VOS Vlaamse Vredesvereniging viert dit jaar op feestelijke wijze haar honderdjarig bestaan. Opgericht in 1919 als het Verbond der Vlaamse Oud-strijders, doorstond VOS door de jaren heen niet weinig woelige wateren. De onuitputbare inzet voor de stoffelijke belangen van de oud-strijders en -soldaten en de ijver om het ‘IJzertestament’ te verwezenlijken, trok gedurende jaren een groot aantal leden aan.

Het ‘IJzertestament’ berust op drie pijlers, namelijk ‘Nooit meer Oorlog’, ‘Godsvrede’ en ‘Zelfbestuur’. Na honderd jaar stellen we vast, dat het Verbond aan aanzien won, toen het zich als onderdeel van haar pacifistische actie op kritische en consequente wijze boog over de door Belgische regeringen gevoerde buitenlandse en militaire politiek. Vandaag de dag is op dit gebied voor de vereniging nog steeds een grote opdracht weggelegd.

Gebrekkige democratische controle

Anno 2019 zijn er steeds minder Vlamingen, die de verwoestende oorlog van 1940-1945 lijfelijk hebben meegemaakt. Een groot deel van de jongere generaties leeft, ondanks de dagelijkse stroom nieuwsberichten uit alle werelddelen over oorlog en conflict, schijnbaar in de illusie dat dit alles een ‘ver van mijn bed-show’ is en blijft. Om die houding structureel om te buigen naar een bewustere en verantwoordelijkere mentaliteit, dient VOS onomwonden en actief te ijveren voor de democratisering van het defensiebeleid in dit land. Deze beleidssector omzeilt na honderd jaar nog steeds in grote mate de democratische controle, omdat – zoals wijlen VOS-algemeen secretaris Guido Provoost het nog in 1979 stelde – ‘geen politieke kat er zich voor interesseert’. De Vlamingen kunnen ter illustratie terecht steigeren over de miljardentransfers naar Wallonië, maar gaan haast onbekommerd voorbij aan het al dan niet deelnemen aan projecten die onze regio miljarden kosten.

Door het defensiebeleid op kritische wijze te volgen en gepaste acties te organiseren, kan VOS een vooraanstaande rol spelen in de noodzakelijke democratisering van het schemerige Belgische defensiebeleid. De vereniging moet de vragen formuleren, die al jaren sluimerend in de hoofden van onze bevolking leven en waarop de beleidsverantwoordelijken geen zinnig antwoord weten te verschaffen, mochten zij dat al willen. Denken we bijvoorbeeld terug aan de historie rond de aankoop van oorlogsvliegtuigen of de opslag van Amerikaans nucleair oorlogstuig op Vlaamse bodem (Kleine Brogel). Steunend op de in Vlaanderen sterk ingewortelde behoefte om onafhankelijk(er) te zijn, kunnen we dergelijke gevaarlijke toestanden niet toelaten. Ons volk heeft recht op transparantie, op informatie over wat er op ons grondgebied gebeurt.

Amedee Verbruggen toont de weg

Wanneer media en politiek zwijgen, dient VOS de vinger op de wonde te leggen en te proberen Vlaanderen te behoeden van het alsmaar verder inperken van haar eigen veiligheids- en zelfstandigheidsstreven. Door nieuwe generaties Vlamingen voor het ‘Nooit meer Oorlog’-ideaal te motiveren door hen volwaardig bij de werking van VOS Vlaamse Vredesvereniging te betrekken, kan deze een grotere rol vervullen in onze ontvoogdingsstrijd. Dit natuurlijk in nauwe samenwerking met de andere Vlaamse strijd- en cultuurorganisaties, die via het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV) als blok de politieke gang van zaken kunnen beïnvloeden. Door met klare en inhoudsvolle stem op te treden, draagt VOS ertoe bij om van de jongere generaties Vlamingen rationele en ongecomplexeerde Europeanen en wereldburgers te maken.

Om bovenstaand standpunt te funderen, verwijs ik graag naar de huldeviering van de bekende Vlaamse oud-strijder Amedee Verbruggen in 1966, naar aanleiding van zijn tachtigste verjaardag. Verscheidene sprekers van grote politiek faam namen er het woord. Aan het slot van de viering sprak Amedee zelf tot de honderden aanwezigen. Toen al gaf hij de ‘Vossen’ de volgende raad, die vandaag nog steeds actueel is: ‘De schoonste hulde, die we kunnen brengen aan al die mensen die geofferd hebben, dat is de jeugd van Vlaanderen de strijd te zien opnemen en doordrijven. […] Alleen ongeduldigheid kan ons volk zijn recht geven en wij hebben de plicht die jeugd niet te remmen, niet te stremmen, maar vooruit te stuwen.’

Guido Provoost

Het geheim militair akkoord tussen België en Frankrijk van 1920

100 jaar VOS