Vandaag gaan de Nederlanders naar de stembus om een nieuwe Tweede kamer te kiezen. Volgens de peilingen wordt Mark Rutte wederom premier. Stemmen voelt daarom dit keer als corvee. Vanochtend braaf de burgerplicht vervuld (geen opkomstplicht in Nederland), verder geen verwachtingen.

Vanmiddag, om iets voor 13 uur, ging ik de hond uitlaten. Geluid uit de verte, alsof iemand de radio hard aan had staan. Geen bouwvakkers aan het werk in de straat. Het was geen muziek, maar een stem. Die van Thierry Baudet. Een verkiezingsspotje op de radio? Daar duurde het wel erg lang voor.

Pieter de Jonge

FvD voert actie op 17 maart in Bussum

Baudet kondigde Hans Smolders aan. Smolders was in 2002 de chauffeur van Pim Fortuyn. Nadat Fortuyn was neergeschoten, achtervolgde Smolders (een voormalig ijshockey-international) schutter Volkert van der Graaf, totdat de politie die laatste inrekende. De moord op Fortuyn was volgens Smolders het gevolg van een ‘gigantische haatcampagne en een karaktermoord.’ Nu, twintig jaar later, wordt volgens hem hetzelfde geprobeerd met Baudet. Daarbij noemde hij ook Joost Eerdmans. Eerdmans is lijsttrekker voor JA21, de partij opgericht door gewezen FvD-mandatarissen. Derk Jan Eppink staat daarvoor derde op de kandidatenlijst.

Een voorbijganger wist waar het geluid vandaan kwam. Midden in een woonwijk ligt een grasveld, waar kinderen in de zomer spelen. Mijn basisschool hield er soms buitengym. Het ‘sportveldje’. Net dichtbij genoeg om erheen te lopen.

Campagne in woonwijk

Forum voor Democratie bleek daar een verkiezingsbijeenkomst te houden. De ongeschreven regel is dat op verkiezingsdag geen campagne meer wordt gevoerd. Een mos dat dit jaar de facto verbroken werd. Vanwege corona waren de stembussen maandag en dinsdag ook open, officieel voor ouderen en mensen met kwetsbare gezondheid. Die dagen werden verkiezingsdebatten gehouden in de media. Dit jaar kan Forum dus niks verweten worden. Twee jaar geleden, bij de provinciale verkiezingen waarbij Forum de grootste werd, nog wel. Kort daarvoor werd in Utrecht, in een tram, een aanslag gepleegd door een geradicaliseerde moslim. Andere partijen staakten daarop de campagne.

Sommige buurtbewoners vonden het maar niks. Die vroegen zich af waarom de gemeente hier toestemming voor heeft gegeven. Volgens een agent kondigde Forum gisteravond de bijeenkomst aan. Dan kan een burgemeester hooguit toestemming weigeren. Wat dan weer het verwijt van ‘partijkartel’ had opgeleverd. Dus ging de bijeenkomst door, met politie en handhavers in de buurt.

Of het handig is in verband met corona? De agent wees erop dat de organisatie wel degelijk opriep tot voldoende afstand. De aanwezigen waren overwegend jongeren die een verzetje wilden en nieuwsgierig geworden voorbijgangers.

Onder de VVD-duiven schieten?

Praktische vraag: wat schiet Forum ermee op? In mijn woonplaats, Bussum, is de VVD doorgaans grootste partij. De PVV doet het overigens ook goed. Precies de twee partijen waar Forum aanvankelijk tussen hoopte te zitten, dat wel. Maar zou Forum niet meer succes hebben in een plaats met meer zwevende kiezers?

De medewerker aan wie ik dit vroeg, wees erop dat het evenement live werd gestreamd. Het bereik was dus groter dan de locatie zelf. Bij het terugkijken kreeg ondergetekende ironisch genoeg eerst een reclamespotje van de Socialistische Partij (SP) te zien.

‘Vrijheidskaravaan’

Baudet legde de nadruk op vrijheid. Hij lijkt het coronabeleid vooral als inperking van vrijheden te zien. Wybren van Haga, nummer 2 op de lijst en voormalig VVD-Kamerlid, verwees naar een ‘Hugo’. Willekeurig gekozen naam of wist hij dat de nummer 63 op de VVD-lijst, Hugo Bellaart, in Bussum woont?

De bijeenkomst duurde iets meer dan een uur. Daarna vertrok de ‘vrijheidskaravaan’ van Forum weer. Bij de militanten leek vooral vrijheid het belangrijkste thema. Volgens hen verwoordde Van Haga de belangen van de ondernemers, die door de VVD in de steek worden gelaten. Een van hen zei horecaondernemers te kennen die zelfmoord hadden gepleegd.

Was Bussum uitgekozen in de hoop te scoren in de achtertuin van de VVD? Morgen zal blijken of Forum daar succes mee gehad heeft. Door voor Bussum te kiezen, werd ook een andere partij geviseerd. CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra op woont enkele straten van het sportveldje.

Hugo Bellaart

‘Vrijheidskaravaan’ Baudet voert last-minute campagne