De tegenstanders van een onafhankelijk Schotland vieren feest: first minister Nicola Sturgeon is afgetreden. Eén maand geleden riep ze nog dat totaal niet van plan te zijn. Voor en tegenstanders van onafhankelijkheid hielden elkaar lang in evenwicht, maar Sturgeon’s laatste demarches hebben dat flink verstoord. Onafhankelijkheid leek verder weg dan ooit – daarom is ze waarschijnlijk vertrokken.

Vooral de Gender Recognition Reform wet die Sturgeon zonder tegenspraak te dulden door het Schotse parlement joeg, heeft erin gehakt. Die veroorzaakte een publieke discussie over de status van veroordeelde verkrachter Adam Graham, die haar de genadeslag gaf.

Genderwet

Deze gewelddadige verkrachter werd dankzij haar in een vrouwengevangenis opgesloten, omdat hij verklaarde zich vrouw te voelen. Sturgeon had Graham volgens haar eigen wet ‘zij’ en ‘een vrouw’ genoemd, maar liet hem toch na een storm van protest weer uit de vrouwengevangenis verwijderen. Een oppositie amendement op de genderwet dat biologisch mannelijke criminelen buiten vrouwengevangenissen zou moeten houden, had ze persoonlijk afgeschoten. Schotten hadden totaal geen zin in deze hele zelfidentificatie gekte, vooral omdat die biologische vrouwen in gevaar bracht. Maar daar trok Sturgeon zich niks van aan. Wie het niet eens was met haar wet noemde ze een onverdraagzame transfoob.

Het maakt de minachting voor de democratie duidelijk die haar en haar Schotse Nationale Partij (SNP) op het lijf is geschreven. Het Schotse parlement, waar de SNP nagenoeg de meerderheid heeft, nam de genderwet aan met 86% voor, terwijl tweederde van de Schotten ertegen is. Sterker nog: de helft van de Schotten is het eens met de Britse regering, die de wet blokkeerde omdat die in strijd is met landelijke wetgeving.

Onafhankelijkheid

Dezelfde enquête meldt dat slechts één op de vijf Schotten in Sturgeons nieuwste verzinsel gelooft: dat de volgende verkiezingen in Schotland in feite een tweede onafhankelijkheidsreferendum zijn.

In haar afscheidsspeech zei Sturgeon dat haar vertrek niets te maken had met ‘druk op korte termijn’. Nee, ze wilde meer tijd doorbrengen met haar neefjes en nichtjes; zelf heeft ze geen kinderen. Behalve het woke contingent van de Britse pers, dat haar als felle tegenstander van de Tories altijd al bejubelde en nu helemaal, gelooft niemand dat.

Sinds de SNP in 2007 aan de macht kwam is Schotland verreweg het meest onvrije deel van het Verenigd Koninkrijk geworden. De partij probeert eindeloos de Schotten in een woke dwangbuis te proppen. Bijvoorbeeld met de absurde Hate Crime Act, die ‘ongeoorloofde uitspraken’ of haatspraak zelfs binnenshuis strafbaar stelt. En teksten van acteurs in theaters wilde censureren, al ging dat uiteindelijk niet door. Of de ‘Offensive Behaviour at Football Act’, die voetbalfans met gevangenisstraf dreigde als ze in stadions ‘foute’ teksten scanderen. Werd nipt weggestemd.

Staatsvoogd

En dan het ‘Named Person’ plan van Sturgeon persoonlijk, dat iedere nieuwgeboren Schot een ‘staatsvoogd’ zou toewijzen – een ‘named person’ – om zijn of haar ‘geluk en welzijn’ te garanderen. Met andere woorden, voordat ouders ook maar iets verkeerd hadden gedaan, zouden hun kinderen al onder voogdij van de staat worden gesteld. Het werd nietig verklaard door het Britse Supreme Court, omdat het de mensenrechten zou schenden.

Sturgeon heeft wel een minimumprijs voor alcoholische dranken ingevoerd, en een verbod op kortingsacties van supermarkten voor ongezonde producten. Twee zakken diepvriesfriet halen, één betalen mag niet meer in Schotland.

De uitbundigheid rond haar vertrek kan ook als compliment aan Sturgeon’s adres opgevat worden. Kennelijk is zij zo een geduchte politieke tegenstander, dat met haar het gevaar lijkt geweken voor de inmiddels 60% van de Schotten die bij Engeland wil blijven. En daarmee voor de Britse regering. Sturgeon won immers alle verkiezingen waaraan ze deelnam: acht stuks in acht jaar. Zoals ze niet naliet te memoreren bij haar afscheid.

Haat jegens de Engelsen

Haar politieke talent werd echter tenietgedaan door die ene obsessie: onafhankelijkheid. Of ging het Sturgeon uiteindelijk vooral om haarzelf? In haar ellenlange afscheidsspeech noemde ze ‘Schotland’ slechts 10 keer, tegen maar liefst 153 keer ‘ik’, ‘mij’ en ‘mijn’.

Sturgeon en haar voorganger Alex Salmond hebben Schotland tot op het bot verdeeld, vooral door separatisten tot een groteske haat jegens de Engelsen op te zwepen. Onafhankelijkheid was niet eens een onderwerp in Schotland voordat zij op het toneel verschenen. Salmond zette die op de agenda en joeg de toenmalige Britse premier David Cameron de stuipen op het lijf door in 2014 bijna het onafhankelijkheidsreferendum te winnen. Tien procent verschil tussen voor (45%) en tegen (55%) lijkt veel, maar is weinig als het gaat om het voortbestaan van het Verenigd Koninkrijk.

Sturgeon wist de SNP tot eenzame hoogte en zelfs alleenheerschappij te brengen, en vrijwel alle Schotse zetels in het Britse parlement te bemachtigen. Dat zou een paar jaar eerder ondenkbaar zijn geweest. Maar ze leek vaak gewetenloos. Zo stak ze haar voorganger en mentor Salmond een mes in de rug, door te proberen hem wegens vermeende ongewenste intimiteiten met vrouwelijke ondergeschikten achter de tralies te krijgen. Dat lukte niet: hij werd vrijgesproken en begon zijn eigen onafhankelijkheidspartij. Toen de betrokkenheid van Sturgeon en haar SNP bij de beschuldigingen en de rechtszaak uitkwam, en bovendien bleek dat ze het parlement daarover had voorgelogen, wist ze ternauwernood haar huid te redden.

Campagnekas

Waar ze ook nauwelijks mee wegkwam, was dat haar echtgenoot, voorzitter Peter Murrell van de SNP, een deel van de Britse steun aan Schotland in de campagnekas voor onafhankelijkheid bleek te hebben gefrommeld. Maar wat er ook misliep, Sturgeon bleef stug schuld ontkennen. Soms op zo’n potsierlijke wijze, dat ze wel werd vergeleken met bediende Manuel uit Fawlty Towers: ‘I knew nothing.’

Ze gaf bij voorkeur Westminster en vooral de Conservatieven overal de schuld van, zonder ooit toe te geven dat de Britse regering juist vaak de rotzooi achter haar opruimde. Bijvoorbeeld door meer geld per inwoner in Schotland te pompen dan in de rest van Groot-Brittannië. En het leger in te zetten voor de vaccinatie die in Schotland hopeloos achterliep. Sturgeon deed voorkomen alsof zij dat allemaal zelf had georganiseerd.

Meesterbedrieger

Door het wanbeleid van de SNP moeten Schotten op sommige van de 93 bewoonde Schotse eilanden broodnodige veerboten missen, en donderden de gezondheidszorg en het onderwijs in elkaar. Schotland telt relatief veel meer drugsverslaafden dan andere delen van Groot-Brittannië. En krijg er vooral geen hartaanval: dankzij de meest incapabele minister van gezondheid ooit – SNP-kopstuk Humza Yoesaf, moet je soms een hele dag op een ambulance wachten. En behalve qua wachttijden voor medische hulp staat Schotland ook qua schoolprestaties onderaan.

Intussen gaf Sturgeon wel handen vol geld uit om de schijn op te houden dat Schotland al onafhankelijk was, of dat binnenkort zou worden. Bijvoorbeeld met Schotse ‘ambassades’ in China, Brussel en elders, peperdure campagnes om Schotland te promoten bij de Europese Unie, en staatsbezoeken namens een niet-bestaand land.

De afgetreden first minister was een meesterbedrieger die de Schotten van alles heeft wijsgemaakt over hoe makkelijk en voordelig onafhankelijkheid zal zijn. En hoe de EU met open armen op een onafhankelijk Schotland staat te wachten.

Het onafhankelijkheidsstreven is met het vertrek van Sturgeon niet van de baan, maar zal in de afzienbare toekomst geen vruchtbare bodem vinden. Vooral omdat er bij de SNP qua opvolging niets in het vat zit, al heeft eerdergenoemde brekebeen Humza Yoesaf zich inmiddels als eerste kandidaat gesteld.

Ook daarin heeft Sturgeon gefaald: ze was te megalomaan om haar opvolging behoorlijk te regelen.

Humza Yoesaf

Me, myself and I: Nicola Sturgeon eindelijk weg