Afgelopen zondag hebt u misschien uw burgerplicht vervuld en hebt u dus uw politieke wensen voor uw gemeente of voor uw provincie uitgesproken. Misschien, want anders dan anders moest u niet gaan stemmen.

Net zoals bij u kwamen ook bij ons de provincieraadsverkiezingen nauwelijks in het nieuws. Niet in Wallonië, en al zeker niet in Brussel, want de Brusselaars stemmen niet meer voor de provincie. Sinds 1 januari 1995 is er daar geen provincie meer. Er is wel nog een gouverneur, en ook zelfs een vicegouverneur, die de overgebleven provinciale bevoegdheden uitoefent. Twee ambtenaren dus. En de Brusselaars liggen daar niet wakker van.

In Wallonië zelf kwam er over de provincie hooguit een debat op een regionale zender. En dat debat was alles behalve meeslepend. Voeg daar wat stukken bij over de kandidaten op de provinciale lijst in de regionale katernen van de populaire dagbladen, en we hebben het daarmee ongeveer gehad.

En eigenlijk is dat ook de logica zelve. In de regeerakkoorden voor het Waalse Gewest en voor de Franse Gemeenschap – de fameuze federatie Wallonië-Brussel, door sommigen de Fédération Bucht-Brol genoemd – pleiten de liberalen van de MR en de ex-christendemocraten van Les Engagés voor een serieuze vermageringskuur van ‘de intermediaire macht’.

Burgemeestersparlement

Ja, de provincies zouden blijven bestaan, maar dan alleen onder de vorm van een soort burgemeestersparlement. Men zou het dus doen zoals in Brussel waar vandaag de provincieraad vervangen is door een raad van de 19 burgemeesters. Om te beginnen is dat natuurlijk een besparing. En men moet er eerlijkheidshalve aan toevoegen dat het provinciaal politiek niveau vaak diende om elders niet-verkozen kandidaten nog wat politieke visibiliteit te gunnen, en een aantal goede partijsoldaten aan een baan te helpen. Want op dat punt is er geen verschil tussen noord en zuid: de provincie is in dit land een tweederangs machtsniveau geworden.

Daar zijn de direct betrokken mandatarissen uiteraard niet echt gelukkig mee, maar in brede lagen van de bevolking halen de financiële argumenten het op de nostalgie van de bon vieux temps, toen de provincialisten zeer gerespecteerd werden. En bijvoorbeeld altijd glimlachend op de eerste rij en op de foto’s stonden als het koningspaar of een buitenlands staatshoofd op bezoek kwamen. Dat soort populariteit onder de kerktoren doet altijd deugd…

Dat was onlangs nog te zien: toen paus Franciscus in Ottignies-Louvain-la-Neuve aankwam werd hij er onthaald door Ecolo-burgemeester Julie Chantry én door de socialistische Waals-Brabantse gouverneur Gilles Mahieu.

Democratische catastrofe

Het is dat soort onderregionale satrapen die natuurlijk al fel hebben geprotesteerd na de voorstelling van het Waalse regeerprogramma door het duo Bouchez-Prevot. Vooral de Waalse socialisten, nu zowel regionaal als federaal in de oppositie, waren er als de kippen bij om die aangekondigde revolutie een regelrechte democratische catastrofe te noemen, en te eisen dat de provincies zeker en vast moeten blijven bestaan.

Maar dat is natuurlijk maar la lutte des (bonnes) places na de marxistische lutte des classes. Niet vergeten: de leden van het provinciaal college hebben allen een eigen kabinet met een aantal medewerkers en medewerksters en ook, dat spreekt vanzelf, een sjieke wagen met chauffeur… Maar binnenkort weten we wat de Walen van die aangekondigde veranderingen écht vinden. Er is een referendum aangekondigd.

Maar men moet natuurlijk geen doctor in de politieke wetenschappen zijn om te kunnen voorspellen dat een afslanking van het politiek personeel goed zal vallen. In een (con)federaal land is de rol van de huidige provincies uitgespeeld.

Gilles Mahieu

Bye bye, les provinces