Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de taak op zich genomen om wereldwijd al hun personeel te vaccineren. Nergens zorgt dat voor problemen. Enkel de Belgische overheid ligt dwars. Om de lokaal gerekruteerde werknemers te mogen vaccineren, heeft de VS de toestemming nodig van het gastland. De ambassade richtte dan ook een officieel verzoek aan de Belgische overheid om de door hen tewerkgestelde personeelsleden met een Belgische domicilie mee te nemen in hun vaccinatiecampagne. Dit verzoek werd geweigerd.

Reden: geen discriminatie

Volgens een interne communicatie van de ambassade kregen zij de volgende motivatie voor de weigering: ‘De ambassade wordt op de hoogte gebracht dat de Belgische autoriteiten GEEN (hoofdletters oorspronkelijk, nvda) toestemming geven aan diplomatieke zendingen om hun lokaal gerecruteerde personeel, dat niet beschikt over een speciale verblijfsvergunning uitgereikt door de Directie Protocol, zelf te vaccineren.’

De nota gaat voort: ‘Lokaal aangeworven werknemers, wat hun nationaliteit ook moge zijn, zijn in feite permanente ingezetenen van België. Zij maken deel uit van de bevolking van het Koninkrijk en worden automatisch opgenomen in de Belgische vaccinatiecampagne. Het uitsluiten van deze mensen van de door het Belgische vaccinatieplan bepaalde criteria zou een bron zijn van discriminatie ten overstaan van de algemene bevolking. De Directie Protocol herinnert er aan dat het volgen van gezondheidsmaatregelen en “barrier gestures”, zoals reeds een jaar lang aanbevolen, de diplomatieke zendingen, evenals administraties in het algemeen, in staat gesteld hebben hun essentiële taken uit te voeren, met respect voor de gezondheid van de werknemers en hun familie.’

Van het kastje naar de muur

In kringen dicht bij de Directie Protocol, dat ressorteert onder Buitenlandse Zaken, valt te horen dat zij enkel als boodschapper fungeren. Zij verwijzen ons door naar Volksgezondheid, waar ze volgens hen de beslissing namen en de communicatie opstelden.

Jan Eyckmans, woordvoerder van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke, valt enigszins uit de lucht. ‘U kan dit navragen bij de Taskforce Vaccinatie via woordvoerster Gudrun Briat. Zij passen de algemene strategie inzake prioritering toe bij specifieke vragen en geven hierop antwoorden binnen de gemaakte afspraken.’

Gudrun Briat: ‘Ik heb geen weet van een dergelijke vraag van de Amerikaanse ambassade, maar ik vermoed dat ze gevraagd hebben om het eigen personeel prioritair te laten vaccineren met Belgische vaccins. Het is namelijk verboden om zomaar vaccins in te voeren. Die zijn ook niet op de vrije markt te koop. Tenzij er natuurlijk andere regels gelden voor diplomatieke zendingen, wat het binnenbrengen van vaccins betreft…’

‘In het geval dat de Amerikanen een prioritering van het eigen personeel hebben gevraagd, is het logisch dat dit door ons is geweigerd. Wij hebben onze eigen vaccinatiestrategie en de prioritaire groepen zijn daarin bepaald. Dat gaat over zorgpersoneel en politiemensen op het terrein. Alle anderen die op ons grondgebied verblijven krijgen de mogelijkheid om gevaccineerd te worden, maar pas op het moment dat ze aan de beurt zijn.’

Reactie Amerikaanse ambassade

Deze uitleg kunnen we ook lezen in Bruzz, waar de Amerikanen er van beschuldigd worden voor te willen kruipen in de Belgische vaccinatiestrategie. Zij konden blijkbaar geen reactie bekomen van de Amerikaanse ambassade. Ons lukte dat wel.

Daar bevestigt men ons dat het wel degelijk om vaccins gaat die aangekocht, geleverd en gezet zouden worden door de eigen overheid. ‘We hebben geen prioritering gevraagd om Belgische vaccins te bekomen voor ons personeel. Wij hebben aan de Belgische overheid toestemming gevraagd om de eigen vaccins, die door de VS zijn aangekocht, te mogen gebruiken om het eigen personeel op de drie vertegenwoordigingen te vaccineren. Het gaat dus om de vertegenwoordigingen bij de NAVO, de EU en die van de ambassade te Brussel. We includeren alle personeelsleden, ook die met een Belgische nationaliteit. De VS zouden dan zelf instaan voor de levering en vaccinatie. Dát is door de Belgische overheid geweigerd.‘

Nog eens proberen…

Terug naar Gudrun Briat van de Taskforce Vaccinatie. ‘Dat verneem ik voor de eerste keer. Er zijn collega’s van mij betrokken bij de organisatie van de vaccinatie bij de NAVO, maar die hebben hierover nooit iets gezegd. Ik ben niet zeker dat dit verzoek door de Taskforce geweigerd is. Wanneer het zou gaan om Belgische vaccins, is het logisch dat we dit niet inwilligen. Maar indien het gaat om eigen Amerikaanse vaccins, kan ik me eigenlijk niet voorstellen dat we dit zouden weigeren wanneer dit de mensen ten goede komt.’

We krijgen bij de Belgische overheid dus geen antwoord op de vraag wie het Amerikaanse voorstel heeft afgewezen. Buitenlandse Zaken stuurt ons door naar Volksgezondheid, die ons op hun beurt doorsturen naar de Taskforce Vaccinatie. En daar lijkt niemand weet te hebben van de Amerikaanse aangeboden hulp. We proberen nog eens bij de FOD Volksgezondheid, maar ook daar moet men ons het antwoord op de vraag wie nu eigenlijk dit verzoek heeft afgewezen schuldig blijven.

Wendy Lee van de FOD Volksgezondheid: ‘Persoonlijk heb ik geen weet van het dossier. Vaccinatie is in eerste instantie geen bevoegdheid van de FOD Volksgezondheid. Die ligt bij de Taskforce. Ik zou het raar vinden mocht het iemand van ons zijn die dit verzoek geweigerd heeft. Ik zou niet weten waarom… Ik ga het hier intern navragen…’

Elke gezette spuit is een gewonnen spuit

Niemand weet dus wie op basis van welke grond het Amerikaanse verzoek geweigerd heeft. Niemand kan zeggen waar en hoe die beslissing tot stand is gekomen. Toch is er een officiële beslissing meegedeeld aan de Amerikaanse diplomatieke missie. Een negatieve, die volgens de interne communicatie van de ambassade uniek in de wereld is.

Op een moment dat alle experten én alle politieke verantwoordelijken van de daken schreeuwen dat een snelle vaccinatie absoluut topprioriteit is, lijkt het ongepast om vaccins te weigeren. Elke gezette spuit is een gewonnen spuit. Het is niet de eerste maal dat België extra vaccins laat liggen. Op het moment dat er in Europa doses op overschot waren, lieten de ministers van Volksgezondheid de kans liggen om bij te bestellen. Een kans die onder andere Denemarken wel greep.

Gudrun Briat

Diplomatieke rel met VS: vaccinaties ambassade geweigerd