Dagenlang al trekken tienduizenden burgers in de hoofdstad Tbilisi en andere Georgische steden de straat op om te protesteren tegen de pro-Kremlin koers van regeringspartij ‘Georgische Droom’. ‘Waterkanonnen drijven de menigte uiteen, en agenten mishandelen jonge mensen’, klinkt het bij een ooggetuige. ‘We hopen nu op Europese sancties.’

De demonstranten weigeren zich neer te leggen bij de recente beslissing van regeringspartij Georgische Droom. Die bevroor met een speciale resolutie de toetredingsgesprekken tot de EU, nadat het Europees Parlement vorige week een resolutie had goedgekeurd waarin de recente verkiezingen in het land niet eerlijk en niet vrij werden genoemd.

Intussen ondertekenden al honderden ambtenaren brieven waarin ze die voorlopige bevriezing van de onderhandelingen met de EU bekritiseerden. Een aantal universiteiten sloot de deuren, en ook het bedrijfsleven riep de regering op om de beslissing te herzien.

Ook de Georgische president Salome Zoerabisjvili voegde zich bij de demonstranten. Ze richtte zich daarbij ook tot de aanwezige oproerpolitie: ‘Dienen jullie Rusland of Georgië? Aan wie hebben jullie een eed afgelegd?’ Als presidente heeft Zoerabisjvili vooral een ceremoniële functie. Midden december loopt haar ambtstermijn af. Een kandidaat van Georgische Droom staat al klaar om haar op te volgen.

Mishandeling

Een van de demonstranten in Tbilisi is Ia Gabunia. Ze werkt als projectmanager voor het Civil Society Institute in de Georgische hoofdstad. ‘Ik was erbij de afgelopen dagen. Honderdduizenden mensen nemen inmiddels deel aan de protesten. De politie zet telkens opnieuw traangas in. Dat heb ik zelf ondervonden. Ik zag ook met eigen ogen hoe waterkanonnen de menigte uiteendreven en hoe agenten jonge mensen mishandelden.’

Gabunia bevestigt ook dat er onder de bevolking geruchten gaan dat een deel van de agenten uit Rusland komt. Ze hoopt dat het, ondanks het toenemende geweld, niet tot een burgeroorlog zal komen en dat de regering nog voor rede vatbaar is. ‘De machthebbers raken almaar meer geïsoleerd. Veel ambtenaren, waaronder ook medewerkers van het ministerie van Binnenlandse Zaken, zijn het niet eens met Georgische Droom en dienden hun ontslag in’, klinkt het.

Internationale druk

Ze sluit ook niet uit dat de onderhandelingen met de EU al veel eerder werden stopgezet door de machthebbers. ‘Ze hebben daartoe heel waarschijnlijk orders gekregen. Tegenover de regering staat dan de presidente, die de kant van de demonstranten koos. Hoe het juridisch in elkaar zit, weet ik niet precies, maar zij kan ook na het verstrijken van haar ambtstermijn nog presidente blijven. Ik hoop dat het haar gaat lukken, omdat zij momenteel de enige woordvoerder met politieke macht is.’

Volgens Gabunia kan alleen internationale druk tot een dialoog tussen de burgers en de huidige regering leiden. ‘Enkele dagen geleden hebben de Baltische staten sancties opgelegd aan leden van de regering en aan Bidzina Ivanisjvili, een steenrijke oligarch die ook de oprichter is van Georgische Droom. Als andere EU-landen volgen, zal dat zeker de nodige impact hebben.’

Nieuwe verkiezingen

Een scenario zoals in Kiev in 2014, waarbij massale volksprotesten tot politieke omwentelingen leidden, wil ze niet uitsluiten. ‘De gebeurtenissen volgen elkaar in sneltreintempo op. Wat we een week geleden nog voor onmogelijk hielden, gebeurt nu.’

‘Georgië bevindt zich momenteel in een diepe politieke crisis. De meest constructieve, democratische en vreedzame oplossing is het uitschrijven van nieuwe verkiezingen. Daarbij moeten we ons weerbaar opstellen tegen potentiële inmenging en onderdrukking door Rusland. Die zorgen namelijk alleen maar voor een escalatie van de situatie en zullen de onafhankelijkheid van Georgië ondermijnen. Ik hoop in ieder geval op bemiddelende ondersteuning vanuit Brussel.’

Collectief geweld

Premier Irakli Kobakidze van Georgische Droom denkt daar totaal anders over. Hij bedankte maandag de minister van Binnenlandse Zaken en de politie. ‘Ondanks het woeste collectieve geweld dat door gewelddadige groeperingen en hun buitenlandse instructeurs werd gepleegd, hebben de politiediensten – die zich houden aan hogere normen dan die in Amerika en Europa – de staat met succes verdedigd tegen de zoveelste poging om onze constitutionele orde lam te leggen.’

Intussen citeerde de Russische zender ‘Spoetnik-Georgië’ ook al Vladimir Poetin. ‘We hebben geen enkele band met het bestuur van Georgië… Geen enkele… Maar toen de gebeurtenissen daar begonnen, keek ik eerlijk gezegd met verbazing naar alles. Ik was verbluft over de moed en het karakter dat de autoriteiten toonden om hun standpunt te verdedigen.’

Ia Gabunia

Stevent Georgië af op een Oekraïne-scenario?