Heusden-Zolder en Houthalen-Helchteren waren zondagavond het toneel van hevige rellen tussen Koerden en Turken. Die ontstonden nadat een groep Koerden het traditionele nieuwjaar Newroz gevierd hadden in Leuven. Toen ze per auto weer naar huis gingen, moesten ze door wijken rijden waar veel Turken wonen. Op hun auto’s hadden ze naast de Koerdische nationale vlag ook PKK- en YPG-vlaggen gehangen. Dit, in combinatie met wat getoeter en enkele handgebaren, was voldoende om de Turken aldaar te provoceren.

De Turken omsingelden op hun beurt een Koerdische familie in hun woonst. Zij sloegen de auto van de familie kapot. De meute bekogelde ook het huis met stenen, terwijl zij ‘Allahoe akbar’ scandeerde. Ook in Brussel kwam het tot gewelddadige botsingen tussen Koerden en Turken. Daar werd een ‘Turks café’ belaagd door PKK-sympathisanten. Dat café was in werkelijkheid een lokaal van de Turkse extreemrechtse Grijze Wolven.

Het valt op dat de media vooral wijzen op provocatie door PKK-sympathisanten, terwijl zij over die andere kant van de medaille, de Grijze Wolven, veel minder berichten. Toch is begrip hiervan essentieel om het conflict te kunnen kaderen.

Grijze Wolven

Die Grijze Wolven zijn een Turkse, neofascistische organisatie, en sinds het einde van de jaren ‘70 zijn zij ook verspreid in Europa en België. Dat ‘neofascistische’ mag u letterlijk nemen. De Grijze Wolven vormden de gewapende vleugel van de extreemrechtse partij MHP. Die partij predikte al vanaf haar ontstaan in 1969 de superioriteit van het Turkse ras. Haar oprichter en latere eerste leider, Alparslan Türkeş, vergeleek zich vaak en graag met Adolf Hitler. Nadat hij in 1960 werd veroordeeld voor het ‘willen invoeren van een nationaalsocialistisch systeem in Turkije’ via een mislukte staatsgreep, werd hij uit zijn militaire functie gezet.

In de jaren ’70 en ’80 werden de Grijze Wolven berucht wegens afpersing, drugshandel, folteringen en moord. Doelwitten waren iedereen die niet Turks en soennitisch was. In 1981 pleegde een Gijze Wolf zelfs een mislukte aanslag op paus Johannes Paulus II.

Diezelfde beweging heeft zich dus ook bij ons kunnen nestelen. Ze was onder andere verantwoordelijk voor het neersteken van drie Koerden bij de Turkse ambassade in Brussel op 30 maart 2017. Dit Turkse import-fascisme is dus een wezenlijk probleem voor België en Europa. De militanten in de meute die de Koerdische familie omsingelde, maakten op camera ook het Grijze Wolven-teken. Zij werden via sociale media opgetrommeld om te komen intimideren en terroriseren. Gelukkig is België een democratisch land: in Turkije zou de familie allang gelyncht zijn geweest.

Het Turks-Koerdisch conflict

De reden waarom veel Koerden sympathie hebben voor de PKK, is omdat de Turkse staat sinds zijn oprichting in 1923 het bestaan van de etnische en culturele diversiteit in Turkije per wet ontkend heeft. Zo vloog Ismail Beşikçi, een Turkse socioloog, in de jaren ’70-‘80 voor bijna elf jaar de cel in. Zijn ‘misdaad’ was het publiceren van een artikel waarin hij het bestaan van het Koerdische volk bewees. Het louter poneren van het bestaan van het Koerdische volk, of jezelf een Koerd noemen, Koerdisch spreken, Koerdische cultuur beleven of iets van politieke autonomie eisen voor de Koerden, beschouwde men als een daad van separatisme, en werd bruut bestraft.

Dit alles maakte het leven voor miljoenen Koerden (en andere minderheden, die eenzelfde lot beschoren was) letterlijk onmogelijk. Ook de Grijze Wolven deden mee met deze terreurcampagne. Zij bestreden met evenveel geweld alles wat niet extreemrechts, Turks en islamitisch was, en maakten daarbij honderden doden. Al dit geweld leidde in 1980 tot een militaire staatsgreep. De militairen waren al even anti-Koerdisch en antidemocratisch als de MHP en haar gelieerde Grijze Wolven. Alles wat Koerdisch en antifascistisch was van organisatie, werd in die periode met de grond gelijk gemaakt.

Als reactie hierop richtten Koerden in 1979 de PKK op. Die was een politieke en gewapende groepering van marxistische signatuur, die geweld gebruikte als drukkingsmiddel om de Turkse staat te dwingen de rechten van zijn diverse inwoners te respecteren. Dit geweld van de PKK, hoofdzakelijk maar niet uitsluitend gericht tegen het leger en de politie, lokte zware staatsrepressie uit. Ook onschuldige burgers werden daarbij het slachtoffer.

Tot op heden stellen de meeste Turken de Koerdische zaak voor vrijheid gelijk aan de terreur van de PKK

Dit geweld, een combinatie van staats- en straatterreur, zorgde ervoor dat nog meer Koerden in de armen van de PKK gedreven werden. Die pleegden op hun beurt dan nog meer aanslagen, waardoor tot op heden de meeste Turken de Koerdische zaak voor vrijheid gelijkstellen aan de terreur van de PKK. Deze dialectiek van geweld zorgt ervoor dat beide gemeenschappen tegenover elkaar staan en ook blijven staan. In wezen versterken het Turkse (staats)fascisme en de PKK elkaar op die manier. En de emoties die met dit conflict gepaard gaan, uiten zich ook bij ons.

Conflicten hier uitvechten

Veel Vlamingen zullen dan ook met veel ergernis naar de taferelen hebben gekeken. ‘Migranten nemen hun conflicten mee naar hier, en vechten die uit op onze straten’, zullen er vele gedacht hebben. Die opmerking is ook terecht. Maar ze volstaat niet als we het conflict willen begrijpen en beheersen. De provocerende gebaren die enkele Koerden maakten waren ondoordacht en onnodig. Maar daarom een gezin met vrouw en kinderen terroriseren is onacceptabel in een democratische rechtstaat. België en de EU moeten daarom een meer kritische houding aannemen naar zowel de Grijze Wolven als het Erdoğan-regime.

Ismail Beşikçi

Turkse import-fascisten en heethoofdige PKK-sympathisanten