Vlak voor de verkiezingen verscheen begin maart in Nederland een wetenschappelijke studie naar de kosten en opbrengsten van immigratie. Deze bevatte nogal ongemakkelijke uitkomsten voor de mainstream partijen. Die hebben de noodzaak van een migratiebeleid immers nooit ingezien. Het kwam dan ook goed uit dat niet alleen de meeste politieke partijen het gedegen rapport doodzwegen, maar de media dat grotendeels ook deden.

Bevolkingsgroei door immigratie

De Nederlandse bevolking groeit de laatste jaren als kool. Terwijl het aantal autochtone Nederlanders al jarenlang afneemt, is er een sterke stijging waarneembaar van het aantal immigranten (alleen het afgelopen jaar getemperd door covid-19) en als gevolg van het hoge geboorteoverschot van de relatief jonge migrantenpopulatie. Zonder migratie zou het huidige Nederlandse inwoneraantal van 17,5 miljoen afnemen tot 13 á 14 miljoen in 2100. Met migratie in het tempo van de periode 2015-2019 zullen dat er dan circa 23 á 24 miljoen zijn.

Zoals Milton Friedman al zei: ‘You cannot simultaneously have free immigration and a welfare state’. De ongecontroleerde toestroom van migranten met opleiding en vaardigheden en culturele gewoonten die slecht aansluiten bij het bestemmingsland, leiden tot een moeizame inschakeling van hen in het arbeidsproces en een grote mate van uitkeringsafhankelijkheid, die vaak langer dan één generatie duurt.

Onderzoek naar financiële effecten van immigratie

Onderzoek naar de financiële effecten van immigratie voor Nederland (en België) is schaars. Het door onderzoekers Van de Beek, Roodenburg, Hartog en Kreffer geschreven rapport Grenzeloze Verzorgingsstaat brengt de kosten en baten van immigratie in beeld voor de overheidsfinanciën en de sociale zekerheid. De laatste keer dat in opdracht van de overheid de kosten van immigratie werden onderzocht was in 2003. Toen publiceerde het CPB de studie Immigration and the Dutch Economy. Daarna kwam alleen Nyfer in 2010 met een onderzoek in opdracht van de PVV. Daarover regende het verdachtmakingen vanuit linkse kring. In België kwam de centrale bank vorig jaar met een studie.

Al deze onderzoeken becijferden al aanzienlijke netto kosten gemoeid met immigratie. Omdat de politiek weinig heeft gedaan om die kosten te beteugelen en de immigratie de laatste jaren stevig toenam, zijn die kosten alleen maar toegenomen en dreigen ze nog veel verder op te lopen.

Cancelcultuur

In een poging zich zoveel mogelijk te distantiëren ging de Universiteit van Amsterdam (UvA) moeilijk doen over haar logo op de voorkant van het rapport. Emeritus-hoogleraar en coauteur Hartog werden (gelukkig kortstondig) zijn faciliteiten ontnomen. De universiteit was ‘vergeten’ dat zonder haar eerdere instemming de auteurs geen toegang hadden gekregen tot de data van het CBS. Dat drie van de vier auteurs zeventigplussers zijn en de vierde zelfstandig is, geeft de zorgwekkende boodschap dat je over dit onderwerp niet kunt publiceren als je werkt voor een universiteit of enige andere organisatie die met overheidsgeld wordt gefinancierd, zonder te worden geconfronteerd met de huidige cancelcultuur.

Dat de studie werd gefinancierd door het wetenschappelijk instituut van Forum voor Democratie zal zeker met het publiekelijke zwijgen en de actie van de UvA te maken hebben gehad. Onderzoek naar migratie zou onethisch zijn. Het gaat immers om vluchtelingen. Daarvan bereken je de kosten en baten niet. Nu is meer dan 95 procent van de migranten geen vluchteling. En nog afgezien daarvan doen we dit elke dag, zoals de auteurs terecht opmerken. Om de haverklap verschijnen er studies over bijvoorbeeld de vergrijzing en de betaalbaarheid van de oudedagsvoorzieningen. De impact van migratie bedraagt het dubbele van die van de vergrijzing, zo toont deze studie aan.

Nettobijdrage van een migrant

Dit onderzoek gebruikt dezelfde methodiek als de eerdere CPB-studie. Het berekent de netto bijdrage van een migrant tijdens diens leven, daarbij rekening houdend met het moment waarop iemand naar Nederland komt en de kans op remigratie. De auteurs maken onderscheid naar herkomstregio en migratiemotief (arbeid, studie, gezin, asiel). Immigranten betalen minder belastingen en sociale premies en de kosten van onderwijs, sociale zekerheid en fiscale toeslagen zijn hoger.

De kosten en baten voor autochtone Nederlanders zijn over hun leven gemeten per saldo min of meer gelijk aan nul. Niet-westerse migranten kosten de publieke financiën gemiddeld €300.000 per persoon, waarbij sprake is van een aanzienlijke spreiding. Die spreiding blijkt vooral als we kijken naar migratiemotief en land van herkomst.

Asielmigratie en arbeidsmigratie

Asielmigratie kost altijd heel veel geld. Voor iemand die asiel aanvraagt en afkomstig is uit het Midden-Oosten of Noord-Afrika, lopen deze kosten op tot €625.000 per persoon over diens leven. Alleen arbeidsmigranten uit Japan, de Angelsaksische landen, Scandinavië en omliggende landen als België, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland leveren een ondubbelzinnig positieve bijdrage aan de Nederlandse staatskas en sociale zekerheid.

Opvallend is de slechte score per persoon van voor Nederland traditionele immigratielanden als Marokko (-€542.000), Turkije (-€340.000), Suriname (-€185.000) en de Nederlandse Antillen (-€254.000). Ook voor arbeidsmigranten uit deze landen is de bijdrage negatief.

Inzichtelijk is dat de tweede generatie het weliswaar gemiddeld iets beter doet dan de eerste, maar lang niet zo goed als eerder gedacht. Het beslag op de publieke middelen is maar weinig minder dan dat van de eerste generatie.

Een andere mythe die deze studie doorprikt, is dat zolang mensen maar aan het werk zijn er niets aan de hand is. Maar ook migranten uit Midden- en Oost-Europa kosten per saldo een smak geld. Zij werken in laagbetaalde banen, waardoor ze weinig belasting betalen, maar wel in aanmerking komen voor allerlei inkomensafhankelijke regelingen. Bovendien doet deze groep in toenemende mate een beroep op de sociale zekerheid.

De netto kosten van immigratie voor de publieke financiën voor de periode 1995-2019 bedragen gemiddeld 17 miljard euro per jaar. De totaalsom van 405 miljard euro over deze periode komt min of meer overeen met de totale aardgasbaten voor de Nederlandse overheid van 420 miljard euro. Bij ongewijzigd beleid zullen de kosten van immigratie voor de periode 2020-2040 zo’n 600 miljard euro bedragen becijferen de auteurs.

Immigratie om vergrijzing tegen te gaan?

De studie maakt korte metten met de claim dat immigratie noodzakelijk zou zijn om de demografische gevolgen van vergrijzing op te vangen. Wil men via migratie het aandeel 65-plussers in Nederland op het niveau van 2020 houden, dan leidt dat tot een bevolking van 75 miljoen in 2100 en een half miljard mensen in 2200. Wil dat financieel behapbaar zijn, dan zullen die migranten moeten komen uit het rijtje bovengenoemde westerse landen, die echter met dezelfde vergrijzingsproblemen kampen als Nederland.

Het migratiebeleid is verregaand geïnternationaliseerd en gejuridiseerd. Dit veranderen vergt een fundamentele beleidsomslag die politici niet bereid zijn te maken, zo constateert het rapport. Een eerste stap die politici zouden kunnen zetten, is die naar een veel selectiever migratiebeleid. De kosten per migrant hangen zeer sterk samen met diens opleidingsniveau, herkomstregio en het migratiemotief. Het beperken van de migratie naar Europa voorkomt moeizame asiel- en uitzettingsprocedures en maakt de middelen vrij om noodzakelijke opvang in de regio ruimhartig te doen.

De rekening van geen keuzes maken loopt steeds verder op. Zie ook het gegeven dat de bevolking in Afrika en het Midden-Oosten tussen nu en 2100 groeit van 1,6 miljard naar 4,7 miljard mensen. Zoals de auteurs (in navolging van Milton Friedman) terecht stellen, gaat de keuze tussen het doorgaan met toelaten van migranten en het in stand houden van de verzorgingsstaat. Het is voorstelbaar dat politici, die nooit verder kijken dan de volgende verkiezingen, dit vraagstuk willen ontduiken. Dat ook de media, de wetenschap en de planbureaus hun vingers niet wensen te branden aan een degelijke wetenschappelijke studie over de kosten en baten van een impactrijk maatschappelijk fenomeen als immigratie geeft zeer te denken.

Voor Opiniez.com besprak ik in een podcast de uitkomsten van deze studie met Vlaams parlementslid Sam van Rooy.

Hans Roodenburg

Immigratie kost Nederland geld