Vanavond speelt Frankrijk een voetbalinterland tegen Israël, en met het oog daarop mobiliseert de Franse politie zomaar eventjes 4.000 agenten. Uit angst voor antisemitisch geweld verkassen intussen almaar meer sportwedstrijden waarbij Israëlische teams betrokken zijn naar Hongarije. ‘Migratie is in een groot deel van West-Europa een belangrijke voedingsbodem voor antisemitisme geworden’, klinkt het vanuit Boedapest.

Voetbal een feest? Niet meer als er Israëlische teams mee aan de aftrap staan. De beelden van de moslimjongeren die vorige week in Amsterdam Israëlische supporters – en hooligans – opjaagden en molesteerden, gingen de wereld rond. En nadat de Belgische voetbalbond eerder dit jaar de interland tegen Israël al naar Hongarije verplaatste omdat de veiligheid in Brussel niet kon worden gewaarborgd, kiest nu ook de UEFA de vlucht vooruit.

De Israëlische veiligheidsraad roept Israëlische staatsburgers op om zich in het buitenland niet langer naar sportmanifestaties met Israëlische teams te wagen

De Europa League-wedstrijd van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv tegen Beşiktaş wordt op vraag van de Turkse overheid in Hongarije gespeeld, zonder publiek. Beşiktaş zou Maccabi Tel Aviv op 28 november ontvangen in het eigen Tüpraş-stadion in Istanboel, maar ook dat feest gaat dus niet door. En al even opmerkelijk: de Israëlische veiligheidsraad roept Israëlische staatsburgers ook op om zich in het buitenland niet langer naar sportmanifestaties met Israëlische teams te wagen. Naast Parijs en Amsterdam wordt ook Brussel – de trotse hoofdstad van Europa – daarbij nadrukkelijk genoemd.

Hooguit honderd Israëlische fans

Frankrijk neemt het risico vanavond dus wél, en dat is intussen bij onze zuiderburen een heus politiek statement geworden. ‘Israëlische voetballers en supporters zijn welkom in Parijs’, verklaarde Benjamin Haddad, de kersverse Franse minister voor Europese Zaken eerder deze week op CNews. Volgens Haddad – die lid is van de partij van president Macron – is sport ‘een moment van vriendschap tussen volkeren, van feestvieren en van samenkomen’. Ook Emmanuel Macron en Michel Barnier zullen vanavond aanwezig zijn in het Stade de France, samen met naar verluidt hooguit een honderdtal Israëlische fans die de verplaatsing naar Parijs toch nog durven maken.

Ook in Frankrijk is de politisering van de match overigens volop bezig. De activistische beweging Europalestine bestempelde de ontmoeting eerder deze week als de match Frankrijk-Genocide en riep de vetbetaalde Franse voetbalsterren op om het veld niet te betreden. Volgens de pro-Palestijnse activisten moeten de voetballers zich gedragen als ‘ambassadeurs van het Franse volk’ en als ‘rolmodellen voor miljoenen Franse jongeren’.

Migranten

Dat er vanuit andere Europese landen nu almaar vaker naar het Hongarije van de anders in Europese kringen niet bijster populaire Viktor Orbán wordt gekeken als toevluchtsoord voor sportwedstrijden is best ironisch. Maar het is ook begrijpelijk. Twee maanden geleden nog benadrukte de Hongaarse minister van Europese Zaken János Bóka het Hongaarse engagement om antisemitisme te bestrijden. Hij waarschuwde ook dat als Europa zijn Joodse erfgoed zou verloochenen, het niet langer meer het Europa zou zijn dat we vandaag kennen, maar iets totaal anders zou worden. Met andere woorden: Orbán duikt dankbaar in het gat dat het West-Europese migratiebeleid liet vallen en profileert zich als de grote bestrijder van het antisemitisme op Europese bodem.

Een belangrijke factor daarin, daar moeten we niet flauw over doen, zijn migranten met een islamitische achtergrond

Een belangrijke factor daarin, daar moeten we niet flauw over doen, zijn migranten met een islamitische achtergrond. Het soort migranten dus waarvan Orbán zelf al jarenlang beweert dat ze cultureel te ver van de Europese levenswijze af staan. Met dat standpunt kan hij niet alleen in eigen land, maar ook in in de rest van Europa op almaar meer bijval rekenen.

Nultolerantie tegenover antisemitisme

‘Vandaag is Hongarije wellicht het veiligste land voor Joden in heel Europa, maar dat was niet altijd het geval,’ klinkt het bij Szalai Kálmán. Hij is secretaris-generaal van de Action and Protection Foundation, een Joodse belangenvereniging in Boedapest.

‘Twintig jaar geleden betoogden er neonazi’s in de stad en waaide de antisemitische retoriek vanuit de voetbalstadia zelfs over tot in het parlement. In 2010 voerde de Hongaarse regering een nultolerantie in ten opzichte van eender welke vorm van antisemitisme, en die strenge aanpak wierp flink wat vruchten af. We registeren nu jaarlijks gemiddeld een vijftigtal antisemitische haatincidenten. Op acht jaar tijd waren er welgeteld twee daarvan ook fysiek. Vergeleken met landen als Duitsland en Frankrijk, waar de gerapporteerde antisemitische fysieke aanvallen in de honderden lopen, zijn deze cijfers bijzonder laag’, zegt Kálmán.

In een niet mis te verstane sneer naar West-Europese politici benadrukt hij ook dat de strijd tegen antisemitisme niet effectief kan zijn zonder politiek engagement

In een niet mis te verstane sneer naar West-Europese politici benadrukt hij ook dat de strijd tegen antisemitisme niet effectief kan zijn zonder politiek engagement. ‘De politiek geeft vorm aan het publieke debat en kan maatschappelijke trends sturen. In Hongarije hield dit engagement niet alleen in dat er een nultolerantie voor antisemitisme werd afgekondigd, maar ook dat er wettelijke hervormingen werden doorgevoerd in de strijd tegen het antisemitisme.’

Migratiebeleid

In de wetenschap dat een stevig percentage van het aantal asielzoekers dat in West-Europa belandt een moslimachtergrond heeft, kan ook het migratiebeleid een bepalende rol spelen in de strijd tegen dat antisemitisme, bevestigt Kálmán. ‘Het regeringsbeleid hier, dat zeker illegale migratie beperkt, heeft mee voorkomen dat er hier geïsoleerde, cultureel verschillende gemeenschappen ontstonden met wortels in het Midden-Oosten. In een groot deel van West-Europa is deze factor daarentegen een belangrijke voedingsbodem voor antisemitisme geworden.’

De naakte cijfers lijken dit ook te bevestigen. Hongarije telt vandaag amper 60.000 moslims, zowat 0,6 procent van de bevolking. Ter vergelijking: in ons land loopt dat percentage op tot 7,6 procent, in Frankrijk tot 10 procent. EU-statistieken geven dan weer aan dat Hongarije in 2022 welgeteld 45 asielaanvragen ontving, in België waren dat er ruim 36.500.

János Bóka

Veertig Franse agenten voor elke Israëlische supporter

Lidstaten versus Europees migratiebeleid: de geest is uit de fles