Meyrem Almaci en Conner Rousseau waren zichtbaar gespannen tijdens hun debat in Terzake vorige week dinsdag. Interviewster Kathleen Cools voelde de storm aankomen. Conner Rousseau heeft in december 2020 uitspraken gedaan omtrent de begrenzing van het recht op kinderen, voor mensen die ernstige mentale en fysieke schade berokkenen aan hun kroost. Die kinderen komen in een lijdensweg terecht, stelt hij. Hij ziet verplichte omkeerbare anticonceptie als de enige uitweg.

Meyrem Almaci reageert woedend op de uitspraken, en stelt dat ze niet in overeenstemming zijn met de rechten van de mens. Volgens haar mag niemand het recht ontzegd worden om zwanger te worden. Na de uitzending gaat de ruzie buiten de camera’s verder, en ontaardt. Rousseau (26) is fiscaal jurist. Almaci heeft een sociaal-culturele opleiding. In de discussie blijkt dat geen van beiden de wetenschappelijke stand van zaken van de moderne omkeerbare anticonceptie als argument gebruiken. Dat is geen verwijt, wel een vaststelling van deze ‘beta-wetenschapper’. Hun benadering van ethische kwesties verschilt ook: de seculiere Rousseau versus de islamitische Almaci.

Verschillende wereldvisies

Pew Research meldde in de VS al in 2008 3,3 miljoen kinderen als misbruikt en verwaarloosd . Er is weinig reden om aan te nemen dat België tien maal beter scoort. Kinderarmoede is ook hier een meer en meer geciteerd woord. De westerse wereld heeft gekozen voor goede opvoeding en opleiding van een beperkt aantal kinderen. Conner Rousseau (26) is daar een product van. Meyrem Almaci (jonge veertiger) groeide op in een Turks gastarbeidersgezin met elf kinderen.

Zijzelf houdt het wel bij twee kinderen. Ook Majid, mijn fitnesstrainer met Marokkaanse roots, zegt mij: ‘Twee kinderen… die kan ik tenminste een goede toekomst geven’. Onze wereldvisies zijn redelijk gelijklopend. Behalve misschien dat hij een mountainbike prefereert boven een koersfiets. Maar de wereldvisies die Conner en Meyrem van hun ouders hebben meegekregen lijken voorbestemd om te botsen. En geen van beiden vermeldt in de discussie de technisch-wetenschappelijke mogelijkheden die bestaan om het kinderleed te milderen.

Wat zegt de alfawetenschap?

De Nederlandse ethicus en hoogleraar Heleen Dupuis (75), voormalig politicus van de liberale VVD en expert volksgezondheid en medische ethiek, is al langer dan Conner Rousseau actief op deze problematiek. Zij stelt dat vrouwen die problemen hebben met verslaving, of problemen van mentale gezondheid, een Hepatitis B of C infectie, een geschiedenis van kindermishandeling, verplicht moeten kunnen worden om contraceptie te gebruiken.

‘Veilig en gezond opgroeien is net zo’n fundamenteel recht als kinderen krijgen’, zei Rotterdams schepen Hugo de Jonge (CDA) al in 2016. ‘En wij kiezen voor het kind.’ Volgens hem gaat het in Rotterdam over een tiental vrouwen per jaar. De meningen zijn beredeneerd, en zelden dogmatisch zoals deze van Meyrem Almaci.

Wat zegt de bètawetenschap?

Een ‘bestraffing’ van mensen die kinderen misbruiken en mishandelen, zoals Conner gemakkelijk voorstelt, klinkt hard. Maar verwaarlozing van kinderen is veel harder. Reken er ook maar kinderarmoede bij, een hier toenemend fenomeen. En zo dramatisch is een pakweg na drie jaar omkeerbare onderbreking van de vruchtbaarheid nu ook weer niet. De middelen bestaan. De ‘prikpil’ gaat maar drie maanden mee, maar dat is toch ook al behoorlijk. Om de drie maand dient dus een ‘prik’ (spuitje) toegediend.

Een andere mogelijkheid is een geïmplanteerd staafje (type ‘Implanon’) dat het drie jaar doet. Het staafje, ingeplant in de arm, geeft continu een kleine hoeveelheid van een vrouwelijk hormoon af. Een stukje chemische toptechnologie. Tot slot is er een hormoonspiraaltje, en een koperspiraaltje. Beiden worden in de baarmoeder geplaatst, en werken gedurende jaren. Het eerste scheidt een hormoon af, het tweede niet. De technieken zijn goed gekend en getest. Ook over de mogelijke bijwerkingen zijn er grondige gegevens.

Flirten met de mensenrechten

Een goede kennis van me heeft een erfelijke aandoening, waardoor haar hersenen erop achteruit gaan. Haar gedrag is dikwijls onmogelijk (zacht uitgedrukt), en ze kan niet zelfstandig leven. Ze verblijft in een gesloten instelling. Zij heeft al jaren een Implanon implantaat. Niet met de volle goesting, want ze wil kinderen. Een goede wetgeving dringt zich dus op.

Het Verenigd Koninkrijk heeft zijn National Health Service (NHS). Die plaatst implantaten bij jonge meisjes (jonger dan 18), zonder toestemming van de ouders. Uiteraard met toestemming van de meisjes zelf. Het VK heeft een hoge graad van tienerzwangerschappen (zo’n 18.000 per jaar), en werkt daaraan. Een en ander lijkt op flirten met de mensenrechten.

Buiten het Westen

Daar waar onze cultuur, zoals vermeld, na de introductie van de pil (jaren zeventig in onze contreien) opteerde voor kleine families met goede opvoeding en scholing, toont een groot deel van de wereld een ander beeld. Afrika, het Midden-Oosten, en Latijns Amerika kiezen voor een fertiliteitsstrategie. Kinderarmoede is er de norm. Daarbij zijn de continue schendingen van de mensenrechten in deze regio’s met zo goed als geen voorbehoedsmiddelen schering en inslag. Je kan de wantoestanden in Congo die Dr. Mukwege beschreven heeft moeilijk klasseren als ‘respectvol voor mensenrechten’.

Analoge toestanden zien we in Latijns Amerika en bijvoorbeeld Syrië. Ze zijn het gevolg van de fertiliteitsstrategie, en werken vooral in op de overmatig aanwezige jongeren. Vergelijk de bevolkingspiramide van die landen in 2020 (DR Congo 2020) gerust met deze van China in 1970 (China 1970) en China 2020 (China 2020). China beet door de zure appel heen, en heeft daar een zware prijs voor betaald, maar zijn kinderen in 50 jaar tijd een toekomst bezorgd (China’s 1-kind politiek). Tot spijt van wie het benijdt.

Heleen Dupuis

Heeft elke vrouw recht op kinderen?