Als links de grenzen poreus blijft maken, kan de sociale zekerheid in haar huidige vorm nooit blijven bestaan. Dat schreef N-VA-voorzitter Bart De Wever gisteren in een opiniestuk in De Morgen. Een interventie die wellicht veel te maken heeft met het evacueren en verstoppen van transmigranten uit het Maximiliaanpark. Omdat Theo Francken nog even aangeschoten wild is, neemt de chef over. Het is duidelijk dat de strateeg De Wever even zijn hakken in het politieke zand zet.

Veel burgers zullen zich herkennen in zijn analyse en synthese van het migratiebeleid. Precies omdat ze rationeel is, niet politiek correct, en in geen geval ranzig.

Het juiste moment

De Wever weet zijn momenten goed te kiezen. Zijn opiniestuk zal net zoals zijn toespraak in een gastcollege bij Carl Devos vermoedelijk lang genoeg nazinderen om de volgende peilingen gunstig te beïnvloeden. In de lente weten we via die polls waar de politieke macht wellicht zal liggen na de gemeenteraadsverkiezingen en – een kattensprong later – bij de federale, Vlaamse en Europese verkiezingen.

De Wever gaat rechtdoor: linkse ngo’s en ‘gutmenschen’ werken mee aan een tweede Calais. Een gedoogzone, zoals diezelfde dag nog aangekondigd door Artsen zonder Grenzen, vluchtelingenorganisaties en anderen kan een stap zijn in die richting.

Maar links moet kiezen, zegt De Wever. Ofwel iedereen opvangen en de grenzen openstellen, ofwel ons sociaal systeem handhaven. Als we onze sociale zekerheid beschikbaar maken voor iedereen, implodeert ze. Activisten, linkse ngo’s en dito burgemeesters en kosmopolitische advocaten en ngo’s verenigen zich in clusters (‘een industrie’, een ‘commerce’) en culpabiliseren iedereen die daar anders over denkt. Gevolg? ‘Zo organiseert links de transitmigratie nu de facto zelf… Het is erg hypocriet dat gematigd links blijft beweren dat men niet pleit voor open grenzen, extreemlinks is daar dan tenminste nog eerlijk over.’

Remedie

Na de analyse zoekt De Wever ook naar de remedie. Kunnen en moeten we helpen? Jawel, we moeten mensen helpen die worden bedreigd, niet iedereen die een aangenaam leven wil leiden. Absolute ‘goedheid’ kan net het tegenovergestelde bewerkstelligen van wat het claimt te willen: de totale afbraak van de welvaartsstaat, ‘een nachtmerrie voor ons allen’. ‘De oplossing is niet dat iedereen zijn koffers kan pakken en hier bij ons kan komen wonen.’

De Wever heeft een alternatief: meer hulp vanuit Europa in de eigen regio en een gecontroleerde legale migratie. Getalenteerde jobmigranten dus. En dat zijn vast niet de transitmigranten. De Wever verwees ook even naar Daniël Termont, die in 2010 gelijkaardige inzichten had (‘Mensen, toon alstublieft uw goed hart niet, ook al breekt het bij het zien van zoveel ellende. Bied de Roma geen onderdak, geen dekens, geen soep, want hoe meer je ze helpt, hoe meer er naar Gent komen. En onze stad zit nu al overvol’; Het Laatste Nieuws, 2 dec. 2010).

Tot hier de samenvatting. De Wever heeft zijn kaarten gelegd. Het is links dat nu maar eens moet duidelijk maken wat het wil.

Reacties

Het is duidelijk dat een debat met de socialisten mogelijk moet zijn. Met extreemlinks en Groen lijkt dat zinloos.

Volgens Mark Elchardus heeft De Wever een punt, want ‘op lange termijn kan illegale migratie een bedreiging vormen voor onze sociale zekerheid. Wie politieacties tracht te verhinderen, stelt een politieke daad. Die mensen helpen mee aan open grenzen’. Deze sp.a-ideoloog trekt al langer een lijn tussen dweperige activisten en een realistisch socialisme. Wel vindt hij dat het kantelpunt nog ‘lang niet’ bereikt is en onze sociale zekerheid nog lang niet écht in gevaar is.

Ook Bart Eeckhout (De Morgen) reageert met nuance. ‘Laten we maar toegeven dat BDW hier theoretisch gelijk heeft… Een beleid van open grenzen riskeert inderdaad fataal te leiden tot het onderuithalen van de welvaartstaat.’ Ook links moet nadenken en het debat voeren. ‘En Bart De Wever pleit wel hartstochtelijk voor het behoud van de Sociale Zekerheid.’

Ook John Crombez blaast warm en koud. ‘Er is géén opengrenzenbeleid en er mag er geen zijn.’ De Wevers vraag naar meer Europese investeringen vond hij ‘een perspectief voor een echte discussie’. Dat Francken al 40.000 vluchtelingen erkende eveneens. Maar Crombez vindt wel dat De Wever menselijkheid en naastenliefde criminaliseert en dat 40.000 nieuwkomers de sociale Zekerheid niét onder druk zetten. Het regeringsbeleid (hogere ziektekosten, lagere pensioenen, Amerikaans model van sociale zekerheid…) doet dat wel.

Wie het vuurrood bakt is – geen verrassing meer – is Meyrem Almaci (Groen). Ach neen, ze is niet voor ‘open grenzen’. Maar de opinie van De Wever klasseerde ze meteen als ‘gevaarlijke demagogie’. En na die paar zinnen vluchtte ze naar de omweg. Transitmigranten worden meteen allemaal mensen ‘op de vlucht voor gruwel’ en het is onze regering die de Sociale Zekerheid bedreigt. Over de problematiek op dat terrein praat ze overigens altijd met twee woorden: ‘Hogere belastingen!’

Dan zijn er natuurlijk ook de academici. Vanuit hun ivoren toren zullen ze de volgende dagen wel vuur spuwen. Socioloog Ive Marx (UAntwerpen) gaf in De Morgen al de voorzet dat de sociale zekerheid niet wordt bedreigd door migratie, maar door de vergrijzing en meer zieken.

Radio 1 vond woensdag meteen Ilse Ruyssen (U Gent, CESSMIR) bereid om ‘wetenschappelijk’ te komen ‘bewijzen’ (op basis van internationaal onderzoek) dat migratie zelfs positief is voor de economische groei. ‘De Sociale Zekerheid zal het wel overleven…’ En dat terwijl alle parameters aanduiden dat asielzoekers, vreemdelingen, migranten en nieuwe Belgen in ons land oververtegenwoordigd zijn in veel nauwkeuriger statistieken (werkloosheid, leefloon, sociale huisvesting, ziektekosten, onderwijsachterstand, taalonderricht, schoolfacturen…)

Europa

De migratieboodschap van De Wever was interessant. Kan hij nog helderder zijn? Vermoedelijk wel, en dat vooral over omvang en kost van de migratie. Zijn opiniestuk had sprekende cijfers kunnen bevatten. Veel mensen zien door het bos de bomen niet meer. Waarover praten we: over de ca. 500 transmigranten die asiel weigeren? Over illegalen, per definitie ruimer maar moeilijk te tellen? Over erkende vluchtelingen? Over reguliere migranten, volgmigranten, migranten van de tweede en derde generatie, die hier geboren en opgegroeid zijn? Over nieuwe Belgen?

De Wevers pleidooi voor meer Europese hulp kan concreter worden ingevuld. En is er een Marshallplan voor Afrika nodig? Hoe realiseer je zoiets?

De N-VA-voorzitter zet zich nu op het spoor van Angela Merkel met haar wensenplan (begin juli 2017): ‘Ik wil dat de mensen in Afrika blijven en niet hierheen vertrekken. We hebben voor dat continent een Marshallplan nodig.’ Bij de G20-top in Hamburg pleitte ze voor particuliere investeringen in dat continent. Haar toenmalig Oostenrijkse collega en Bondskanselier Sebastian Kern deed hetzelfde. Dichter bij huis vond politicoloog Jonathan Holslag een Marshallplan voor Noord-Afrika belangrijker dan investeren in China. ‘Wij moeten onze eigen zijderoute uitrollen, investeren in transport, havens, spoorwegen, maar ook glasvezelkabels.’ (Trouw, 8 juli)

Dringend

Het probleem van de Afrikaanse migratie is kritiek: ‘Het probleem is niet wat we vandaag meemaken, maar wat we morgen gaan meemaken”, waarschuwde Sandro Gallinelli, de chef van de Italiaanse kustwacht (De Stentor, 17 juli 2017).

De jonge Congolese Francine Muyumba, voorzitter van de Afrikaanse jeugdorganisatie, zei het ooit onverbloemd. ‘Jonge mensen vertrekken alleen naar Europa omdat ze het leven in Afrika ‘beu’ zijn’.

Economie

Er zijn ook economische argumenten om Afrika meer te helpen. De Chinese investering is in absolute termen vele malen groter dan de Amerikaanse investering onder het Marshallplan destijds.

Vorige zomer keurde het Europees Parlement 3,4 miljard euro goed voor een uitgebreid en ambitieus investeringsplan in Afrika en het Nabije Oosten (dat is 7 euro per inwoner of 30 euro per modaal gezin). Er zal meer geld nodig zijn voor het uitbouwen van een duurzame industriële basis, een moderne landbouw, een verbeterde toegang tot watervoorraden, een efficiënte infrastructuur, hernieuwbare energie en digitalisering.

Problemen

Makkelijk zal het niet worden, ook al door de interactie tussen economie en politiek. Hulp koppelen aan mensenrechten, begin er maar aan. Congolees president Kabila wees vorig jaar een Europees Marshallplan af, ‘omdat het niet aan een of andere westerse geleerde is om te oordelen over de wettelijkheid van de Afrikaanse instellingen’… Omdat het er komt ‘omdat Europa overspoeld wordt door migranten… Voor mij is dat slechts huichelarij.’ (Der Spiegel/Knack, 13 juni 2017)

Makkelijk zal het niet worden, omdat groei toch ten dele ook ‘van binnen’ moet komen. De Vlaamse transfers naar Wallonië hebben na zoveel decennia ook niet meteen de economische, sociale en politieke kloof tussen Vlaanderen en Wallonië gedicht.

Makkelijk zal het ook niet worden omdat een Marshallplan voor Afrika volgens sommigen in eerste instantie niet voor minder, maar voor meer migratie zal zorgen. Iets dat De Wever aan zijn achterban zal moeten verkopen.

Het zijn niet de grote sukkelaars, maar door families uitgestuurde kinderen die doorgaans goed geschoold zijn en van hieruit aanzienlijke geldsommen doorsturen naar hun thuisland, aldus Ton Dietz, directeur van het African Studies Centre en professor aan de Universiteit Leiden (Knack, 23 augustus 2017). Hij pleit er ook voor dat mensen uit Afrika makkelijker studiebeurzen zouden krijgen, en kansen op de Europese arbeidsmarkt.

Debat

Hoe dan ook, als De Wever met zijn opiniestuk het debat op gang zou krijgen, zou dat een goeie zaak zijn. Met Almaci valt niet te praten. Elke vraag over migratie draait ze meteen om in een slogan over de afbraak van de sociale zekerheid. Het zou ons niet verwonderen dat ze haar partij schade berokkent.

Maar met de sociaaldemocraten valt allicht wel te praten. Die zouden nog wel eens van pas kunnen komen als de liberalen niet zo happig blijken om voluit te gaan voor een Marshalloplossing, en al zeker niet voor een grote zorg voor ons eigen sociaal stelsel. In die kringen zijn goedkope werkkrachten prioritair.

Ilse Ruyssen

De keuze van Bart De Wever