Speciale aandacht in deze eindejaarsperiode voor hét boegbeeld van de Vlaamse journalistiek, Joël De Ceulaer, senior writer bij De Morgen. ‘Senior writer’, een grappige titel, het klinkt als iemand die te oud is om nog te functioneren maar te duur om ontslagen te worden, en dus ergens in een bureeltje zonder vensters zit te wachten op zijn pensioen.

Zo’n senior wil zich dan ook nog wel nuttig maken, en dat doet Joël: hij schrijft open brieven. De wanhoopsdaad van elke journalist met perskaart maar zonder fut om nog iets uit te zoeken. Op één februari van dit jaar schreef hij er eentje aan Gwendolyn Rutten. Het ware beter geweest voor De Morgen hadden ze deze uitschuiver zedig opgeborgen in de schuif ‘bloopers’, maar ze promoveren hem nu tot ‘mening van het jaar’. Daarom wil ik graag nog eens in herinnering brengen waar het over gaat.

Mededogen of medezwijgen?

De Ceulaer maakte zich kwaad op Gwendolyn Rutten omdat ze in een TV-gesprek te weinig ‘mededogen’ had betoond met een familie van illegalen die dienden uitgewezen te worden. Tot zover niks aan de hand, Joël is een toffe vent en een warme persoonlijkheid. Maar halverwege de brief verandert de toon, en haalt hij twee voorbeelden aan hoe hij in een interview met Rutten zelf ‘mededogen’ had betoond door een aantal van haar uitschuivers met de mantel der liefde te bedekken. De senior writer diept dat op als een bewijs van empathie, terwijl het journalistiek om iets heel bedenkelijks gaat: een politicus/a in bescherming nemen, onder het motto ‘men moet het die arme politici nu ook weer niet té moeilijk maken als interviewer. Hun leven is al zwaar genoeg’.

Echt, zo staat het er. En wij maar denken dat interviews dienen om iets te onthullen en de lezer te informeren. Neen, ze blijken een omerta als basis te hebben. Journalisten en politici gooien het op een akkoordje om de lezer/kiezer te bedotten en op de canapé deals te maken. Van mededogen naar medezwijgen. De lezer moet dus vooral lezen wat er niét staat. Het was overigens niet uit mededogen dat de flaters van Rutten werden verdoezeld, maar als een soort chantagemiddel en quid pro quo, iets dat naar boven kon komen op het uur van de afrekening.

Zatte nonkel Joël

Ondertussen strooit Joël meningen rond als een zatte nonkel aan de communietafel, een ongeleid projectiel dat opinies produceert op een onwaarschijnlijk toogniveau. Omtrent democratie bijvoorbeeld, waarover hij een boekje pleegde, en waarin onder meer wordt uitgelegd dat het cordon sanitaire een zegen is voor de rechtstaat. Ik veronderstel dat grondwetspecialisten als Hendrik Vuye van hun stoel vallen als ze kennis nemen van dit soort gewauwel, afgeleverd door iemand die het zowaar tot kandidaat (bachelor) in de filosofie heeft gebracht.

Vergeten we ook niet dat diezelfde Joël De Ceulaer de drijvende kracht was achter de hetze tegen Doorbraak naar aanleiding van het beruchte ‘Lukaku-artikel’, waarvan de meeste criticasters alleen maar de titel hadden gelezen, genoeg om de Twitter-mallemolen in gang te zetten.

In feite staat De Ceulaer model voor de zwaar gesubsidieerde mainstreampers: een zootje van zelfgenoegzame orakels, opiniërende hoofdredacteurs, hogepriesters in de politieke correctheid en hun misdienaars, die het na de papieren preek ook nog eens in De Afspraak mogen gaan uitleggen. Deze incest kan alleen rancuneuze roddeljournalistiek opleveren, nooit iets dat ook maar enige schijn van objectiviteit vertoont. Gunnen we, uit mededogen, de heer de Ceulaer een welverdiende rust in een verzorgingsinstelling naar keuze. Waarmee het woord ‘senior writer’ zijn volle betekenis krijgt.

Henrik Vuye

Tussen zwijgcultuur en roddeljournalistiek