Brussels Airlines zit door de coronacrisis in slechte papieren. Er moet een kwart van de personeelsleden afvloeien, dat is zo’n 1000 werknemers. Tegelijk vraagt Brussels Airlines staatssteun voor minstens € 290 miljoen. CD&V liet eerder deze week al weten akkoord te gaan met staatssteun, mits duidelijke voorwaarden. Zo moet er volgens CD&V-voorzitter Joachim Coens duidelijke garanties komen met betrekking tot tewerkstelling en duurzaamheid.

‘Brussels Airlines is een belangrijke werkgever, zowel rechtstreeks als onrechtstreeks, op en rond de luchthaven van Zaventem’, zegt Coens. ‘Ze zet Brussel en ons land mee om de kaart. Er zijn dus redenen genoeg om steun te overwegen. ‘Coens wil wel zicht krijgen op de toekomstplannen, zeker omdat de luchtvaartsector er anders zal uitzien na de coronacrisis. ‘We moeten zicht hebben het totale businessplan hebben met zicht op gegarandeerde tewerkstelling, ecologie van de vloot en financiële haalbaarheid om de steun terug te verdienen.’

Een stevige trilaterale overeenkomst

Dat alles moet eveneens afgestemd worden met de luchthaven zelf. Die heeft — en zo moet het — een stevige overeenkomst met haar home carrier. Staatssteun kan dus volgens Coens enkel maar na een stevige trilaterale overeenkomst tussen Brussels Airlines, de luchthavenuitbater en de overheid.

‘In ruil voor de steun moeten er garanties komen’, aldus Coens, ‘maar dat moet zeker niet via een aandelenstructuur.’ Prioriteit zijn de contractuele afspraken. Enkel indien de staatssteun niet wordt terugbetaald, moet er gekeken worden naar een onderpand, zoals bijvoorbeeld een deel van de vloot.

‘We mogen natuurlijk geen geld in een bodemloze put gooien. Het is daarom ook belangrijk te voorkomen dat er geld vliegt van Brussels Airlines naar moedermaatschappij Lufthansa voor de Belgische staat terugbetaald is.’ Daarom moeten er ook toezeggingen komen van Lufthansa met betrekking tot investeringen op lange termijn in Brussels Airlines.

Nationale luchtvaart belangrijk voor Vlamingen én Walen

Volgens Coens is de luchthaven een belangrijke betrokken partij, maar moet ze niet mee instappen in het kapitaal van haar main carrier. ‘Software en hardware moeten op dit punt gescheiden en onafhankelijk blijven.’

Aan de andere kant van de taalgrens zou men kunnen denken dat het falen van Brussels Airlines een hypotheek legt op het succes van Zaventem, en dan extra kansen biedt voor de luchthavens van Charleroi en Luik. Volgens Coens hoort men allerlei scenario’s, maar moet men beseffen dat dat een nationale luchthaven en vliegmaatschappij in het belang van iedereen is. ‘Brussel zou haar huidige rol als hoofdstad niet kunnen spelen zonder nationale luchthaven.’

Burgerforum rekent op meer duurzaamheid

Henk Cuypers is voorzitter in het Burgerforum Luchthavenregio en is al jaren actief omtrent duurzaamheid van de luchthavensector in het algemeen. ‘De sector moet zich inschrijven in de klimaatakkoorden van Parijs om de CO2-uitstoot te verminderen.’ De reset van de luchtvaartsector die nu gebeurt omwille van de coronacrisis moet nu gebruikt worden om schoon schip te maken. Zo moeten er concrete milieu- en klimaatvoorwaarden verbonden worden aan de staatssteun. ‘Brussels Airlines zat met een gemiddeld oudere vloot met meer uitstoot en lawaai’, volgens Cuypers, ‘De voorwaarde moet zijn dat die vervangen moet worden.’

Het Burgerforum vindt dat het niet enkel de overheid steun moet geven. In tegenstelling tot Coens vinden zij dat de luchthavenuitbater zeker een substantiële bijdrage moet leveren aan hen die nu noodsteun nodig hebben, maar wel bijdragen tot het succes van de luchthaven zelf. Cuypers is het niet eens dat de uitbater neutraal moet blijven: ‘CEO Feist heeft zelf gezegd dat ze heel veel belang hebben bij het overeind blijven van hun home carrier.’ Iets waarmee zoveel belang gemoeid is, moet je dan betrokken zijn, vindt Cuypers. Die tussenkomst kan bijvoorbeeld gebeuren door een tijd geen landingsrechten te innen.

Het burgerforum is niet tegen de luchthaven of luchtvaart, maar wil wel dat er goed nagedacht wordt. ‘Naar Barcelona heen en weer voor een paar tientallen euro is niet meer normaal te noemen. We moeten aanvaarden dat we stoppen met te denken The sky is the limit.’

Beluister ook onze andere podcasts:

Hendrik Cuypers

Joachim Coens: ‘Steun voor Brussels Airlines mag niet zomaar naar Lufthansa vliegen’