Twee weken geleden schreef ik dat we eindelijk eens wat meer naar elkaar moeten luisteren. Vandaag zegt de president elect van de Verenigde Staten hetzelfde. Laten we dus op hetzelfde elan verdergaan.

Siegfried Bracke schrijft columns in De Morgen, en ik doe hetzelfde hier. Dat is een interessant gegeven. Op maandag las ik bij Siegfried een voorzichtige opening tot dialoog. Ik zou daar graag op inpikken.

Dédain voor de feiten

Siegfried’s column valt uiteen in twee delen: eerst het verzoenende deel, dan het confronterende. Ik zou graag meteen door de zure appel heen bijten en starten met het confronterende. Als het regent in de Verenigde Staten, dan druppelt het in Vlaanderen en bij uitbreiding in Europa. Agressieve populistisch-nationalistische retoriek is het oude continent niet bespaard gebleven. Integendeel, het kostte de Europese Unie al een lidstaat.

Op 3 november zag ik Gerolf Annemans in De Afspraak gezapig zijn sympathie betuigen aan Donald Trump. Ook in Vlaanderen zie je politici én kiezers met een zeker dédain voor de feiten. Zo ontkent Jean-Marie De Decker nog steeds de consensus rond de klimaatopwarming louter op basis van het feit dat hij met zijn rubberen laarzen niet dieper wegzakt in de modder van de schorren van Middelkerke dan pakweg tien jaar geleden, en kuste hij tijdens de eerste coronapiek nog volop mooie vrouwen.

Agressieve retoriek

Annemans en De Decker zijn ondertussen marginale politici geworden. Relicten uit het verleden. Verontrustender zijn andere parallellen aan beide zijden van de oceaan. Ik ga er in vogelvlucht over. In Idaho zwoer de Republikeinse luitenant-gouverneur Janice McGeachin met het pistool op de Bijbel dat ze de federale coronamaatregelen niet zou handhaven. In Vlaanderen ging de burgemeester van Antwerpen in april vooralsnog ongewapend op een bankje zitten om af te kondigen dat hij de federale coronamaatregelen niet zou handhaven. In de VS vinden de Republikeinen de Rust Belt states in het noordoosten — het voormalige industriële hartland van de USA — geldverslindend, corrupt en veel te links.

In Vlaanderen kijkt men op een gelijkaardige manier naar Luik en Charleroi. In de VS is liegen onder de Trump-administratie dagelijkse kost geworden, in het bijzonder als het erom gaat om bevolkingsgroepen tegen elkaar op te zetten. In Vlaanderen verklaarde minister-president Jambon (toen binnenlandminister) in 2016 na de aanslagen in Zaventem dat ‘een significant deel van de moslimgemeenschap heeft gedanst naar aanleiding van de aanslagen’. Een flagrante leugen. In de VS noemde president Trump de Latino’s ‘drugsdealers, criminelen en verkrachters’. In Vlaanderen verklaarde Bart De Wever dat de aanslag in de metro van Barcelona in 2015 gepleegd werd door ‘types zoals ze op de Turnhoutsebaan ook rondlopen’. In de VS wou Steve Bannon het hoofd van twee hoge ambtenaren op een spies in de tuin van het Witte Huis plaatsen.

In Vlaanderen vond Bart De Wever in 2018 dat Kris Peeters in een warm bad moest gaan liggen om zijn aderen door te snijden. In de VS zijn er tienduizenden tot de tanden bewapende extreemrechtse milities. In Vlaanderen poseren de schilderachtige vrienden van Dries Van Langenhove met automatische wapens op het internet, en piekt de verkoop van zware wapens aan private personen. In de VS had Joe Biden nooit zoveel stemmen kunnen halen zonder Donald Trump, simpelweg omdat een stem op Biden de enige manier was om Trump weg te krijgen. In Vlaanderen had het Vlaams Belang nooit zoveel stemmen kunnen halen zonder de N-VA, die de regering-Michel opblies ten gevolge van het VN-migratiepact van Marrakech.

Ik zal je blijven lezen

Goed, zand erover. Wie zonder zonde is werpe de eerste steen. Vanaf nu doen we het anders, Siegfried. Maar het zal blijkbaar niet vanaf vandaag zijn. Pas vanaf morgen of overmorgen. In het INEOS-dossier bestond Bart De Wever het weeral om te verkondigen dat ‘het project veel jobs en welvaart brengt. Maar laat dat nu net vieze woorden zijn voor zogenaamde klimaatactivisten.’ Is het nu echt nodig om een dergelijke toon aan te slaan? Is het nu echt zo moeilijk om je voor te stellen dat mensen bedenkingen hebben over een project dat gebruik maakt van een grondstof die vervuilender is dan steenkool (schaliegas), dat evenveel CO2 uitstoot als 150.000 mensen, dat om die redenen geweerd werd uit de haven van Rotterdam, en dat zonder dat die mensen ‘jobs en welvaart vieze woorden vinden’? Wordt Rotterdam bestuurd door ‘zogenaamde klimaatactivisten’?

Zou het niet beter zijn om aan politiek te doen op basis van feiten en cijfers, in plaats van op basis van karaktermoord en intentieprocessen ? En wat dat betreft Siegfried, je breekt in je column zeer terecht een lans voor de Amerikaanse blanke arbeidersklasse, de blue collars, de deplorables om het met de woorden van het Amerikaanse equivalent van Caroline Gennez te zeggen. Maar zou die Amerikaanse blanke arbeidersklasse ook niet veel beter af zijn met een betere toegang tot de gezondheidszorg ? Zou ze ook niet gebaat zijn met betere openbare infrastructuur en onderwijs ? Net zoals ook Vlaamse arbeiders gebaat zijn bij een sterke sociale zekerheid en een welvarend Brussels, Waals en Europees achterland voor onze succesvolle Vlaamse havens ?

Nog veel werk

Er is dus inderdaad nog veel werk: in de politiek én daarbuiten. Ik stam uit het kamp van Bernie Sanders zeg maar. Dat weet je. Maar dat heeft zich weer onsterfelijk belachelijk gemaakt met slogans als ‘Defund the police’. Die tijd is voorbij. De zandloper is bijna leeg.

De mensen zijn doodmoe van al dat gesteggel. Ik zal je daarom blijven lezen, ik zal blijven luisteren, en hoop dat dit het begin mag zijn van een duurzame en blijvende dialoog.

Janice McGeachin

Build Belgium Better