Een open brief van 55 Vlaamse parlementsleden haalde de internationale pers. Ze drukken hun verontwaardiging uit over de manier waarop Spanje de Catalaanse zaak aanpakt, nu het aantal arrestaties met minister-president Puigdemont en de hoogleraar geschiedenis die hem vergezelde vanuit Finland, blijft oplopen tot ongekende hoogten. Politieke gevangenen in het hart van de EU…

VLACAT condemns suppression of Catalan self-government and persecution of democratically elected politicians in open letter to @marianorajoy #presosPoliticsCatalans @KRLS pic.twitter.com/5mCHZAng25

— VLACAT (@VlacatParlement) March 29, 2018

Cinquanta-cinc diputats flamencs reclamen a Rajoy que deixi de perseguir l'independentisme, que retiri el 155 i que cerqui una solució política https://t.co/fznGoFoE91

— VilaWeb (@VilaWeb) March 29, 2018

Veroordeling

De brief is gericht aan de Spaanse premier Rajoy en de Vlaamse verkozenen veroordelen ‘streng’ de onderdrukking van het Catalaanse zelfbestuur sinds de invoering van artikel 155, en de ‘vervolging van democratisch verkozen politici voor het uitvoeren van hun mandaat’.

De parlementsleden benadrukken nog maar eens dat de oplossing voor een politiek probleem politiek moet zijn: ‘enkel dialoog en wederzijds respect bieden een uitweg’. En ze sparen de sterke woorden niet: ‘de verantwoordelijkheid voor het ontmijnen van deze crisis ligt bij de hogere overheden, zoals u.’ Die ‘u’ slaat op het bevriende staatshoofd Rajoy.

Tot slot vragen de Vlaamse verkozenen dat Rajoy de uitslag van de regionale verkiezingen in Catalonië van 21 december zou respecteren, artikel 155 te deactiveren en de klachten in te trekken tegen politieke activisten en concurrenten die gestraft worden voor ‘hun deelname aan vredevolle acties voor meer Catalaanse autonomie’.

Géén Open Vld’er, wel CD&V’ers

Niet de brief op zich is zo verrassend, de VLACAT-vriendschapsgroep liet eerder al van zich horen. Wel de leden van de groep vallen op. Voornamelijk N-VA’ers, Vlaams Belangers (niet Filip Dewinter) en Groenen. Van de sp.a wél oud-Volksunievoorzitter Bert Anciaux , maar niet oud-Volksuniejongere en Vlaams sp.a-fractievoorzitter Joris Vandenbroucke.

Hoewel de CD&V tot nog toe erg karig was met kritiek op de aanpak van Rajoy, en zelfs blind in de vallen van de Partido Popular trapt, telt de groep eigenaardig genoeg toch drie leden: medestichter Ward Kennes, Vlaams-Parlementslid Bart Dochy en Jan Durnez. Ontbreekt in het rijtje: Hendrik Bogaert, die een paar weken terug zijn solidariteit uitsprak voor de Catalaanse zaak, en daarmee eveneens de internationale – en vooral Catalaanse – pers haalde. Kritiek geven op een EVP-partner blijkt echter nog steeds moeilijk, want enkel Kennes ondertekende de bewuste brief.

Bogaert herbevestigt zijn standpunt: ‘De politieke gevangenen moeten worden vrijgelaten en er moet een dialoog worden opgestart tussen Madrid en Catalonië; iedereen zal redelijke concessie moeten doen. Maar ik ben inderdaad geen lid van VlACAT, ik wil zelf onafhankelijk blijven, zo kan ik meer doen, door ontspannen mijn objectieve mening te geven. Ik hoef daarvoor geen lid te zijn an een groep, zoals je bepaalde werknemersbelangen belangrijk vindt, zonder lid te worden van een vakbond.’

Dat er geen enkele liberaal op de ledenlijst van VLACAT prijkt, is al even opvallend. In hun vorig leven waren Bart Somers, Bart Tommelein en Sven Gatz nochtans minnaars van een Europa der regio’s. Bart Somers staat duidelijk liever op de foto met Ins Arrimadas, de Catalaanse fractievoorzitster van de rechts-nationalistische Ciudadanos. Nochtans had Bart Somers in de opstartfase van de Vriendschapsgroep toegezegd. Later heeft hij zich volgens initiatiefnemer Luyks teruggetrokken. Andere liberalen vertrouwden hem toe dat ze niet mochten toetreden van hun partij.

Just spoke with @InesArrimadas the liberal oppositionleader of @CiudadanosCs in the Catalan Parliament. We share a pro-European vision. “We have to unite. #nationalism is not the solution. An open positive project is” pic.twitter.com/S3svjYdjhE

— Bart Somers (@BartSomers) November 22, 2017

Maar ook het Vlaams-nationale duo Hendrik Vuye en Veerle Wouters ontbrekend verrassend genoeg op de ledenlijst, hoewel zij ook eerder in hun stukken op Knack.be en Doorbraak hun nek uitstaken voor de Catalaanse zaak. Ook in het jongste nummer van Grondvest, maandblad van de Vlaamse Volksbeweging, stellen ze zich de vraag of Spanje nog een rechtsstaat is. ‘Wij willen het Vlaams-nationalisme in België op de kaart zetten, niet het nationalisme in het buitenland,’ reageert Vuye. Hij noemt de Vriendschapsgroep ‘een doorzichtig initiatief: overal ter wereld nationalist zijn behalve hier in België, in Vlaanderen. Dat is een gemakkelijk excuus.’

Vrienschapsgroep

In een gesprek lichtte N-VA’er Peter Luykx zijn Vlaams-Catalaans initiatief nog eens toe. ‘Het is een vriendschapsgroep, een instrument om Catalaanse en Vlaamse parlementsleden dichter bij elkaar te brengen. Iedereen is welkom, of je nu voor Spanje bent of voor Catalonië, dat maakt niet uit. Zoals er ook een vriendschapsgroep is van parlementsleden met Taiwan, dat land is immers niet officieel erkend.’

Opvallend echter dat de vriendschapsgroep vier verschillende brieven uitstuurde naar Rajoy. Luykx betreurt het optreden in verspreide slagorde . Die had er vooral mee te maken dat een aantal parlementsleden niet op dezelfde brief wou staan als Vlaams Belangers. Bart Caron (Groen), Bart Staes (Groen) en Bert Anciaux hebben elk apart een brief gestuurd, met nochtans dezelfde tekst als in de brief van de 52 andere parlementsleden. Toch is Luykx blij ‘partijoverschrijdend mensen in de bres te krijgen om de Catalaanse zaak op de agenda te zetten, en dat zonder politieke keuzes te maken’. Zelf wil hij als N-VA’er wel verder gaan, maar nu wil hij eerst en vooral een breed draagvlak krijgen om aan te klagen dat in een Europese lidstaat ‘mensen worden onderdrukt en zelfs opgesloten’. Luykx is er trouwens van ‘overtuigd dat vele vrijdenkende Open Vld’ers dit ook vinden.’

Een volgend initiatief van de vriendschapsgroep is een bezoek aan Barcelona, waar een ontmoeting op het programma staat met de burgerbewegingen ANC en Òmnium Cultural en met Catalaanse parlementsleden van diverse pluimage.

Jan Durnez

Open brief aan Rajoy, zónder liberalen