Men kan er zijn klok haast op gelijk zetten: wanneer het zomeruur ingaat, roeren de tegenstanders hun trom. Nu beweerde neurologe Inge Declercq in een interview met De Standaard dat het zomeruur niet minder dan een ‘ramp’ zou zijn voor een mens zijn slaap.

Laat me duidelijk zijn: mij maakt het eigenlijk niks uit. Ik slaap wanneer ik moe ben, onafhankelijk van de tijd. En als dat om praktische redenen eens niet kan, slaap ik even niet of later wel wat langer. Het is een kwestie van organiseren.

Nooit nachtelijk bingewatchen

Ik besef dat andere mensen meer regelmaat nodig hebben, maar komaan, een uurtje verschil om het halfjaar, dat moet toch te overbruggen zijn? Gaan deze mensen dan echt altijd op hetzelfde uur slapen en staan ze dan steeds op exact hetzelfde uur op? Nooit eens een uit de hand gelopen feestje, nooit tot een eind in de nacht een serie gebingewatcht of een spannend boek uitgelezen?

Nooit eens wat vroeger opgestaan om een vliegtuig, dat naar een andere tijdzone vloog, te halen? En als ze naar een andere tijdzone vliegen en enkele weken later weer terugkomen, wat voor een beetje reis toch al gauw het geval is, hoe groot is de ‘ramp’ dan? In verhouding tot de invoering van het zomeruur zou dat tijdens vakantieperiodes toch al gauw aan de bezetting van de diensten intensieve zorgen te zien moeten zijn?

Op stok gaan wanneer de avond valt

Het is bovendien ook niet zo dat het een nieuw fenomeen is. De laatste honderd jaar hadden we meer zomeruur dan niet. Alleen tussen 1944 en 1977 bestond het niet. De meeste mensen hebben dus nooit anders geweten en hebben tijd genoeg gehad om zich aan te passen. Bijvoorbeeld door de overgang over een paar dagen te spreiden. Of, voor wie het zich kan permitteren: er geen rekening mee te houden en doen zoals de kippen, die op stok gaan wanneer de avond valt en niet wanneer de klok tienen slaat.

Een ander argument dat de neurologe aanvoert, is dat we door het zomeruur te veel afwijken van de zonnetijd, die volgens haar zo goed mogelijk zou moeten samenvallen met onze biologische klok. Ze zegt elke ochtend tien minuten voor het open raam te staan ‘om licht te drinken’, maar zegt ook dat ze om acht uur opstaat. (Wat door corona overigens een uur later is dan anders, maar die overschakeling bleek ‘ideaal’. Blijkbaar leidt alleen het effectief verdraaien van de klokwijzers tot rampen.) Bovendien komt de zon de eerste dag na de overgang naar het zomeruur om 7.43u op. Half april is dat al een uur vroeger – tijd genoeg om licht te drinken dus, zelfs voor vroege vogels. Alleen in oktober moet je wachten tot 8.30 uur, al duurt het dan ook niet meer lang voor het ook onder het winteruur pas tegen 9 uur weer licht wordt.

Hoge noorden

Hoe zouden de mensen in het hoge noorden dat toch overleven? In de zomer gaat de zon er amper of niet onder en in de winter zien ze haar nauwelijks. Hier en daar worden het hoge alcoholverbruik of de vermeend hogere zelfmoordcijfers van de Scandinaviërs aan het natuurfenomeen gelinkt. Maar volgens de recentste cijfers scoort België op het vlak van aantal zelfmoorden veel slechter dan Noorwegen en Zweden, en ongeveer gelijk met Finland.

Daar staat tegenover dat Finland op eerste plaats staat van ‘gelukkigste landen ter wereld’ en Noorwegen en Zweden ook de top-10 halen. België volgt pas op nummer 17. Zou de ‘ramp’ die het zomeruur is toch niet eerder tussen de oren zitten?

Inge Declercq

Het zomeruur, ‘een ramp’?