In Duitsland is binnen de regeringspartijen CDU en CSU een nieuw schandaal rond de aankoop van mondmaskers ontstaan. Nadat vorig jaar Armin Laschet middels zoon ‘Joe’ en textielfabrikant Van Laack al op onaangename wijze de aandacht op de Duitse christendemocraten wist te vestigen, is het nu de beurt aan de afgevaardigden Georg Nüßlein (CSU) en Nikolas Löbel (CDU).

Huiszoekingen bij vicevoorzitter

Tegen de 51-jarige Georg Nüßlein, vanaf 2002 afgevaardigde voor de regio Neu-Ulm en sinds 2014 vicevoorzitter van de CDU/CSU-fractie, is een onderzoek naar corruptie ingesteld. Op last van het Openbaar Ministerie in München werden huiszoekingen verricht op 13 adressen in Duitsland en Liechtenstein. Ook het kantoor van Nüßlein in het parlement werd doorzocht. De Bondsdag had voorafgaand de immuniteit van de politicus opgeheven. Als gevolg trok Nüßlein zich terug uit de CSU en gaf zijn positie als vicevoorzitter op. Hij liet echter weten aan zijn mandaat vast te houden tot de verkiezingen, maar zich daarna niet meer als kandidaat ter beschikking te stellen.

Volgens zijn advocaat was de CSU-politicus via zijn eigen consultancybedrijf Tectum Holding betrokken bij het bestellen van FFP2-maskers door staatsinstellingen. ‘Hij heeft meermaals contacten gelegd tussen de inkoop van overheidsinstanties en mogelijke leveranciers. Hij heeft echter niet deelgenomen aan beslissingen over het vergeven van opdrachten en was ook niet aanwezig bij onderhandelingen. Zijn activiteiten hadden ook niets te maken met zijn werk als parlementsafgevaardigde. De corruptiebeschuldiging wordt daarom ook strikt van de hand gewezen,’ aldus de advocaat. Tijdens het lopende onderzoek maakte justitie niet bekend om welk bedrag aan steekpenningen het zou gaan. Volgens een bericht op Tagesschau ontving Nüßleins bedrijf € 660.000 voor zijn diensten als tussenhandelaar.

Gezakte jurist behoudt provisie

De 35-jarige CDU-politicus Nikolas Löbel zakte tweemaal voor zijn staatsexamen als jurist en deed zeven jaar over zijn studie economie aan de Fernuniversität Hagen. Hij zit sinds 2017 voor de stad Mannheim in het Duitse parlement. In april 2020 had Löbel volgens Spiegel via zijn mailaccount van de Bundestag contracten afgesloten voor de levering van maskers uit China via Bricon Technology GmbH. Naar eigen zeggen heeft hij hiervoor een provisie van € 250.000 mogen ontvangen. Ook beschreef hij de transactie als ‘marktconform in het kader van mijn parlementaire activiteiten’. Wel gaf Löbel toe dat het hem aan sensibiliteit had ontbroken. De provisie zal hij behouden.

Op 7 maart zei Armin Laschet, voorzitter van de CDU die eerder zelf in opspraak kwam: ‘Wie als volksvertegenwoordiger in deze crisis probeert er voor zichzelf een slaatje uit te slaan, moet onmiddellijk het parlement verlaten. Elk parlementslid dat zichzelf verrijkt gedurende de crisis, schaadt het hoogste goed van de democratie: vertrouwen.’ Markus Söder van de Beierse zusterpartij CSU twitterde gelijkluidende woorden: ‘Het is onaanvaardbaar dat volksvertegenwoordigers op kosten van de crisis handeldrijven. Dat is onverenigbaar met de fundamentele waarden van de Christendemocratische Unie.’

De CDU kent als decennialange regeringspartij inmiddels een traditie van belangenverstrengeling. Helmut Kohl verliet de politieke arena als gevolg van een fraudeschandaal. Hij maakte daarbij de weg vrij voor Angela Merkel. Eind 1999 werd namelijk onthuld dat de christendemocraten onder zijn leiding en medeweten vanaf de Wiedervereinigung twaalf miljoen Duitse mark aan geheime giften zouden hebben ontvangen. Een belangrijke rol zou daarbij het Franse bedrijf Elf Aquitaine hebben gespeeld. Dat nam begin jaren negentig een Oost-Duitse raffinaderij over.

Opiniepeiling niet beïnvloed door schandalen

Op 26 september van dit jaar worden in Duitsland parlementsverkiezingen gehouden. Vreemd genoeg lijkt het erop dat de schandalen rond de regeringspartij CDU nauwelijks invloed hebben op de Duitse kiezer. Volgens recente peilingen gaan de christendemocraten er slechts 0,7% op achteruit. De rest van de partijen blijft ongeveer op gelijke hoogte in vergelijking met de huidige zetelverdeling.

Desalniettemin zijn er in de media, na bijna een jaar van continu applaus voor de regering, inmiddels ook woorden van kritiek te horen. Columnist Jan Fleischhauer schreef in opinietijdschrift FOCUS op 7 maart: ‘Ik zet de TV uit als Angela Merkel verschijnt. Ik kan er gewoon niet meer tegen. De zelfgenoegzaamheid van een oude tante die elke vraag van tafel veegt. De onzorgvuldige woordkeus die een fundamenteel gebrek aan belangstelling voor de gevolgen van haar eigen beleid verraadt.’

‘Wanneer Angela Merkel terloops zegt dat scholen, theaters en sportverenigingen zullen worden geopend en op een dag ook de hotels, dan is dat voor mensen die voor hun levensonderhoud van zo’n hotel afhankelijk zijn, een zin die hen van hun slaap zal beroven… Er bestaat geen enkel idee, geen enkel plan over hoe het verder moet. Om vragen te vermijden wordt voor de complete isolatie gekozen. Midden februari waren vertegenwoordigers van 40 ondernemersverbanden in Berlijn. De ondernemers hadden graag met hun kanselier gesproken om te vertellen hoe de wereld er buiten de kanselarij uitziet. Helaas had Merkel geen tijd voor een ontmoeting.’

Enorme afzetmarkt en nieuwe verleidingen

In tegenstelling tot België en Nederland zijn bij de oosterburen niet alleen volwassenen, maar ook kinderen vanaf 6 jaar verplicht een mondmasker te dragen. Zowel tijdens de les, als ook op het schoolplein. Ook bestaat voor alle burgers de verplichting niet alleen in de paar winkels die nog geopend mogen zijn, maar ook op parkeerplaatsen en andere ‘openbare plekken’ in de buitenlucht, mond en neus te bedekken met een FFP-2- of andersoortig medisch masker. In januari en februari kregen niet, zoals aangekondigd, alleen risicogroepen, maar ongeveer 30 miljoen inwoners van Duitsland, waaronder de auteur, een waardebon van de regering om tegen een kleine bijbetaling FFP-2 maskers bij de apotheek in ontvangst te nemen. Als een stille wenk dat de dankzij dubieuze deals tot stand gekomen ingekochte voorraad het benodigde aantal mondmaskers veruit overtreft en de overheid zo in ieder geval de inkoopprijs nog op de burger kan verhalen.

Sinds deze week worden coronasneltests voor thuisgebruik al volop in supermarkten en drogisterijen verkocht. De tests worden door de Duitse regering uiteraard beleidsconform als voorwaarde gesteld voor een bezoek aan schoonheidssalon, fysiotherapeut en sportclub. Angela Merkel beloofde reeds dat elke burger vanaf 8 maart één gratis zelftest per week zal krijgen. Of de regerende politici aan de verleiding hebben kunnen weerstaan?

Jan Fleischhauer

Duitse afgevaardigden verdacht van corruptie