Ik begin te begrijpen waarom politici, ambtenaren en bouwbedrijven in West-Vlaanderen als maar vaker de arrogantie hebben om met de grenzen van de integriteit te flirten en in sommige gevallen zelfs bewust buiten de lijntjes kleuren. De reden: het parket vraagt de vervolging niet, ook niet in dossiers waar corruptie en belangenvermenging ogenschijnlijk duidelijk zijn. Oordeelt u zelf.

De oorspronkelijke klacht

Het dossier gaat over de vermeende omkoping en belangenvermenging van politici en ambtenaren in de dubbele aanbesteding voor het oude casinodossier te Middelkerke. De feiten spelen zich af tussen 2013 en 2017 en hebben betrekking op de vroegere Middelkerkse meerderheid van Open Vld en CD&V.

In 2017 wijdde de VRT een Pano-reportage ‘burgemeester én bouwmeester’ aan de onzuivere ontwikkelingen in dit dossier. De Vlaamse bouwmeester zegt in de reportage: ‘…de details en de feiten wijzen op een situatie die niet proper is, waar geen garantie op onafhankelijkheid is, waar geen garantie is dat er geen belangenvermenging is…’.

Enkele dagen na de Pano-reportage schreef ik een doorwrocht artikel, dat de beschuldigingen weergeeft van de uitgebreide klacht van de toenmalige oppositie van LDD, N-VA en Progressief Kartel (Vooruit, Groen). Volgend op de klacht voerde het gerecht in 2017 en 2019 huiszoekingen uit en werden er telefoontaps geplaatst bij de toenmalige burgemeester wijlen Janna Opstaele (Open Vld), schepen Liliaene Dewulf (CD&V), schepen Michel Landuyt (Open Vld), toenmalige gemeentesecretaris Pierre Ryckewaert en verschillende topfiguren binnen het gokconcern Napoleon Games en de bouwfirma Willemen.

Recent werd het onderzoeksdossier afgerond en adviseerde de procureur aan de raadkamer om de verdachten buiten vervolging te stellen. Als medewerker van Jean-Marie Dedecker ben ik een van de weinigen die het 3000 pagina’s tellende onderzoeksdossier goed kent. Recent gaf Dedecker beperkte inzage in het dossier aan journalisten Tom Cochez (Apache) en Lorenzo Terrière (HLN). Die schreven de volgende artikels: ‘Smeerden enveloppen met geld de bouw van het casino in Middelkerke?’ en ‘Ophef in Middelkerke: belandt het corruptieonderzoek over de oude casinoplannen binnenkort in de doofpot?’

Geheime ontmoetingen en voorkennis

In de meerjarenplanning 2013-2019 werd 10 miljoen euro voorzien voor de bouw of renovatie van een nieuw casino te Middelkerke. Een haalbaarheidsstudie wees uit dat een renovatie niet haalbaar was en er beter meteen werd overgegaan tot afbraak en nieuwbouw. Gelet op het feit dat de gokvergunning van het bestaande casino ten einde liep op 31 december 2016 en om de continuïteit van de gokvergunning te garanderen, was het wenselijk dat er tijdens de bouw van het nieuwe casino, een tijdelijk casino van de uitbater van het nieuwe project kwam.

Eind juni 2014 vindt er een geheime vergadering plaats in klasse-restaurant de Weinebrugge in Brugge. Wijlen burgemeester Janna Opstaele, gemeentesecretaris Pierre Ryckewaert en wijlen Willy Michiels (Napoleon Games) schuiven aan. Tijdens een copieuze maaltijd met dure wijnen, betaald door Michiels, wordt het casinodossier besproken. Geen van de ondervraagden ontkent dat feit. Er wordt met geen andere gokconcerns of projectontwikkelaars voorafgaand aan het uitschrijven van de overheidsopdracht vergaderd of gegeten om het casinodossier te bespreken.

In het najaar van 2014 schrapt het schepencollege ‘Garage Omnia’ (gebouw schuin tegenover casino) van het leegstandsregister. Kort daarna krijgt Napoleon Games een gokvergunning voor het gebouw, waarna nv Fico, toen nog dochterbedrijf en patrimoniumbeheerder van Napoleon Games, het gebouw koopt. Nog voor de overheidsopdracht uitgeschreven wordt, heeft Napoleon Games een tijdelijk casino op een topligging in Middelkerke. Voorkennis en coulance voor Napoleon Games.

De administratie trekt de kaart Napoleon Games/Willemen

Op 16 december 2014 beslist het College van Burgemeester en schepenen om een Europese overheidsopdracht (onderhandelingsprocedure met bekendmaking) uit te schrijven genaamd ‘Project Casino Middelkerke’. In april 2015 dienen zich drie kandidaten aan: gokbedrijf nv Golden Palace samen met projectontwikkelaar bvba Versluys, gokbedrijf nv Napoleon Games en projectontwikkelaar nv Willemen en gokbedrijf bv Entergaming samen met projectontwikkelaar nv Promotions Consulting. De laatste trekt zich enige tijd later terug.

Op 3 september 2015, een kleine vier weken voor de indiening van de eerste offerte, e-mailt Denis Colart, toenmalig commercieel directeur voor Willemen, naar zijn collega’s: ‘Net de stadssecretaris(sic) aan de lijn gehad en wil ons zeker helpen om de “betere partij” te zijn. Daarom per mail gaat hij niets meer antwoorden, maar gaat zijn assistente laten bellen om een meeting te beleggen samen met de burgemeester voor een “toffe” babbel met eventueel lunch.’

De gemeentesecretaris bevestigt telefonisch aan Willemen dat zij het project zullen krijgen en dat dat eventueel zal beklonken worden tijdens een toffe maaltijd met de burgemeester. Hij maant aan om daarover niet te e-mailen met hem – scripta manent — want uiteraard is dat illegale, onrechtmatige bevoordeling en ruikt dat naar corruptie.

Op 3 november 2015 en op 22 april 2016 onderhandelt de gemeente eenzijdig met Napoleon Games/Willemen over de invulling van het bouw- en uitbatingscontract. De andere kandidaat Versluys/Golden Palace mag nooit inhoudelijk onderhandelen over het contract.

Lunchafspraken en enveloppes

Op 9 december 2015 staat in de agenda van de burgemeester een lunchafspraak met Willemen. De chauffeur van Johan Willemen (CEO) bevestigt aan de speurders dat zijn baas regelmatig ging eten met burgemeester Janna Opstaele op de zeedijk in Oostende. Vaak schoof ook commercieel directeur Dennis Colart mee aan tafel. Dergelijke maaltijden zijn verboden tijdens een lopende gunningsprocedure. Alleen technische vergaderingen, met een vooraf in de gunningscriteria bepaald beperkt aantal personen, zijn toegelaten.

De chauffeur van Willemen verklaart dat hij opdracht had gekregen van zijn baas om eind december een eerste enveloppe van 12.500 euro te overhandigen aan burgemeester Janna Opstaele. Hij deed dat door de enveloppe tussen de krant De Tijd te stoppen en op het Epernayplein in Middelkerke, sluiks en onopvallend, de krant te overhandigen aan de burgemeester.

Tussen januari en eind juni 2016 wordt de Best And Final Offer (BAFO) driemaal onbegrijpelijk uitgesteld. In die periode en telkens rond het tijdstip van de verlengingen, verklaart de chauffeur van Willemen dat hij nog tweemaal een enveloppe van 12.500 euro aan Janna Opstaele en eenmaal een enveloppe van 10.000 euro aan Liliaene Dewulf gaf. Bij een van de enveloppes moest de chauffeur langs de autostrade stoppen en stak de chauffeur van Napoleon Games een onbekend bedrag bij in de enveloppe. Ik hoef geen enkele lezer te overtuigen dat dit corruptie is. Pittig detail! Tijdens de huiszoeking in het kantoor van Tom Willemen (CEO) vinden de speurders een enveloppe met 9600 euro in.

Voorkeursbehandeling

Op 21 maart 2016, kort na het eerste uitstel van de BAFO, e-mailt Dennis Colart (Willemen) naar zijn collega’s en CEO’s Tom en Johan Willemen: ‘Vorige week jurylid (A-Res) gesproken in Cannes (MIPIM-beurs) en zaterdag met stadssecretaris (Pierre). Er zijn verschillende positieve punten aan ons project, doch moeten nog een inhaalmanoeuvre (sic) doen omdat niet iedereen van de juryleden even enthousiast is van ons project.’

Op 4 mei 2016, zeven dagen voor de indiening van de BAFO op 11 mei 2016, stuurt Dennis Colart (Willemen) een e-mail naar zijn bazen Tom en Johan Willemen: ‘Heb deze middag samengezeten met bestuur Middelkerke (wie hij bedoelt met bestuur is niet geweten) betreffende ons nieuw concept voor casino en hotel. Viel enorm in de smaak en volgens hen juridisch mogelijk conform de opmerkingen van de laatste presentatie… dat de jury zich kan inleven in het dossier.’

Vlak voor de BAFO, die kort daarna nog eens verlengd wordt, mag Willemen als enige zijn project al aan de jury voorstellen, die vervolgens tips voor verbetering geeft. Binnen het later winnende concept van Napoleon Games/Willemen maakt de hotelketen ‘C-hotels’ deel uit van het totaalconcept.

Belangenvermenging

Mede-eigenaars van de hotelketen zijn de neef van schepen Liliane Pylyser en de zakenpartner van schepen Michel Landuyt, een duidelijke belangenvermenging. Zij verklaarden aan de speurders dat ze van niets wisten. ‘Ich habe es nicht gewusst.’ Beide schepenen hadden nooit in de jury mogen zetelen en hadden na toevoeging van C-hotels geen enkele beslissing betreffende het ‘Project Casino’ mogen nemen in het schepencollege en/of de gemeenteraad.

Op 7 juli 2015, de dag vóór de voorstelling en verdediging van de BAFO’s aan de jury en vooraleer de jury oordeelt en punten toekent, e-mailt Eubelius, het kantoor dat het project juridisch begeleidt, het juryverslag incluis de al genomen beslissing en winnende puntentoekenning aan Napoleon Games/Willemen, naar de bevoegde schepen Liliane Pylyser. Nogmaals een bevestiging van de frauduleuze toekenning en bevoordeling van Napoleon Games/Willemen.

Het financieel slechtste voorstel van Napoleon Games/Willemen wint

Na schorsing door de Raad van State wegens procedurefouten start een tweede procedure voor de overheidsopdracht. Deze keer biedt Napoleon Games/Willemen voor de concessie van de speelzaal 185.000 euro per jaar. Dat is 125.000 euro minder dan de vorige procedure en 575.000 euro minder dan het hoogste bod van 750.000 euro per jaar.

Napoleon Games/Willemen betaalt jaarlijks 1 euro voor de opstal en de andere twee bieders betalen jaarlijks 100.000 euro. De chauffeur van Willemen verklaart aan de speurders dat hij Johan Willemen aan de telefoon tegen iemand van Napoleon Games hoorde zeggen: ‘we zullen de opstal jaarlijks (100.000 euro) aan de burgemeester betalen’.

Napoleon Games/Willemen won opnieuw de overheidsopdracht hoewel ze in totaal, berekend over 50 jaar, +/- 35 miljoen euro minder betalen aan de gemeente. De jaarlijkse 100.000 euro, die volgens verklaringen aan de burgemeester zou betaald worden, uiteraard niet meegerekend.

Een parfum van corruptie

In een telefoongesprek (blijkt uit de telefoontap) tussen schepen Liliane Dewulf en toenmalig politiecommissaris Joos Duchi blijkt dat Michel Landuyt, burgemeester tussen 2000 en 2012, in een bepaald bouwdossier 10.000 euro ontving en dat gelden ontvangen in bouwdossiers eerder gebruikelijk was in Middelkerke. Of de politiecommissaris, zoals zijn functie hem verplicht, deze feiten van corruptie ook meldde aan het gerecht, blijkt niet uit het onderzoeksdossier.

Het parket van Brugge ziet in al deze feiten en details uit het onderzoeksdossier onbegrijpelijk geen redenen tot vervolging voor belangenvermenging, corruptie of enig ander misdrijf. Bouwpromotoren, bouwbedrijven, politici en ambtenaren in de steden en gemeenten in de regio Brugge mogen aldus vrij ver gaan bij gesjoemel rond overheidsopdrachten. Als dit allemaal passeert en niet vervolgd wordt, wat dan wel?

Janna Opstaele

Procureur adviseert buitenvervolgingstelling van ogenschijnlijk bewezen corruptiezaak Casino Middelkerke