Nu flikkeren bij mij, als atheïst, alle alarmlichtjes als er weer zo’n goeroe opduikt met een religieuze oplossoep, in dit geval vooral bestaande uit een Noord-Europees, voor-Christelijk animisme. Toch is dit een interessante ontwikkeling, gelet op de actuele clash tussen het islamfanatisme en de moderne lekenstaat, waarbij het Christendom, zoals het een tsjeef betaamt, in het midden van het bed wil gaan liggen. Halfslachtige oplossingen zijn hier echter niet aan de orde. We zullen moeten kiezen tussen de sharia of het handhaven van de Europees-humanistische beschaving. Probleem echter: die beschaving is verzwakt en gedevalueerd. Als ik het woord ‘Verlichting’ uitspreek begint iedereen te lachen en naar de lamp aan het plafond te wijzen. Adorno en Sloterdijk hebben haar al ten grave gedragen: de kritische rede van de 18de eeuw bestaat niet meer. Vandaag is ze vervangen door mediagelul, een eindeloze parade van zelfverklaarde opiniemakers, en zielig gezeik op internetfora. De vrijemeningsuiting wordt wel in grootse Charlie-manifestaties geadoreerd, maar even later ook weer gedumpt in naam van de multiculturele vrede en de politiek-correcte etiquette.

Er is dus een krachtigere ingreep nodig in de mentale structuur van dit zieltogende Avondland. Bijvoorbeeld, jawel, een hersacralisering op basis van oude, heidense elementen die de monotheïstische clash tussen joden, christenen en moslims overstijgt. Ik zeg niet dat dit hét toverrecept is, maar het zou de impasse kunnen doorbreken.
De Germaanse mythologie biedt daarbij het voordeel dat ze sterk ecologisch georiënteerd is, sterk inzet op de harmonische driehoek mens-natuur-samenleving (verzinnebeeld in de levensboom Yggdrasil), en die goden toch maar eerder ziet als vermakelijke zetstukken/metaforen dan als reële oppermachten die ons leven zouden domineren. Odin (of Wotan) is daarbij geen patriarch, maar eerder een groteske uitvergroting van menselijke deugden én ondeugden.
Dus ja, waarom niet: afschaffen heel dat joods-christelijk-muselmaans gesakker, en een heidense natuurgodsdienst herintroduceren, bij wijze van ontgifting. Boven en buiten deze volksreligie mogen dan ongestoord ongelovige demonen zoals ondergetekende het plaatje vervolledigen. Maar als populistisch recept kan het werken: God-de-vader (Jawheh, Allah) bankroet verklaren en hem (her-) nationaliseren. Deze implosie heeft een naam in de Noordse mythologie: ‘Ragnarok’, een soort tabula rasa waarna we met een schone lei kunnen herbeginnen.

De IJslanders hebben al eerder bewezen, originele oplossingen te kunnen bedenken voor wereldwijd onheil. Terwijl heel Europa in de bankencrisis van 2008 de belastingbetaler én de komende generaties met een schuld opzadelde om de banken te redden, deed IJsland net het omgekeerde: het deed de banken failliet gaan, waardoor de obligatiehouders op de blaren moesten zitten en niet de gewone man/vrouw. De bankensector werd genationaliseerd en een sociaal opvangprogramma ving de massale werkloosheid op. IJsland, geen lid van de EU, is nu een van de weinige Europese landen met groeicijfers van zo’n 2,5%. Merk het contrast met Griekenland, het andere stamland der goden, dat zich via een vervalste boekhouding uitleverde aan de EU en zijn schimmige banken-oligarchie. Met het gekende resultaat.

Vermakelijk detail: in de 8ste eeuw werd de wereldboom Yggdrasil door Karel de Grote met veel poeha omgehaald, in zijn ijver om de Saksen te bekeren en in te lijven in het Heilig Roomse Rijk. Een slachtpartij volgde, met de zegen van de paus. Het is weer eens wat anders dan de verhalen over de verschrikkelijke Noormannen. Het is deze nadien heilig verklaarde Carolus Magnus die vandaag door de EU als peetvader geëerd wordt. Snapt u het patroon?

In Ultima Thule, sowieso al zeer ongeschikt voor practiserende moslims (probeer maar eens heel de Ramadan, in de zomertijd waar de zon niet ondergaat, te vasten), pakken ze de cultuurcrisis aan zoals de bankencrisis: drastisch, onglobalistisch, en eigenlijk toch ook wel vrolijk-eigenzinnig. Eens kijken wat wij hier in Vlaanderen nog aan lokale goden en (vooral) godinnen hebben liggen, dikwijls onder het christelijke stof. Begin maar met Antonius, de meest heidense onder alle heiligen. En met het varken als gezelschapsdier, dat kan ook werken om terreurgodsdiensten op een afstand te houden.

Hilmar Örn Hilmarsson

IJsland: hoe Odin de economie én de cultuur redt