In 2007 schreef Joost Zwagerman een striemend pamflet over ‘de onuitstaanbare leegte van links’, beslist ‘geen toevallig verschijnsel van kortstondige verlamming en foutieve afstemming’. De documentaire ‘Niemands meester, niemands knecht’ – een portret van de herrie schoppende en recalcitrante Johan Anthierens – bracht niet alleen het intellectuele vacuüm op links messcherp in beeld, maar tevens de narcistische zelfgenoegzaamheid van een aantal weldenkende schrijvers.

Het enige wat links volgens Jaffe Vink – gewezen redacteur van Trouw – nog bij elkaar houdt is een soort ‘islam-apologie’ en een terminale zelfverwerping. ‘De Bijbel moet feministisch en genderneutraal hertaald worden maar van De Koran mag geen Jip en Janneke- of Nijntje-versie komen’, hekelt Arthur van Amerongen in een van zijn columns. ‘Genderneutrale toiletten gelden natuurlijk niet voor islamitische buurthuizen.’ Links slaagt er volgens Joost Zwagerman niet meer in om de grote uitdagingen van deze tijd aan te pakken: de teloorgang van het onderwijs, de problemen van de multiculturele samenleving en die van de verkilde maatschappij.

Narcistisch pamflet

Het mooiste voorbeeld van de ondraaglijke leegte op links, vormt ongetwijfeld het infantiele pamflet van sp.a-voorzitter Conner Rousseau, met als tittel: ‘T’. Het is niets meer dan een narcistisch pamflet, in stelling gebracht door marketeers om Rousseau van een ‘imago’ te voorzien. Inhoudelijk heeft het boek niets om het lijf. De sp.a-voorzitter benadrukt dat nieuwkomers Nederlands moeten leren. Ouders die hun kinderen niet kunnen opvoeden, moeten we ‘met aanklampende hulpverlening’ voorkomen dat zij nog meer kinderen voortbrengen. Tot slot laat hij zich nog een verwarrende uitspraak over ‘de IS-zotten’ ontvallen. Daarmee hebben we de inhoudelijke kant van het pamflet ruim toegelicht.

Zijn project om sp.a om te dopen tot ‘Vooruit’ mag dan in een embryonale fase blijven steken, Conner Rousseau heeft wel zijn handen vol met de promotie van zijn nieuwe kledinglijn, die u op ‘de Mateke-webshop’ kan aanschaffen. Ondertussen blijft hij maar oneliners debiteren waarvan Bert Bultinck van Knack ze omschrijft als ‘onzin op vele niveaus’: ‘Mensen willen graag de regels volgen, maar nu moeten de regels ook de mensen volgen’. Voor de goede orde, Conner had het hier over de coronaregels. Het is bang afwachten wat de sp.a-voorzitter zal uitkramen als het over de staatshervorming zal gaan of over de hervorming van de sociale zekerheid, de afbouw van het gigantisch begrotingstekort en het aanzwengelen van de economie. Bij Unizo is men alvast op het ergste voorbereid.

Gilles de la Tourette-gekrijs

Boosaardiger is het Gilles de la Tourette-gekrijs van Tom Lanoye. Vorige week vocht de gevierde schrijver een robbertje uit met senior writer Joël De Ceulaer van De Morgen en vele andere redacties waar hij ooit werkte. De inzet van deze collisie ging over wie aanspraak op de intellectuele en literaire erfenis van Johan Anthierens kan maken. Tijdens de dubbeldocu van de VRT over Anthierens – ‘Niemands meester, niemands knecht’ – loopt De Ceulaer de gevierde auteur van vele boeken en toneelstukken al te veel voor te voeten. Lanoye sabelt hem dan ook neer als ‘onbehouwen, blasé en ongeïnspireerd’. Reden voor zijn groteske, persoonlijke aanvallen geeft Lanoye niet, maar het is duidelijk dat de auteur van Kartonnen dozen de nalatenschap enkel voor zichzelf wil.

In een recentere column voor het boulevardblad Humo rekent hij met een aantal andere ‘randfiguren’ af die tijdens de Anthierens-docu het woord voeren: ‘Er bleken naast hem (De Ceulaer) veel grotere dieptepunten en echte schandvlekken in de aanbieding’. Lanoye mag dan al overladen zijn met tal van literaire prijzen, zijn narcisme neemt dramatische proporties aan. Tijdens zijn veel te lange columns rekent hij af met wie dan ook, maar argumenten blijven uit. Zijn bijdragen zijn virtuoos geschreven, scheldpartijen in ‘Anthieriaanse traditie’. In een al even destructieve stijl dient Joël De Ceulaer Tom Lanoye van antwoord. De revolutie verslindt haar eigen zonen. Links doet dat met verve. De leegheid van deze scheldserenade ligt in het verlengde van de crisis op links. Het gebrek aan inhoud heeft plaats gemaakt voor gezwollen, narcistische ego’s, opgepompt door handige marketeers en keutelachtige media.

Nabije deliriumervaring

Is daarmee een dieptepunt bereikt? Zeker niet. In De Morgen en Humo kan je de ‘marginale’ bijdragen van Delphine Lecompte ondergaan. ‘Leopold Lippens was een vulgaire, cynische, snobistische, corrupte eikel’. Serieel scheldproza ontdaan van iedere inhoud. ‘De buurvrouw dreigt de geluidsopnames van mijn orgastische kreten te verkopen’. Waarschijnlijk geschreven tijdens een nabije deliriumervaring. Wie zich wil wagen aan deze literatuur, haalt er best DSM-5 bij, een handige classificatie van psychische stoornissen. Ik ben er zeker van dat Delphine Lecompte binnenkort met literaire prijzen zal worden overladen.

Weldenkend links heeft al lang niet meer de emancipatie van de arbeidersklasse en de volksverheffing op het oog. Dat doet ook niet meer ter zake. De werkende klasse zit al geruime tijd grotendeels bij Vlaams Belang. Tom Lanoye heeft deze week in zijn column beloofd dat hij het eens over ‘Malle Drabbe’ wil hebben. ‘Fasten your seatbelt’, beste Doorbraak-vrienden.

Jaffe Vink

De narcistische bubbel op links