Het opvallendste aan de verkiezingen in Engeland is niet dat door de enorme zetelwinst van de Conservatieven de zogeheten ‘rode muur’ van Labour in het volkse noorden werd gesloopt. Maar wel dat de enige zetel die Labour op de Conservatieven wist te veroveren, die van Putney in Londen was, waar je onder een miljoen pond geen huis koopt.

Geen partij meer van en voor de arbeider

Labour is onder Jeremy Corbyn geen partij meer van en voor de arbeider. Wel voor een woke middenklasse, die het belangrijk vindt dat scholieren geleerd wordt hun eigen land en vooral de geschiedenis ervan te verachten, en dat er een nieuw paspoort komt waar je ‘X’ bij geslacht kunt aankruisen. Om over ongelimiteerde immigratie nog maar te zwijgen. De politieke kloof in Engeland loopt niet langer tussen arm en rijk, tussen Labour-links en Tory-rechts, maar tussen een verharde, extreem linkse en intolerante grootstedelijke elite, en zo’n beetje de rest van het land.

Je ziet het aan wie nu de straat opgaat om te protesteren tegen de verkiezingsuitslag — op zich al een gevaarlijk concept. Studenten met ‘Kill Tories’ op hun jas geschilderd en hysterische vrouwen die gillen dat Boris Johnson een fascist is. Zo’n type werd daar nog bekend mee, nadat ze voor televisiecamera’s had verklaard dat ze ‘Boris Johnson een verschrikkelijke dood toewenst’. Een telg van de gegoede middenklasse, dat kon je horen en zien. ‘I plan to be a doctor,’ zei ze. ‘I plan to actually care about people. Go fuck yourself Boris Johnson. Honestly. What a cunt.’ (‘Ik wil dokter worden en voor mensen kunnen zorgen. Sodemieter op Boris Johnson. Eerlijk gezegd, wat een klojo!’)

Fijn om aan je bed te krijgen als je niet heel links bent, maar wel heel ziek…

Alles kwam door de brexit

Labour verloor vier verkiezingen op rij, de laatste twee onder Corbyn. In de aanvaardingsspeech voor zijn eigen zetel sloeg hij zich op de borst dat Labour zo netjes is gebleven tijdens de campagne, terwijl het tegendeel het geval was. Het gezicht van een andere kandidaat achter hem sprak boekdelen. Een paar zinnen later pakte hij alweer in stijl onbeschaamd uit over de Tories en Johnson, die zieken en kinderen laten verrekken en islamofoob zijn, alleen geïnteresseerd in de rijken.

Alles kwam door de brexit, niet door hemzelf en zeker niet door zijn prachtige programma, dat volgens hem iedere burger verwezenlijkt wil zien, op wat fascisten na. Twee dagen later kwam hij toch nog met een halfslachtig mea culpa: hij ‘nam verantwoordelijkheid’, maar herhaalde dat zijn visie van een socialistische heilstaat precies is wat iedereen wil. Na zijn historische verlies van 60 zetels sprak hij de hilarische woorden: ‘Wij wonnen het debat, maar helaas hebben we dat niet omgezet in een meerderheid…’

De grootste verkiezingsnederlaag sinds 1935

Het was de grootste verkiezingsnederlaag sinds 1935, tegenover een Conservatieve partij die de afgelopen jaren weinig meer deed dan vechtend over de vloer rollen.

Meteen na de verkiezingen vaardigde het politbureau van Labour een directief uit ten behoeve van al dan niet van hun zetel beroofde parlementsleden: als de media naar de oorzaak van de nederlaag vragen, moet de brexit worden genoemd, en onder geen beding het verkiezingsprogramma of de partijleiding, laat staan de persoon van Jeremy Corbyn. Deze richtlijn viel natuurlijk niet geheim te houden.

Overdrijf ik door over een politbureau te praten? Dat bestaat en heet ‘Momentum’. Een ideologische club, door Corbyn de partij ingeloodst en gerund door fanatieke marxistische intellectuelen, met een uiterst actieve tak voor propaganda op sociale en andere media. De partijdiscipline wordt strak afgedwongen en ieder dissident geluid uit eigen gelederen bestraft. Als dat geluid van parlementsleden komt, volgt deselection: bij de eerstkomende verkiezingen mag hij of zij geen kandidaat meer zijn.

‘Op twee fronten vechten’

Dit regime kraakt sinds de verkiezingen; er komt van alles naar buiten. Al tijdens de verkiezingsnacht luchtte Labour-politica Caroline Flint haar hart bij de BBC. Zij was zojuist haar zetel kwijtgeraakt, die ze al 22 jaar had. ‘Ik moest op twee fronten vechten,’ zei ze. Om te beginnen konden veel van haar kiezers het idee van Jeremy Corbyn als eerste minister niet verdragen. Ten tweede was er de brexit.

Anna Turley verloor haar zetel in de kustplaats Redcar in Noord-Engeland – waar voor het eerst een conservatieve kandidaat werd gekozen, en schreef een stuk in The Independent: ‘I lost my seat in Redcar thanks to Jeremy Corbyn and I’m furious.’ (‘Ik verloor mijn zetel in Redcar dankzij Jeremy Corbin en ik ben woest.’) Zij had bij de mensen aan de deur te horen gekregen dat haar partij buiten de werkelijkheid stond en een zwakke leider had, met een budgettair onhaalbaar manifest. En dat Labour bovendien kwaadaardig was geworden.

Corbyn moet opkrassen

Ook parlementsleden die wel werden herkozen vinden dat Corbyn moet opkrassen. Zoals Peter Kyle uit de regio Brighton. Hij had al veel eerder kritiek op de partijleider en bij de voorzittersverkiezingen van 2016 stemde hij voor een ander. Momentum had hem nog niet kaltgestellt, wellicht vanwege de enorme steun die hij geniet in zijn district.

Hij tweette: ‘In het hele land werd onvrede over onze leiders en hun incompetentieveel vaker genoemd door kiezers dan de brexit.’ Dit was hetzelfde in Remain én Leave- kiesdistricten. ‘To blame Brexit is to miss the point. There would be no Brexit if Labour had had credible leadership in the 2016 referendum…’ (‘Wie de schuld op de brexit steekt, heeft het niet begrepen. Mocht Labour geloofwaardige leiders hebben gehad op het moment van het referendum in 2016, zou er geen brexit geweest zijn.’)

En dan Ian Murray, de enige van de zeven Labour-parlementsleden in Schotland die zijn zetel niet verloor: ‘Mijn team en ik klopten bij 11.000 mensen aan, en overal begonnen ze over Corbyn. Nergens over de brexit.’ ‘For the sake of the Labour party, but more importantly for the sake of the country, not only does the person (Corbyn) have to go, but the policy and the ideology has to go as well.’ (‘In het belang van Labour en in het belang van heel het land moet niet alleen Corbyn verdwijnen, maar tevens het beleid en de ideologie waar hij voor staat.’ )

Een bijzonder onaangenaam mens

Corbyn is een gevaarlijke extremist, bevriend met terroristen over de hele wereld die hij steevast als ‘vrijheidsstrijders’ ziet: ‘zonder de IRA geen vrede’. Fan van kwalijke regimes zoals die van Venezuela en Iran. Samen met de zo mogelijk nog gevaarlijkere extremisten om hem heen heeft hij de Labourpartij om zeep geholpen, of althans bijna. En dan is hij ook nog eens een bijzonder onaangenaam mens. Iedere Engelsman weet wat je bedoelt als je vinnig tegen hem zegt ‘Can I finish?’ Dat is wat Corbyn journalisten toebijt die het wagen hem in de rede te vallen als zijn antwoord te lang is, of geen antwoord op de gestelde vraag.

Hij heeft met zijn trawanten als rattenvangers geprobeerd het volk te lokken naar een radicale en tot mislukken gedoemde versie van socialisme, vooral door gouden bergen te beloven. Dat bleek een grove onderschatting van de kiezer en ontplofte in zijn gezicht. De man van de straat heeft wraak genomen. Na meer dan drie jaar voor domoor en racist te zijn uitgemaakt, niet alleen vanwege brexit, maar ook omdat hij vraagtekens zet bij zaken als immigratie, terrorisme, het ontkennen van geslachten, enzovoort. De Britse columnist Brendan O’Neill spreekt over ‘the revenge of democracy’. En dit was de kop van de Daily Mail zaterdag: ‘De Corbynites verloren omdat ze werkend Engeland haten, en dat gevoel is wederkerig.’

De schuld van Likoed…

Terwijl veel van zijn eigen parlementariërs hem niet moeten, wordt Jeremy Corbyn door gelijkgestemde politici over de hele wereld toegejuicht als een veelbelovende leider van Groot-Brittannië. Bijvoorbeeld door Bernie Sanders en Nancy Pelosi, die meer dan eens overkwamen om hem een hart onder de riem te steken.

De extreemlinkse dorpsgek van de Franse politiek, Jean-Luc Mélenchon, is ook een enorme fan van Corbyn. Hij schreef dat niet alleen de opperrabbijn van Engeland – die aanraadde niet op Labour te stemmen – maar ook de Israëlische politieke partij Likoed schuldig zijn aan Corbyn’s nederlaag. Het kan altijd nog gekker…

Afgelopen zondag verklaarde Europees Commissaris Frans Timmermans bij Buitenhof dat hij had gehoopt op een overwinning van Corbyn. Misschien omdat het brexitreferendum het enige referendum ooit over de EU dreigt te worden dat de EU niet kon terugdraaien of negeren? Of over kon laten doen omdat het resultaat Brussel niet bevalt?

Cognitieve dissonantie

Iedere andere Labourleider die een flinke verkiezingsnederlaag leed, stapte de dag daarna op. Zo niet Corbyn. Hij beloofde wel vóór de volgende verkiezingen zijn biezen te pakken, maar wil voor onbestemde tijd aanblijven – waarschijnlijk om zijn extreme gedachtegoed voorgoed in de partij te beitelen. Dat zou dan definitief het einde van Labour zijn.

Met Corbyn lijdt de harde kern van Labour aan cognitieve dissonantie: ze zijn er zo van overtuigd dat iedereen hetzelfde wil als zij – omdat dat het enige juiste is, dat ze zelfs na deze uitslag nog niet willen accepteren dat de werkelijkheid anders is. Als het volk jou niet wil kiezen, moet jij een ander volk kiezen, om Bertolt Brecht te parafraseren. Vandaar misschien dat hameren op onbeperkte immigratie, dat we ook van andere landen kennen.

Er blijkt een Corbynstreet in Engeland te bestaan, in het stadje Dudley, een kiesdistrict dat Labour verspeelde. De straat haalde al in verschillende landen het nieuws, omdat bewoners van die naam af willen. ‘House prices in this area are already struggling’, zei een van hen. ‘The last thing we need is potential buyers being put off by the street name. Because when you think Corbyn, you think of racism and failure.’ (‘De prijs van vastgoed heeft het al moeilijk in de regio. Het laatste wat nodig hebben, zijn kopers die afhaken door de straatnaam. Want als je aan Corbyn denkt, denk je aan racisme en falend beleid.’)

Ian Murray

‘The revenge of democracy’