De komkommertijd slaat nu in alle hevigheid toe, met P-magazineverhalen die de kwaliteitspers insijpelen, reuzenroggen die duikers kussen, ruzie bij de Buurtpolitie, en een twaalfjarige snaak die het beveiligingssysteem op Heathrow verschalkt. Voor kleinere politieke partijen is het een kans om ook eens het nieuws te halen, zie de zeer gesmaakte actie van de PvdA ‘Niet in onze naam’, en het voornemen van diezelfde partij om klacht in te dienen tegen… Kris Van Dijck. De geniale communicatiestrategen zitten nu bij extreem-links, zoveel is duidelijk.

Dat kan niet over de Vlaamse groenen gezegd worden: zij halen een koe van welgeteld 55 jaar oud uit de gracht, te weten de Amerikaanse kernraketten die in het Limburgse Kleine Brogel gestationeerd zijn. Dat wist iedereen, maar een intern NATO-rapport (‘A new era for nuclear deterrence? Modernisation, arms control, and allied nuclear forces’, april 2019) zegt het nu eindelijk ook met zoveel woorden, eerder als een verspreking want in een volgende versie werd de passage alweer verwijderd. Het feit dat alle kranten dit nu als groot nieuws brengen bewijst: we zitten wel degelijk in de komkommertijd.

Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt eist hierover een parlementair debat, temeer daar de Amerikanen volop aan het moderniseren zijn en recent ook al heel wat beton in Kleine Brogel hebben geïnvesteerd. De door de regering-Michel bestelde nieuwe F-35-gevechtsvliegtuigen passen naadloos in dat moderniseringsprogramma: hier vallen toch wel wat stukjes op hun plaats. Komkommertijd of niet, De Vriendt heeft een punt: ook nu geeft de betrokken minister, Didier Reynders, niet thuis, het zijn blijkbaar allemaal onze zaken niet. Even wat duiding.

En petit comité

Reporters

Pieter De Crem, gebuisd NAVO-secretaris-generaal maar nog steeds een overtuigd ‘Atlantist’

Sinds 1964 staan er in de luchtmachtbasis van Kleine Brogel een paar tientallen kernwapens van het type B61 gestationeerd, bewaakt door Amerikaanse militairen, en bedoeld om met Belgische bommenwerpers te worden gedropt. Tijdens de Koude Oorlog was vooral de Sovjet-Unie een potentieel doelwit. Deze viel in 1989 uit elkaar, waarna het grootste deel van de zogenaamde Oostbloklanden zich in de EU en de NAVO integreerde.

Sindsdien is de militair-strategische logica ingrijpend veranderd. Rusland wordt al lang niet meer beschouwd als een militaire bedreiging voor het westen, in een wereld waar vooral het moslimterrorisme kopzorgen baart. China is de nieuwe grootmacht, en verder liggen de potentiële brandhaarden vooral in Noord-Afrika, de Perzische Golf en Iran. Waarom is dat spul dan in Kleine Brogel blijven liggen? Simpel: omdat de Amerikanen er ergens mee moesten blijven, en bij ons de verantwoordelijke politici de ballen niet hadden om te zeggen: ‘Haal uw rommel eens terug op’.

Vast staat dat die opslag niet kadert in een NAVO-overeenkomst, en zelfs niet het voorwerp is van een bilaterale overeenkomst tussen de VS en België, want daarvoor had het parlement zijn zegen moeten geven. Quod non. Ze liggen er dus gewoon omdat de Amerikanen het gevraagd hebben, en petit comité, ergens tijdens een bezoekje van een defensieminister (tussen 1961 en 1965 was dat de CVP-er P.W. Segers) aan Washington, met het extra verzoek om erover te zwijgen, volgens het beruchte motto ‘We can neither confirm nor deny’.

Maar we zijn ondertussen 2019, en die opslag begint stilaan op een voldongen feit, een erfpacht te gelijken. Het veiligheidsriciso is nochtans niet gering, zie het rapport hierover van de Amerikaanse kernfysicus Hans Kristensen, directeur van het Nuclear Information Project van de Federation of American Scientists, die waarschuwt dat zelfs een blikseminslag al catastrofale gevolgen kan hebben bij manipulatie van de raketten. Om u een idee te geven: elk van die B61-bommen is tien keer sterker dan deze die op Hiroshima werd gedropt. Overigens heeft België mee het internationale non-proliferatieverdrag van 1968 ondertekend, dus kan het officieel ook niet toegeven dat ze er staan.

Behalve in ons land worden gelijkaardige kernkoppen ook nog opgeslagen in Duitsland, Italië, Nederland en Turkije. Hun militair-tactisch belang is nihil. Doch als ze ooit zouden weggehaald worden komen ze nooit meer terug, wegens een compleet ontbrekend politiek draagvlak. Dus blijven ze maar ter plekke en blijven de Reyndersen van deze wereld doen alsof hun neus bloedt. Een hele reeks ludieke acties om en rond het domein, ook van Volksuniemensen indertijd, heeft de aanwezigheid van dat nucleair arsenaal sindsdien aangeklaagd en de terugtrekking geëist, tevergeefs, het blijft een blinde vlek in het politiek debat. Kleine Brogel is gewoon een Amerikaans spookmagazijn, de facto dus een stukje onteigend nationaal territorium, een juridische anomalie waar misschien een rechtbank zich eens zou over kunnen buigen.

De factor Trump

Reporters

Er zijn dus drie problemen met die opslag van Amerikaans nucleair spul: ten eerste heeft het parlement er nooit zijn zegen over gegeven, ten tweede vormt het een flagrante schending van onze nationale soevereiniteit, en ten derde, eigenlijk nog het belangrijkste: ze vormen een enorm veiligheidsrisico.

Pieter De Crem, de man die de CD&V minder soft gaat maken, en wiens natte droom het ooit was om secretaris-generaal van de NAVO te worden, gedraagt zich als de trouwste waterdrager van Washington, hierin op de hielen gezeten door Didier Reynders. Ook in een Belgische confederatie zou landsverdediging nog een federale bevoegdheid blijven, dus uitgesloten dat Vlaanderen daar ooit een eigen koers in vaart. Verder bij de N-VA en het VB geen enkel kritisch geluid: de Vlaamse rechterzijde kiest voor hondse trouw aan Washington en niét voor zelfbeschikking, een fameuze misrekening.

En dan is er nog de factor Trump. De Amerikaanse president ontpopt zich steeds meer als een stuurloos geworden raket, iemand die verdragen sluit en ze ook weer opzegt, een chaotische internationale koers vaart, en via consternatie verwekkende tweets tegenstanders nodeloos schoffeert. Zijn oorlogstaal is bepaald verontrustend, voorlopig nog voor de galerij, maar de oude verdragen gaan wel voor de bijl, zie de nucleaire deal met Iran. Ook het INF-verdrag (Intermediate-Range Nuclear Forces), in 1987 ondertekend door Ronald Reagan en Michail Gorbatsjov, wordt nu door Trump in de prullenmand gegooid. Het verplichtte Washington en Moskou al hun kernraketten en kruisraketten te vernietigen die een reikwijdte tussen 500 en 5.500 kilometer hadden. Het zogeheten Start-verdrag voor intercontinentale raketten zal wellicht ook sneuvelen. Kleine ‘bondgenoten’ als België worden afgedreigd om zich niet te moeien en al zeker niet te pruttelen als de grote broer over de oceaan iets beslist.

Soit, al meer dan een halve eeuw Kleine Brogel, er zijn al wat defensieministers de revue gepasseerd en geen enkele oppositiepartij die er echt iets mee deed. Noteer ook dat de mainstream media het hangijzer zorgvuldig meden en de omerta in stand hielden. Het zou mooi zijn mocht het vers verkozen parlement dit eindelijk naar zich toe trekken. En hopelijk wordt het deze keer niet alleen de zaak van een handvol linkiewinkies, daarvoor is het echt te belangrijk. Of sinds wanneer zijn veiligheid en nationale soevereiniteit geen thema’s van rechts?

Hans Kristensen

Duizend bommen en granaten