1974 Overlijden van Jan Arends (48), Nederlands schrijver, dichter en literair vertaler. Hij pleegt zelfmoord door uit het raam van zijn flat aan het Roelof Hartplein in Amsterdam te springen. Hij verbleef lang in psychiatrische inrichtingen. Bekende werken: Keefman, Lunchpauzegedichten, Ik had een strohoed en een wandelstok, Lente, herfst. Hij kreeg de Multatuliprijs 1973.

Jerusha Geelhoed (°1965)

1965 Geboorte van de presentatrice en actrice Jerusha Geelhoed. Ze was omroepster bij de TROS en presenteerde er onder andere Puur Natuur en Natuurlijk Nederland. Ze verdween van het scherm toen de TROS in 2000 als allerlaatste omroep besloot om te stoppen met omroepsters. Dat mocht ze zelf meedelen aan de kijkers. In het theater was ze onder andere te zien in de producties Hildegard von Bingen en Stem van je Hart.

1963 Geboorte in Aarschot (Vlaams-Brabant) van Goedele Liekens, Vlaams tv-presentatrice, seksuologe, Miss België 1986. Bekend van de talkshow Goedele en diverse tv-programma’s als Wie ben ik, Meer moet dat niet zijn, Recht van antwoord. Boeken van haar: 69 vragen over seks, Het vaginaboek, Het penisboek, Start2sex en Sterke vrouwen. Columns in onder andere Playboy. In 2019 werd ze tot volksvertegenwoordiger gekozen op de Open Vld-lijst in Vlaams-Brabant.

1945 Een Duitse V2-raket stort neer in de Korte Van Ruusbroecstraat te Antwerpen en maakt 60 burgerslachtoffers.

1942 De 8ste Elfstedentocht wordt gehouden in barre weersomstandigheden. Er vallen drie doden.

1942 Geboorte in Rottach-Egern (Beieren) van de Duitse zanger, componist en producent Freddy Breck als Gerhard Breker. In de tijd dat de VRT (of was het de BRT?) nog Duitse muziek uitzond kon men ook in Vlaanderen zijn schlagers horen: Rote Rosen, Bianca, Überall auf der Welt, Halli hallo, Das ist die wahre Liebe, Frauen und Wein, Herz Ass ist Trumpf, enz. In 1998 richt hij samen met zijn vrouw Astrid de platenfirma Sun Day Records op en zingt samen met haar als het duo Astrid & Freddy Breck. Hij overlijdt in 2008 aan kanker op de leeftijd van 68.

Christian Dior (1905-1957)

1905 Geboorte in Granville (Normandië) van Christian Dior. Hij studeert politieke wetenschappen, sticht in 1946 zijn modehuis en creëert in 1947 ‘The New Look’. Vanaf 1947 maakt hij ook parfums. Hij overlijdt (52) in 1957 na een hartaanval. Twee musea zijn aan hem gewijd, een in Parijs, het andere in zijn huis te Granville.

1886 Geboorte in Kortemark (West-Vlaanderen) van Gustaaf Sap, Vlaams hoogleraar en katholiek politicus. Hij was licentiaat handelswetenschappen en doctor in de politieke en sociale wetenschappen (KULeuven). In 1913 werd hij hoogleraar aan de handelshogeschool van de KU Leuven en na de oorlog aan de rechtsfaculteit.

Van 1915 tot 1918 is Sap in Le Havre secretaris van Joris Helleputte, minister van Openbare Werken en Landbouw in de naar Frankrijk gevluchte Belgische regering. Tegelijk is hij een vertrouwensman van de geheime Frontbeweging aan de IJzer. In 1918 twijfelt hij tussen de Frontpartij en de Katholieke Partij, maar kiest uiteindelijk voor deze laatste.

Van 1919 tot 1940 is hij volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Roeselare-Tielt. In mei 1931 lokte hij met een ophefmakende interpellatie over het uitblijven van de taalwetten de val van de regering-Jaspar III uit. De nieuwe premier Jules Renkin vraagt Sap in de regering te komen, maar hij weigert. Na de herschikking van de Renkin I was hij van mei tot december 1932 in de regering-Renkin II minister van Openbare Werken. Vervolgens was hij van december 1932 tot juni 1934 minister van Openbare Werken, Landbouw en Middenstand en van juni tot november 1934 minister van Financiën in de regeringen onder leiding van Charles de Broqueville.

Sap is vanaf 1919 beheerder van het dagblad De Standaard, toen in handen van Frans van Cauwelaert. Hij verwerft de meerderheid van de aandelen en neemt vanaf 1929 de leiding van de krant. Hij wijzigt de gevolgde koers: het blad leunt nu dichter aan bij de Vlaams-nationalisten en neemt afstand van de katholieke Vlaamse strekking, geleid door Frans Van Cauwelaert. De koers was wel wispelturig, naargelang Sap al of niet minister was.

In 1937 wordt hij uit de katholieke parlementsfractie gezet, na een turbulente interpellatie over de financiële malversaties bij de Nationale Bank, gericht tegen premier Paul van Zeeland. Maar in 1938 wordt hij weer in de fractie opgenomen en in april 1939 opnieuw minister omdat volgens Marcel-Henri Jaspar ‘een regering zonder Sap onmogelijk geworden is’. Hij overlijdt plots in maart 1940, op zijn 54ste.

Gustave Sap was de schoonvader van André Vlerick, Jan Piers, Marcel Simkens, Jacques Van der Ghote en Albert De Smaele.

1877 Geboorte in Gent van Gustaaf de Smet, Vlaams expressionistisch kunstschilder die tot de Latemse School behoort, genoemd naar Sint-Martens-Latem aan de Leie. Hij werd de schilder van het Vlaamse vrolijke leven, in sereen sterke composities.

1793 Onthoofding in Parijs van koning Lodewijk XVI van Frankrijk (38), onder de guillotine op de Place de la Concorde, toen Place de la Révolution. Duizenden mensen wonen de terechtstelling bij. Zijn vrouw, koningin Marie-Antoinette (37), moet nog wachten tot 16 oktober om onthoofd te worden. Hij was vier jaar eerder met haar getrouwd. Zij was een dochter van keizer Frans I van Oostenrijk.

Na het uitbreken van de Franse Revolutie probeerden Lodewijk XVI en Marie-Antoinette het land incognito te ontvluchten, maar in de zomer van 1791 waren ze daarbij betrapt en aangehouden.

1643 De uit Lutjegast (Groningen) afkomstige zeevaarder en ontdekkingsreiziger Abel Janszoon Tasman (1603-1659) ontdekt Tonga, een eilandengroep in Polynesië, 700 km ten zuidoosten van Fiji en circa 2000 km ten noordoosten van Nieuw-Zeeland (dat hij eerder had ontdekt en Statenland had genoemd).

De kooien aan de toren van de Sint-Lambertuskerk in Münster

1536 De wederdoper Johan Beukelszoon, ook Jan van Leiden genaamd, sterft in Münster (Noordrijn-Westfalen) de marteldood. Hij was geboren in Zevenhoven (Zuid-Holland). Als koning van het Wederdopersrijk in Münster stelt hij er de gemeenschap van goederen en de polygamie in, maar op overtreding van de tien geboden staat de doodstraf. Jan van Leiden wordt gevangengenomen door zijn katholieke tegenstanders en een zestal maanden als ‘circusbeer’ door het omliggende land gevoerd. Op 22 januari 1536 wordt hij met Berend Knipperdolling en Berend Krechting in het publiek met gloeiendhete tangen gemarteld en daarna neergestoken. Hun lichamen, bedekt met brandwonden, worden ter afschrikking in ijzeren manden aan de toren van St. Lambertuskerk gehangen. In deze kooien lagen de lichamen ter afschrikking te vergaan.

De laatste overblijfselen van botten blijven tot in 1585 zichtbaar. De originele kooien werden in 1927 en 1945 gerestaureerd en hangen nog steeds aan de toren.

1515 De jonge Karel van Gent, later keizer Karel V, wordt in Leuven ingehuldigd als hertog van Brabant en Limburg.

vandaag

Koop nu Vandaag in de loop der jaren in de Doorbraak-boekhandel.

Jan van Leiden

21 januari. Net binnen: Gustaaf Sap geboren, deed De Standaard kantelen van katholiek naar flamingant

De intelligentsia en de democratie