Uit een rapport van de Europese Rekenkamer blijkt dat van de 1,9 miljard euro die de Europese Unie tussen 2011 en 2013 besteedde aan projecten in Congo, slechts de helft daadwerkelijk terecht kwam bij het beoogde doel. Het resultaat van de projecten waarvoor het geld wel zoals gepland werd gebruikt, was bovendien niet voldoende.

Tussen 2003 en 2011 werden zo’n 16 projecten opgezet. ‘Minder dan de helft van de onderzochte programma’s voldoen aan de verwachtingen,’ schrijft de Rekenkamer. Maar zelfs het resultaat van deze ‘geslaagde’ projecten is zelden blijvend: ‘Duurzaamheid is een onrealistisch vooruitzicht in de meeste gevallen.’

Hans Gustaf Wesseberg van het Rekenhof vertelde de verzamelde pers dat de EU, bijvoorbeeld, betaalde voor een nieuw gerechtsgebouw en gevangenissen in Oost-Congo, maar ‘het aantal geplande gebouwen was te hoog en de Congolese autoriteiten hebben geen geld… om ze te onderhouden.’

Hij zei ook dat de EU in 2005 hielp om een politiemacht van zo’n 1000 agenten uit te rusten en op te leiden, ‘maar toen we daar naar toe gingen konden we geen spoor van die politiemacht meer vinden…’

De planning door de Europese Commissie en de Buitenlandse dienst van Catherine Ashton faalt omdat de projecten veel te ambitieus zijn en geen rekening houden met het gebrek aan politieke wil en de fraude en corruptie in Congo.

Rekenkamer op de vingers getikt

De Europese Rekenkamer controleert of de financiële middelen van de Europese Unie correct worden gebruikt en op een efficiënte manier ingezet. Het staat vooral bekend voor de negatieve rapporten die het elk jaar uitbrengt over de Europese boekhouding. In juni schreven we al over de kritiek van de Rekenkamer op het verdwenen miljard euro Europese ontwikkelingssteun voor Egypte.

Enkele weken terug vroeg de voorzitter van de Europese Raad, Herman Van Rompuy, in een speech voor de Rekenkamer om voorzichtiger te zijn met het verspreiden van deze negatieve informatie, berichtte The Telegraph:

‘Uw rapporten komen niet terecht in een vacuüm maar in de harde en warrige wereld van politiek en journalistieke verslaggeving. Elk jaar opnieuw zien we dan krantenkoppen dat de begroting van de EU niet is goedgekeurd, met misleidende beschuldigingen van fraude en mismanagement. U en ik weten dat zulke koppen misleidend kunnen zijn,’ zei Van Rompuy.

‘Als we zien hoe de pers jullie informatie verwerkt en wat de impact ervan is op de publieke opinie in sommige landen, zou ik de rechters willen vragen wat meer na te denken over hoe het genuanceerde verslaggeving kan aanmoedigen’, ging de raadsvoorzitter verder. ‘Uiteindelijk zijn we allemaal verantwoordelijk voor het imago van Europa (hij bedoelt de EU, red.) en in tijden van crisis is het meer dan ooit van belang om het vertrouwen te bevorderen. We moeten de Europeanen dus aanleren en overtuigen dat Europa niet het probleem is, maar de oplossing.’

Die laatste zin gaat in tegen de opdracht van de Europese Rekenkamer: ‘De Europese Rekenkamer controleert de financiën van de EU, draagt bij tot de verbetering van het financieel beheer van de EU en brengt verslag uit over de besteding van openbare middelen.’ Nergens staat te lezen dat de Rekenkamer ‘Europeanen moet aanleren en overtuigen dat Europa niet het probleem is, maar de oplossing’.

In eigen land leidde de hetze rond de vertrekpremies van Danny Pieters (N-VA) en Stefaan De Clerck (CD&V) deze week uiteindelijk toch tot een hervorming van de vertrekpremiers voor volksvertegenwoordigers die vrijwillig het parlement verlaten. Dat toont aan dat druk van pers en publieke opinie er voor kan zorgen dat foute toestanden worden rechtgezet, misschien moet er dus net méér worden bericht over de rapporten van de Europese Rekenkamer…

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>

Hans Gustaf Wessberg

Van Rompuy wil Europese Rekenkamer met handrem op