Zondagochtend 3 mei werden op het strand van Macuto, net ten noorden van de Venezolaanse hoofdstad Caracas, twee mensen opgepakt en acht gedood. Maandag 4 mei werden in een gelijkaardige confrontatie in Chuau nog eens 14 personen gearresteerd, waaronder twee Amerikanen (Luke Denman en Airan Berry). Maar wie waren al die mannen? Agenten van privebeveiligingsbedrijf Silvercorps? Al dan niet gestuurd door de Amerikaanse DEA? Huurlingen in opdracht van de VS en Colombia? Premiejagers die de 15 miljoen dollar willen opstrijken die wordt uitgeloofd voor de arrestatie van Maduro? De oppositie onder leiding van zelfverklaard interim-president Guaidó? Venezolaanse opstandelingen? All of the above? Of is het allemaal doorgestoken kaart? In scène gezet door het regime zelf om de aandacht af te leiden van de vele andere problemen in het land? ‘Operatie Gideon’ roept voorlopig vooral heel veel vragen op.

En het brein achter de verijdelde coup is?

In een persconferentie maandagavond wees Maduro in de eerste plaats naar de VS als intellectuele dader van de invallen op 3 en 4 mei. Hij verklaarde dat de Amerikaanse overheid de DEA (het anti-drugsagentschap) de opdracht had gegeven een inval in Venezuela voor te bereiden. De logistiek van de operatie zou de DEA hebben uitbesteed aan Silvercorp, een privébeveilingsbedrijf. Dat zou trainingskampen hebben in Colombia waar een coup en moordcomplot werden voorbereid, met medeweten ook van de Colombiaanse overheid.

Maduro zegt bewijzen te hebben overgemaakt aan de Verenigde Naties van de betrokkenheid van Colombia en de Verenigde Staten bij de verijdelde invasie. President Maduro beschuldigde in één adem ook de oppositie onder leiding van Juan Guaidó ervan de operatie te hebben opgezet. Volgens Maduro zouden de gearresteerde commando’s — en Jorden Goudreau, eigenaar van Silvercorp — dat bevestigen. Zowel Trump als de Colombiaanse overheid als Guaidó ontkennen echter elke inmenginging. Het Witte Huis kondigde gisteren, 6 mei, aan dat het een onderzoek start naar de betrokkenheid van ex-special forcesman Goudreau.

Verijdelde plannen en een voortijdig uitgeschakelde spil

Hij monkelde voorts nog dat hij al sinds maart weet had van een imminente aanslag, maar dat die tot nu telkens werd uitgesteld. Vrijdag brachten zijn inlichtingendiensten hem uiteindelijk op de hoogte van een terroristische inval die gepland was voor zondagochtend. En inderdaad was er verhoogde aanwezigheid van politie, leger en inlichtingendiensten rond Macuto het voorbije weekend.

De aanval zou volgens Maduro ook mee georkestreerd zijn door Clíver Alcalá. Dat is een Venezolaanse ex-generaal die in 1992 al een poging tot staatsgreep deed. In maart jongstleden gaf hij opnieuw te kennen een coup te willen plegen. Hij gaf zich echter aan bij de DEA voor de operatie van start ging. Het anti-drugsagentschap had eerder een prijs van 10 miljoen dollar uitgeloofd voor zijn arrestatie. Hij is intussen uitgeleverd aan de VS en wacht in New York op zijn proces. Alcalá was degene die Jorden Goudreau van Silvercorp aansprak om andere ex-militairen in ballingschap te trainen voor een militaire staatsgreep. Dat bevestigt Goudreau zelf in een interview op 3 mei.

Operatie Gideon

In een videoboodschap op YouTube van diezelfde 3de mei eisten de Amerikaan Jorden Goudreau en de Colombiaan Javier Nieto Quintero zondag inderdaad verantwoordelijkheid op voor wat ze zelf Operatie Gideon noemen. Goudreau is voormalig lid van een special forceseenheid van het Amerikaanse leger, de ‘groene baretten’ en eigenaar van beveiliginsbedrijf Silvercorp. Nieto Quintero is dan weer een ex-commandant van de Venezolaanse Nationale Garde, nu in ballingschap. Ze zeggen een grootschalige operatie te coördineren met steun van ex-militairen in ballingschap, Amerikaanse special forces en opstandelingen binnen Venezuela, en roepen politie en leger op zich bij hen aan te sluiten om het narcoregime van Maduro omver te werpen en Venezuela te bevrijden.

Nieto Quintero onderhoudt ook de Twitteraccount @Carive15, naar eigen zeggen de enige officiële bron van informatie door en over Operatie Gideon. Via de Twitteraccount en in verschillende interviews laten zowel Nieto Quintero als Jorden Goudreau weten dat Operatie Gideon op 3 en 4 mei weliswaar verliezen heeft geleden, en twee van hun naar verluidt 17 commando’s tegengehouden werden, maar dat de organisatie niet verslagen is en de strijd onverminderd voortgaat.

Grootheidswaanzin brengt oppositie in nauwe schoentjes

Goudreau beweert in een interview op 3 mei dat hij een contract voor 213 miljoen dollar afsloot met Juan Guaidó voor de bevrijding van Venezuela, maar dat Guaidó uiteindelijk nooit met het geld over de brug kwam. Desondanks zette Goudreau de operatie op eigen houtje voort. Hij verklaart het zelf door te zeggen dat de Venezolanen die hij trainde hun land wilden bevrijden en daarvoor wilden vechten. Dat het vrijheidsstrijders zijn. Dat hij hen begrijpt en wil hen steunen. Ondanks het feit dat er geen of nauwelijks financiering was, geen politieke steun, en ze maar een kleine groep vormden.

Hij vergelijkt zichzelf hier met Alexander de Grote in de strijd om Guagamela. Die was ook duidelijk in de minderheid, maar behaalde desondanks een klinkende overwinning. Misschien toch ietwat misplaatste grootheidswaanzin. Want — klein detail — noch Goudreau noch Nieto Quintero namen zelf deel aan de missie. En gezien het verloop van de operatie kunnen ze er ook niet van beschuldigd worden magistrale strategen te zijn.

Guaidó zelf ontkent alvast stellig iedere betrokkenheid. Hij spreekt tegen dat hij ooit een contract met Silvercorp heeft ondertekend, en probeert de gebeurtenissen van 3 en 4 mei te verklaren door te beweren dat alles in scène is gezet door het regime zelf om zo illegale afrekeningen met politieke tegenstanders te verklaren en de vervolging van de interim-regering te rechtvaardigen. Na het faliekant aflopen van de operatie viel er natuurlijk ook weinig anders te zeggen.

Invasie in Rambo-stijl

Joshua Goodman schreef vorige week voor AP al een uitstekende analyse van de coup-plannen en meteen ook een karakterschets van Jorden Goudreau. Daaruit blijkt dat de meesten van Goudreau’s oorspronkelijke contacten en medestanders uiteindelijk niet geloofden in de slaagkans van Operatie Gideon. Inclusief Guaidó, blijkbaar. Ze beschrijven Goudreau als roekeloos en onrealistisch. En inderdaad, de operatie had wel wat Rambo-gehalte: slechte planning, onvoldoende getrainde mannen, gebrek aan materiaal, interne tegenstrijdigheden en tegenstand. Maar toch het hol van de leeuw binnenvallen.

Wat moeten we nu dus denken van Operatie Gideon. Lovenswaardig? Of suïcidaal? Feit is dat ze die klinkende overwinning voorlopig alvast kunnen vergeten. Wat ze tot nu bereikt hebben met deze bizarre – want toch erg rommelige en amateuristische actie voor voormalige special forces met drie bronzen sterren – is dat de oppositie in een kwaad daglicht gesteld wordt (en Guaidó mogelijk gearresteerd wordt op beschuldiging van landverraad als zijn betrokkenheid bewezen wordt) en dat Maduro in zijn vuistje lacht.

Javier Nieto Quintero

Operatie Gideon, bizarre poging tot bevrijding van Venezuela