Hoe gaat het met Aleksej Navalny en zijn inmiddels wegens ‘extremisme’ opgeheven Fonds voor Corruptiebestrijding (FBK)? Na zijn hongerstaking en de ontwenningsfase lijkt de oppositieleider er qua gezondheid op vooruit te zijn gegaan. Als gedetineerde heeft hij in theorie regelmatig recht op juridische consultatie ter plaatse. Indien een bezoek daadwerkelijk wordt toegestaan, krijgt een van zijn advocaten na afloop een handgeschreven brief mee die wordt gefotografeerd en doorgestuurd aan een FBK-medewerker. Deze typt die uit en zorgt voor plaatsing op sociale media.

Drie nieuwe rechtszaken

Op 25 mei verscheen een nieuw relaas uit de strafkolonie in Pokrov. Hierin vertelt de oppositieleider dat sommige gedetineerden het rechte pad gaan bewandelen, maar hij zelf hard op weg is een volleerd crimineel te worden. Het Openbaar Ministerie van de Russische Federatie spande namelijk drie nieuwe strafzaken tegen hem aan:

‘Ten eerste heb ik, volgens de rechercheurs, alle donaties gestolen die jullie aan het FBK hebben overgemaakt. De zaak staat op 3 vellen papier, geen enkel bewijs. Er staat gewoon, “heeft gestolen”. Dat is alles. Wat valt er te bewijzen? Heb je zijn naam gezien? Je kunt elke zaak tegen hem aanspannen.

Ten tweede word ik vervolgd op grond van het zeer exotische artikel 239, “oprichting van een non-profitorganisatie die inbreuk maakt op de persoonlijkheid en rechten van burgers”. De officier van justitie beschuldigt mij ervan “burgers aan te moedigen bij het weigeren van het uitvoeren van hun burgerplicht”. De beschuldiging past eveneens op drie A4’tjes. Als bewijs geldt, dat ik de film “Een paleis voor Poetin” zonder voorafgaande toestemming online heb gezet. Ha-ha-ha.

En mijn derde misdaad die door de hoogste instantie in ons land wordt onderzocht, is het beledigen van rechter Akimova. Dezelfde madam die belast was met de verzonnen zaak over de “belediging van een veteraan” die alle juristen in het land versteld deed staan. Hoe ik haar precies beledigde, wordt in het midden gelaten. Opnieuw in de trant van “Navalny heeft iemand beledigd, dan hebben we weer een nieuwe zaak tegen hem”. Dus denk niet dat ik hier gewoon in mijn cel zit, thee drink en niets doe.’

Computers van kinderen geconfisqueerd

Terwijl in Russische sociale media grappen de ronde doen dat Navalny het brein achter de vliegtuigkaping in Wit-Rusland is, bereikt de staatsterreur een nieuw hoogtepunt. Aleksej Gresko, coördinator van het fonds in Jekaterinenburg die op 22 april tot 29 dagen arrest was veroordeeld wegens ‘herhaalde overtredingen van de wet op samenscholingen’ is inmiddels sinds een week vrij. De vader van drie kinderen vertelde dat het na de protesten van januari gebruikelijk is dat fondsmedewerkers enkele dagen en nachten voorafgaand aan geplande protestacties onderduiken.

‘Er was ’s morgens een huiszoeking bij de vorige coördinator van het FBK, Irina Norman, bij mij thuis en op het kantoor van de staf. Ik was dus afwezig, de kinderen waren op school, alleen mijn vrouw was thuis. Agenten hielden haar staande toen ze net naar buiten liep. Ze pakten direct haar mobiele telefoon af en ze moest de deur van onze woning openen. De politie haalde alles overhoop en confisqueerde de computers. Zelfs die van de kinderen. Ik heb een klacht ingediend bij de lokale overheidsinstantie voor de rechten van het kind. Mijn zoon had zijn huiswerk op zijn laptop staan. We dachten dat ze de computers dan zouden retourneren, maar we hebben natuurlijk niets teruggekregen.’

Gresko ziet ondanks het verbod van het FBK, de huiszoekingen en voortdurende veroordelingen toch nog mogelijkheden om verder te werken: ‘We kunnen niet meer als formele organisatie bestaan. We kunnen ons niet laten registreren. Zeker niet aan verkiezingen deelnemen. Maar denken kan niemand ons verbieden. Ook het uiten van een mening is niet verboden. We zijn op het moment nog steeds op zoek naar nieuwe organisatievormen. Niet meer officieel, maar eerder als een soort platform waarop gelijkgezinden met elkaar kunnen communiceren.’

Deportatie wegens Rammstein-video

Ook de druk op reeds veroordeelde activisten die niet meer voor het FBK werken, wordt verder opgevoerd. Ex-coördinator Andrej Borovikov uit Archangelsk die voor het opslaan van de video ‘Pussy’ van Rammstein 2,5 jaar strafkolonie kreeg, werd vanuit de gevangenis in zijn woonplaats gedeporteerd naar het 1000 km verder gelegene Kirov. Als officiële reden werd aangevoerd dat de gevangenis in Archangelsk ‘te vol’ zou zitten. Zijn echtgenote Darja: ‘Ik kan hem nu waarschijnlijk niet meer bezoeken. Ik zou met mijn broer of ouders kunnen gaan, maar het is een helse onderneming in de 33e week van mijn zwangerschap.’

Het lijkt erop alsof justitie Borovikov met de deportatie naar Kirov in de complete vergetelheid wil sturen. De gevangenis aldaar is in tegenstelling tot die in Archangelsk niet aangesloten bij het onlineprogramma van de penitentiaire dienst waar tegen een vergoeding berichten kunnen worden uitgewisseld. Hoewel het zeker twee à drie dagen duurt om een mail aan te laten komen bij de geadresseerde is het toch een belangrijk communicatiemiddel met familieleden, vrienden en bekenden. De gewone post doet er normaal gesproken zeker een week of twee over. Mits de correspondentie door de censuur komt. Zijn hoger beroep zal Andrej Borovikov via een videoverbinding in de gevangenis in Kirov moeten volgen. De datum staat nog steeds niet vast.

Irina Norman

Staatsterreur draait in Rusland op volle toeren