeenten de ‘C’ staat voor traditie en de identiteit van de partij. Lokale christendemocratische politici stellen zich de vraag waarom er niet eerst aan een ideologische herprofilering wordt gewerkt in plaats van aan een naamsverandering. Die is voor later. Toch bleek uit een interne peiling einde juni al dat 53% van de leden de ‘C’ weg wil.

De traditionele kantonnale autonomie weerhoudt de partij echter om de naamsverandering in één dag te realiseren, op alle niveaus. In elk kanton kan de partij er zelf over beslissen wanneer ze van naam verandert. Wel hoopt het bondsbestuur dat de naamswijziging binnen vier jaar overal gerealiseerd is. De CVP van ‘stamland’ Wallis is alvast niet van plan van naam te veranderen. En bij de rechtse SVP wrijft men zich nu al in de handen.

Gerhard Pfister

CVP wordt Midden in Zwitserland