Elk jaar op en rond 11 juli reikt de Beweging Vlaanderen-Europa van oud-notaris en renommé in de Vlaamse Beweging Richard Celis en grande dame An De Moor ‘gouden sporen’ uit. Voor culturele uitstraling. En voor economische uitstraling. Die laatste wordt doorgaans in Antwerpen uitgereikt, dit jaar voor de tweede keer op rij in het Antwerpse stadhuis. Waar een N-VA-burgemeester al niet goed voor is.

Dit jaar ging het ereteken – een gouden spoor, gemaakt door een Vlaamse goudsmid, levensgroot én een miniversie om in de revers van een kostuumjasje te steken, wat dit jaar met de nodige moeite ging – naar de West-Vlaamse/Oost-Vlaamse ondernemer Hein Deprez, grote man van Univeg, een van de grootste groenteboeren van Europa.

Deprez is van West-Vlaamse komaf. Vader was oorlogsburgemeester in de huidige faciliteitengemeente Mesen. Verhuisde later naar Belsele, omdat het 3,5 uur rijden was naar Antwerpen in die dagen. Weinig verschil met vandaag, zo grapte An De Moor. Over zoon Hein kunnen we kort zijn: van kmo’er champignonkweker op zijn achttiende tot ceo van een winstgevend bedrijf, actief in meer dan 30 landen en met mooie cijfers en vele werknemers. Inleider Bart De Wever, laudatiospreker An De Moor en uitleider Kris Peeters hanteerden elk andere cijfers om het bedrijf te duiden, wat Peeters het grapje deed maken dat hij zijn staf tot de orde zou roepen over zijn gebrekkige studiewerk. Wie meer wil lezen over groei en bloei van voedingsbedrijf verwijzen we naar het wereldwijde web, maar zeker ook naar een interview met Vlit.be.

Vlucht vooruit

Het dreigde een ‘gewone’ prijsuitreiking te zijn. Een rustig voortkabbelende academische zitting. Niet saai, omwille van de sprekers. Maar niet om over naar huis te schrijven. Veel plichtplegingen: sprekers die elkaar bedanken en dezelfde cijfers over de laureaat citeren – alhoewel dat dus dit jaar nogal varieerde – An De Moor die met passie een dode dichter opvoert. En een receptie waar je oude contacten nieuw leven kunt inblazen, oude afspraken kunt oprakelen en nieuwe kunt maken, netwerken.

Dit jaar was dat wel even anders. Hein Deprez leek van het spreekgestoelte en het momentum graag gebruik te maken. Na de verplichte dankwoorden ging hij van start met een politieke toespraak. Waar is de tijd dat ondernemers zich ver hielden van politiek en vooral – ja – ondernemen? Unizo riep nog pas op om een federale tripartite te vuur en te zwaard te bevechten, en zowel tijdens de jongste verkiezingscampagne als die daarvoor roerden ondernemers – al dan niet via Voka of Unizo – zich als nooit tevoren.

Deprez: ondernemingen maken Vlaanderen sterker. En een sterker Vlaanderen betekent ook een sterker België. ‘Dat is de Belgische paradox die Waalse politici niet begrijpen.’ Met die oneliner stak hij van wal. De vooral voor De Wever en Peeters verzamelde pers stormde plots naar het spreekgestoelte, de camera’s filmden plots tegen haute vitesse. Deprez verklaarde zichzelf ‘fier Vlaming te zijn’, ‘sterke bedrijven zorgen voor een sterk Vlaanderen’. De rest zorgde voor een plots wakker publiek. Vooral op de eerste rij dan, toen de ondernemer Bart De Wever en Kris Peeter persoonlijk toesprak.

‘U hebt een mandaat van de kiezer gekregen om een centrumrechts beleid te voeren.’ Deprez vraagt ‘groot staatmanschap’ aan beide politici, ‘een van de twee belangrijkste dingen, namelijk het realiseren van uw droom, dat is uw langetermijvisie, die is belangrijker dan uw eigen naam te vestigen’. Op de twee plaats komt volgens de voedselondernemer ‘een beleid voeren voor alle Vlamingen en alle Belgen, ook als je niet vertegenwoordigd bent in de regering’. Hij pleitte voor meer ondernemerschap, voor het behoud van een ’top onderwijssystem’, een ‘sterke sociale inslag’, voor ‘recht op een efficiënt gezondheidssysteem’, recht ook op ‘een land met een werkende mobiliteitsinfrastructuur’, een ’topmaatschappij’.

Meewerken

‘U kan op mij rekenen,’ zo stelde Deprez nog. Om zijn collega ondernemers te overtuigen dat een sociale dimensie ingebakken zit in Vlaamse ondernemingszin.’ En uiteraard – je bent ondernemer of niet – pleitte hij voor een lager overheidsbeslag op de loonmassa, om de ‘concurrentiekracht’ te vergroten tegenover het buitenland.

‘Wij als ondernemers zijn ervan overtuigd dat jullie de wil hebben dit te realiseren’, zo sloot Deprez af. Hij legde zijn vertrouwen in de handen van De Wever en Peeters, die hij meermaals met de naam aansprak in zijn toespraak. Hij had het bij herhaling over het ‘duidelijk mandaat’ dat beide kingmakers van de Vlaamse regering hebben gekregen op 25 mei en wenste hen ‘succes in de vorming van jullie regeringen. Een Vlaming heeft gesproken.’

Dat de topondernemer – in 2008 haalde hij nog een Vlerick Award – zich zo persoonlijk richtte tot de huidige minister-president en de voorzitter van de grootste Vlaamse partij, zouden we pakweg tien jaar niet durven dromen hebben. Ondernemers zijn wakker geworden, politiek dan toch. Als drijvende kracht in de samenleving, economische groei en dus welvaart creëerend, is het goed naar hen te luisteren. Dat geldt ook voor politici die aan zet zijn.

Zelden was een uitreiking van een Gouden Spoor voor economische uitstraling zo politiek. ‘Heel onverwacht’, was nadien te horen bij de aanwezigen, en ook bij voorzitter An De Moor. Een verrassende 11 julitoespraak, ook al was het de laatste van minister-president Peeters. Gisteren dan toch.

Foto Hein Deprez: (c) Reporters

Hein Deprez

Vlaamse ondernemer roert zich op 11 juli