Een filmparel uit Italië, een portretfilm over het moeder zijn uit Argentinië, een moeder-dochterconflict uit Canada-Libanon en een mankerende love story in het Parijs van de jaren ‘20! Kortom een kwartet zeer interessante films die het thematisch over identiteit hebben.

Een parel

Met Piccolo corpo (klein lichaam – ****, vanaf deze week in de bioscoop) maakte de Italiaanse cineaste Laura Samani een ware filmparel: authentiek, eigenzinnig en bijzonder origineel.

Italië. Omstreeks 1900. Op een schijnbaar idyllisch maar ruig visserseilandje wordt het dochtertje van Agata na een moeizame bevalling doodgeboren. Nog voor de jonge moeder haar kindje mag zien is het wichtje al begraven. Vermits de baby dood werd geboren kan het volgens de religieuze wetten niet worden gedoopt en kan het ook geen naam krijgen. Het komt dan in het voorgeborchte terecht.

Agata’s moeder zegt haar nog: ‘Je lichaam zal het vergeten, je hart ook!’ Van de huishoudster van de priester verneemt de jonge moeder evenwel dat er in de Dolaisvallei een heiligdom is waar – volgens de legende – dode kinderen even tot leven worden gewekt en zo alsnog een naam krijgen.

In haar eentje gaat de jonge, amper herstelde vrouw – koppig haar verdriet verbijtend, nietsvermoedend bijna – op zoek naar het mirakel, het door haar opgegraven kistje met haar baby op de rug gebonden. Een best wel hachelijke voettocht, niet zonder gevaar, die Agata moet gaan en moet doorstaan al krijgt ze onderweg nog het gezelschap van iemand: Lynch.

Laura Samani: ‘De vrouw begint instinctief aan haar trektocht, geen gevaar vermoedend. Zij de fragiele vrouw die gaandeweg ook iets krijgshaftig, iets manhaftig uitstraalt.’

Samani kende het verhaal niet dat in haar geboortestreek Friuli Veneto Giulia tijdens de contrareformatie van de 16de eeuw er in de Alpen tal van heiligdommen waren waar men naartoe trok om de Maagd Maria te bidden om hun kind weer tot leven te wekken zodat het kon worden gedoopt.

Samani: ‘Het waren altijd mannen die de tocht maakten want de pas bevallen vrouwen waren te verzwakt. Ik heb een vrouw de tocht laten ondernemen om in het reine te komen met haar verdriet en om haar waardigheid als moeder, als vrouw en als mens weer te vinden. (…) Dat de baby een meisje moest zijn? Daar heb ik nooit bij stil gestaan.’

Dat de baby een naam moest krijgen was wel essentieel. Laura Samani: ‘Mijn hoofdactrice heb ik op het hart gedrukt om een naam voor de baby te bedenken maar hem aan niemand te verklappen, zelfs niet aan mij!’

Een mystieke parabel, gegangmaakt dankzij stemmige, traditionele volksmuziek, die ook een bijzonder knap emancipatie- dan wel identiteitsverhaal blijkt.

Piccolo corpo, een parel van schoonheid, van uitgepuurde filmkunst.

Het moeder zijn

Van de (eveneens) Italiaanse filmmaakster Maura Delpero is Maternal (***, vanaf volgende week in de bioscoop). Haar in een buitenwijk van de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires gesitueerde kroniek over het moederschap. Met drie vrouwen in de hoofdrol die allen – elk op hun manier – pogen om te gaan met het vrouw zijn, met het moederschap. In een door een strenge katholieke nonnengemeenschap geleid tehuis worden alleenstaande tienermoeders met hun jonge kinderen opgevangen. Maternal portretteert Lu(ciana), een jonge moeder die in de knoop zit met het moeder zijn – ze negeert haar dochtertje die haar permanent loopt te kopiëren – en dus de eeuwige, onbesuisde, onverantwoorde tiener speelt. Fatima daarentegen volgt keurig de regels van het huis. Lu en Fatima zijn weliswaar bevriend maar tegelijk elkaars tegenpool. En Paola, een net ingetreden Italiaanse zuster, zal haar moederinstinct ook een plaats weten te geven.

Maternal poogt aan te tonen dat er niettegenstaande allerlei tegenslagen toch nog iets van het leven kan worden gemaakt.

Magic Box

Het tienerdagboek van je moeder vinden en het ongestoord kunnen doorsnuisteren, inclusief foto-, film- en audiomateriaal. Het moet de natte droom zijn van elke puberende tiener. En dat is ook meteen het boeiende uitgangspunt van Memory Box van Joana Hadjithomas & Khalil Joreige (***, momenteel in de bioscoop). Het duo stoffeerde deze ontroerende kroniek alvast met hun herinneringen. In de aanloop naar Kerstmis krijgt het tienermeisje Alex in het Canadese Montréal samen met een pak sneeuw ook een mysterieuze doos thuisbesteld. Wat zou er toch in deze doos zitten? Omdat haar moeder haar verleden altijd voor haar verborgen heeft gehouden en het een en ander heeft voorgelogen, opent Alex ongegeneerd de doos, een magisch moment. Want de doos is volgestouwd met dagboekfragmenten en brieven die haar moeder van haar 13de tot haar 18de heeft geschreven naar haar beste vriendin Liza, naar Parijs uitgeweken want gevlucht voor de burgeroorlog in Libanon.

Behalve dat haar roots zich in Libanon situeren – het ware verhaal van haar familie – leert Alex ook de geschiedenis van het land kennen, in de jaren ‘80 verscheurd door een nietsontziende burgeroorlog en een niet ophoudende bommenleggers. Maar ook de hits van toen: Fade to Grey van Visage en Dust in the Wind van Kansas onder meer. En niet oninteressant: moeders eerste jeugdliefde: een radiomaker maar tevens een lid van een of andere militie die haar zelfs leert schieten.

Memory Box oogt zeer actueel met de vernietigingsoorlog in Oekraïne in het achterhoofd, toch gloort er hoop. Eindelijk beseft Alex echt wie ze is!

Dat geeft aan dit persoonlijke want dieptragische verhaal vol nostalgie – Alex’ moeder was een gepassioneerde fotografe – ook iets gelukzaligs.

Woeste baren

Vreemde eend in de filmbijt deze week is het intrigerende zeemanslied The Story of My Wife van de Hongaarse cineaste Ildiko Enyedi (***, vanaf deze week in de bioscoop), geboetseerd naar de gelijknamige roman van de Hongaarse auteur Milan Fust uit 1942.

Parijs. Jaren ‘20 van de vorige eeuw. De Nederlandse zeekapitein Jacob Storr heeft tal van muizenissen aan zijn hoofd. Van een vriend krijgt hij de goede raad mee om zo snel mogelijk te trouwen. Dan zouden al zijn problemen als sneeuw voor de zon zijn verdwenen. Daarop zweert Jacob de dronkemanseed te trouwen met de eerste vrouw die het etablissement binnenstapt. Zo gezegd zo gedaan. De wat onbehouwen zeeman weet misschien wel hoe hij de meest woelige zeegolven moet trotseren en bedwingen maar hoe hij aan de hartstochten van Lizzy, een verfijnde, gesofistikeerde Parisienne moet beantwoorden, dat weet de zeebonk allerminst. Jaloezie loert om de hoek.

Lea Seydoux speelt haar personage als mysterieuze femme fatale perfect met als tegenpool karakterloos Gijs Naber als de doodbrave. introverte zeebonk die met de liefde geen blijf weet.

Of De Schone en het Beest – aflevering hoeveel?

Gijs Naber

Een klavertjevier hoogst interessante films