De burgeroorlog in Syrië mag dan niet meer de headlines halen, er zijn toch nog Belgische jihadisten actief in het land. Dat is een van de conclusies van een nieuwe analyse van Montasser Alde’emeh en Pieter Van Ostaeyen.

Afgelopen jaren zijn in totaal 422 Belgen vertrokken naar Syrië om daar te gaan vechten. 130 daarvan zijn teruggekeerd naar België, 166 zouden vermoord zijn, 70 zitten in de gevangenis, en (en dat baart zorgen) 125 zijn onder de radar verdwenen. De nog aanwezige jihadisten zijn vooral aanwezig in Idlib, een provincie in het noordwesten van Syrië waar de jihadgroep Hayat Tahrir as-Sham de plak zwaait. Naast Idlib is het Syrische regime er niet in geslaagd om het noordoosten van Syrië terug te winnen. Dat is grotendeels in handen van de Koerden, en Turkije heeft daar een zogenaamde veiligheidszone gecreëerd.

Sharia4Belgium

Een van de meest extreme islamitische organisaties in België was Sharia4Belgium, opgericht door Fouad Belkacem en gebaseerd op de werking van Islam4UK van Anjem Choudary. Sharia4Belgium deed eerst aan straatprediking, nog voor het Syrische conflict begon. Het is in het kader van de Arabische Lente sedert 2011 dat in Syrië een burgeroorlog uitbrak, grotendeels aangewakkerd door de bemoeienissen van vele landen waaronder Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en de Verenigde Staten onder het bewind van de voormalige president Barack Obama.

Na de ontmanteling van Sharia4Belgium trok een aantal ex-leden naar Syrië en Irak om daar te gaan vechten in naam van de islam. Andere Belgische strijders volgden, dankzij rekruteringswerk door de organisatie Resto du Tawhid onder leiding van bekeerling Jean-Louis Denis, en het zogenaamde Zerkani-netwerk, dat ook de meeste terroristen leverde voor de aanslagen in Parijs en Brussel in 2015 en 2016.

Moeilijk te traceren

In een eerste fase kwamen de meeste Belgische strijders terecht bij Majlis Shoera al-Mujahideen, een groep geleid door Aboe al-Athir al-Absi. Aanvankelijk was die organisatie een groep van dieven, die later evolueerde tot een militie geïnspireerd door Al Qaida. Op een bepaald moment sloot Majlis Shoera al-Mujahideen zich aan bij de Islamitische Staat (ISIS). Dit deed hij zodanig dat de Belgische strijders nu verdeeld waren over Jabhat al-Noesra en ISIS. (In 2016 veranderde Jabhat al-Noesra haar naam in Jabhat Fath as-Sham.)

Een niet gering aantal van de Belgische ISIS-strijders zit nu in de gevangeniskampen van de door de Koerden beheerste Syrische Democratische Strijdkrachten (SDS), na de strijd om Baghoez in 2019, die het einde inluidde van de Islamitische Staat. Maar zeker 25 Belgen zijn nog steeds actief in Idlib. En in tegenstelling tot de voormalige ISIS-strijders zijn zij niet actief op sociale media, en dus moeilijk te traceren.

Mogelijke bedreiging

‘Belgische en andere buitenlandse strijders gelinkt aan de recentste incarnatie van Al Qaida in Syrië, namelijk Tanzim Hoeras al-Din (HaD) kunnen beschouwd worden als een mogelijke bedreiging, en zouden dan ook de aandacht verdienen van veiligheidsdiensten wereldwijd’, aldus besluiten de twee auteurs.

Jean-Louis Denis

Nog altijd Belgische jihadisten actief in Syrië

Europese Syriëstrijders: terughalen of niet?