De afgelopen weken werd er in Doorbraak bericht over de vele onafhankelijke Russische analisten die het optreden van de criminele kliek in het Kremlin precies zo duiden als wij in het Westen.

Bevriende oligarchen

Helaas komen hun goed gefundeerde analyses niet aan bod in de Russische mainstream media. Tv-zenders, de belangrijkste nieuwsbron voor de Rus-in-de-straat, zijn in handen van de staat of van bevriende oligarchen. De informatie-boodschap is daar al jaren dezelfde: Rusland is de goedbedoelende ‘very good guy’, Oekraïne en het Westen zijn de gevaarlijke agressieve ‘bad guys’. Andere media gaan gebukt onder een zware censuur.

Zo heeft de gemiddelde Rus een totaal vertekend beeld van de werkelijkheid buiten Rusland. En kan men ook niet stellen dat een grote meerderheid van de Russen achter de Kremlin-agressie staan. Onafhankelijke Russische analisten zijn heel stellig in hun overtuiging dat een democratischer Rusland een heel ander buitenlands beleid zou voeten. Een opiniepeiling in december december toonde aan dat 80 procent van de Russen een positieve tot zeer positieve mening heeft over Oekraïners.

Agressieve propaganda

Velen in het Westen hebben geen besef van de zieke, agressieve propaganda die de Russische tv-zenders, zeker de laatste maanden, uitzenden. Zij die dat nog altijd niet geloven kunnen het bekijken op gespecialiseerde websites.

Eén van die onafhankelijke geesten die gelukkig nog regelmatig publiceert op de nog bitter weinige onafhankelijke nieuwssites die er nog zijn is Grigory Yavlinsky, de eminence-grise onder de oppositiepolitici. Onder Ruslands eerste president Yeltsin vervulde hij hoge adviserende functies, richtte vervolgens de politieke partij Yabloko op en was verschillende keren presidentskandidaat.

Op 23 februari verscheen zijn aanklacht ‘Nationaal gevaar’ tegen de agressieve Kremlin-politiek van president Poetin, een politiek die volgens Yavlinsky haaks staat op de belangen van Rusland en niet te overziene onnodige schade toebrengt aan Oekraïne, maar ook aan Rusland zelf.

‘Nationaal gevaar’

Het officiële binnentrekken van Russische troepen op het grondgebied van Oekraïne is zowel een formele schending van de territoriale integriteit van een naburige staat als een vorm van bezetting. Met dit besluit erkende de Russische leiding het daadwerkelijke in beslag nemen van een deel van de grondgebieden van de regio’s Donetsk en Lugansk in Oekraïne in 2014. Nu wordt het openlijk en uitdagend gezegd. Erkenning van de onafhankelijkheid van deze separatistische regio’s is natuurlijk een flagrante schending van alle normen van het internationaal recht en de verplichtingen van Rusland.

Bovendien bevestigt dit overtuigend de volledige mislukking van het beleid van het Kremlin ten aanzien van Oekraïne in de afgelopen acht jaar. In 2014 waren de positie en acties van Rusland de belangrijkste factor voor het ontketenen van een bloedige oorlog in Oost-Oekraïne. De oorlog begon vanaf het grondgebied van Rusland met de actieve deelname van Russische burgers, met de politieke, materiële en militaire steun van de Russische autoriteiten. Iedereen weet dit. Waarom werd dat gedaan?

Speciale status

De bedoeling van het Kremlin was om Kiev te dwingen de ‘speciale status’ van de door Rusland veroverde regio’s officieel te erkennen. De status van een of andere vorm van autonomie met speciale rechten voor de DPR en LPR, volledig gecontroleerd door Moskou moest deze entiteiten in staat stellen om een veto uit te spreken over beslissingen van de leiding en het parlement van Oekraïne.

Ten eerste zou het Oekraïne onmogelijk maken om dichter bij de EU en de NAVO te komen. Met andere woorden, door gebieden te veroveren en separatistische sentimenten in de Donbas te gebruiken, probeerde het Kremlin het Sovjet-concept van beperkte soevereiniteit ten aanzien van Oekraïne te implementeren. Dit waren, naast het moratorium op de vijandelijkheden, de zogenaamde Minsk-akkoorden. Erkenning van de onafhankelijkheid van de separatistische regio’s en de sturen van (nog meer) troepen maakt een einde aan het plan van Moskou om de DPR en LPR te gebruiken om Oekraïne te onderwerpen.

Klein Rusland

De hoop van het Russische leiderschap op het project ‘Klein Rusland’, bedacht door provocateurs-geopolitici, kwam ook op geen enkele manier uit. In geen van de zuidoostelijke en oostelijke regio’s van Oekraïne die niet worden gecontroleerd door de separatisten, hadden mensen een zinvolle wens om naar Rusland te verhuizen en hun leven te veranderen in iets dat lijkt op het leven van de inwoners van Donbas.

De Krim was een ander onderdeel van het Kremlin-plan. Sinds 2014 is echter bijna niemand in de wereld het eens met de annexatie van het schiereiland. Dit zal nooit meer gebeuren, zoals Vladimir Poetin gisteren in zijn toespraak toegaf, en bijgevolg zal Rusland een land blijven met niet-erkende grenzen. Dus op alle drie de punten (invloed op Kiev via de DPR en LPR, het Klein Rusland-project en de wereldwijde erkenning van de Russische overname van de Krim) bleek het “Oekraïense programma” van het Kremlin niet levensvatbaar.

Tijdens de praktische uitvoering van deze projecten werd het lot van miljoenen mensen in het oosten van Oekraïne opgeofferd. Het beleid van Moskou heeft mensen laten lijden, hun leven verwoest en nu hebben ze geen vooruitzichten meer. Veertienduizend doden, honderdduizenden vluchtelingen met gebroken levens, de vernietiging van een aanzienlijk deel van de economie van Donbas… Dit is de prijs van de doodlopende politieke lijn van Rusland.

Volledige mislukking

Ik herhaal, het besluit van 21 februari 2022 van de Russische president om de onafhankelijkheid van de DPR en de LPR te erkennen, betekent een volledige mislukking van het hele politieke project dat hij sinds 2014 probeert uit te voeren. Poetin ging ervan uit dat Donetsk en Loehansk, onder leiding van het Kremlin, Kiev politiek zouden verstikken. Maar het bleek dat de separatistische regio’s feitelijk op de economische, financiële en militaire balans van Rusland terechtkwamen.

Erkenning van de onafhankelijkheid is in strijd met de nationale belangen van Rusland en vormt een extra ernstige bedreiging voor de veiligheid van Russische burgers. De introductie van Russische troepen in de Donbas zal onvermijdelijk over de hele wereld worden beoordeeld als een invasie van Rusland op het grondgebied van Oekraïne, met alle gevolgen van dien. Tegelijkertijd kunnen we gerust stellen dat dit geen enkel menselijk of politiek probleem zal oplossen, het leven van mensen in deze regio’s niet veiliger zal maken, geen perspectieven voor hen zal openen.

Veiligheidsraad

De bedreigingen voor de veiligheid van Rusland die Poetin terecht ter sprake bracht tijdens de vergadering van de Veiligheidsraad van de Russische Federatie gisteren zijn puur persoonlijke indrukken van de president, deels veroorzaakt door het overduidelijke falen van zijn eigen politieke koers richting Oekraïne.

Vandaag is de directe en duidelijke bedreiging voor de nationale veiligheid van Rusland niet de NAVO, maar de gevolgen van het besluit dat Poetin op 21 februari 2022 heeft aangekondigd.
Net als acht jaar geleden werd gisteren een stap gezet die niets te maken heeft met een echte beoordeling van de situatie en de belangen van de burgers van het land, een stap die alleen kan worden verklaard door de eigenaardigheden en persoonlijkheid, amateuristische ideeën over geschiedenis en een gebrek aan begrip van de betekenis van het heden.

USSR

Afgelopen zomer merkte ik op dat Poetin in zijn artikel-doctrine van 12 juli feitelijk de staat van Oekraïne verwierp. En dit was de ‘rechtvaardiging’ van Ruslands recht op het grondgebied van een buurland en op oorlog. Nu heeft Poetin deze berekeningen aangevuld met nieuwe ‘argumenten’ in de vorm van een gedetailleerde beschrijving van een plotselinge nucleaire aanval op Rusland vanaf het grondgebied van Oekraïne dat zich bij de NAVO aansloot en zijn eigen kernwapens ontwikkelde. Trouwens, Poetin stelde de ineenstorting van de USSR opnieuw gelijk aan het verlies van het historische imperiale Rusland, en dit is een ondubbelzinnig signaal aan alle post-Sovjetstaten.

In de 21ste eeuw zullen pogingen om in een land als Rusland een bevel en autoritair systeem op te bouwen met een imperiaal buitenlands beleid – en dit is precies waar president Poetin gisteren in detail over sprak – onze staat vernietigen en de mensen hun toekomst ontnemen.

Grigory Yavlinsly

‘Het beleid van Moskou heeft mensen laten lijden en hun leven verwoest’