De kogel is door de kerk. De voormalige voorzitter van de Spaanse voetbalbond, Luis Rubiales wordt door het openbaar ministerie vervolgd nadat speelster Jennifer Hermoso gisteren dan toch officieel klacht indiende op basis van de omstreden wet ‘si es si‘. Om goed te begrijpen waarom er in Spanje zo’n heisa wordt gemaakt over de kus moet je de achtergrond te kennen van de achterop hinkende vrouwenrechten in Spanje.

Toen ik 16 jaar geleden in een bergdorpje in Andalusië aankwam leek het alsof ik recht de roman Baas Gansendonck van Hendrik Conscience binnenwandelde. Onze buren waren een boerenkoppel dat ons meteen uitnodigde om kennis te maken. Tegen het einde van de namiddag ontstond een discussie tussen boer en boerin.

Flamenco

Waar het precies over ging kon ik niet goed volgen, daarvoor was toen mijn kennis van het Spaans/Andalusisch toen ontoereikend. Wat ik nog wel weet is dat boer Antonio op een bepaald moment rood aanliep en met zijn vlakke hand zo hard op tafel sloeg dat de glazen op tafel en in de kast een flamenco dansten.

‘Aqui mando yo’, schreeuwde hij zij vrouw toe. ‘Hier ben ik de baas!’ Inmaculada koos wijselijk eieren voor haar geld en verdween snel naar de keuken, mompelend dat ze koffie ging zetten. ‘Bueno’ bromde Antonio, in de traditie van ‘het enige recht van een vrouw is het aanrecht’. Het voorval was voor mij de eerste, maar zeker niet de laatste kennismaking met de ondergeschikte rol van de vrouw in de Spaanse maatschappij, gedomineerd door opgewonden alfa-mannetjes.

Geweld

In volle Franco dictatuur hadden de Spaanse vrouwen wel andere katten te geselen dan het verbranden van hun beha. En er is inmiddels toch ook veel water gevloeid door de Rio Guadalhorce. Hoewel geweld tegenover vrouwen een zeer groot probleem blijft. In 2022 werden dagelijks 90 vrouwen het slachtoffer van geweld. De omstreden ‘si es si’ wet kwam er bijvoorbeeld naar aanleiding van een groepsverkrachting door een bende van 5 jongeren die zich ‘La Manada’ noemden, ‘de roedel’. Onder hen een voormalige agent van de Guardia Civil en een voormalige beroepsmilitair.

Ze werden in eerste aanleg veroordeeld tot milde straffen (2 jaar en 10 maanden) op basis van een onduidelijke wet en wat juridische spitsvondigheden van hun advocaten. Het slachtoffer was bewusteloos tijdens de verkrachting en kon zich dus niet verzetten of duidelijk ‘nee’ zeggen. Ze hadden haar Burundanga toegediend, een drug die willoos maakt en vooral in Zuid-Amerika populair is De daders hadden ook alles gefilmd en verspreid via WhatsApp.

Onzorgvuldige wet

Na de milde straffen voor de daders ontstond er een nationale volkswoede en besloot het hoog gerechtshof om de zaak opnieuw te behandelen. De daders kregen uiteindelijk 4,5 jaar cel. Daaruit vloeide vervolgens op initiatief van de minister van gelijkheid Irene Montero de ‘alleen ja is ja-wet’ voort.

Volgens die wet wordt er dus een misdrijf gepleegd door iedereen die'”een andere persoon aanspreekt met uitingen, gedragingen of voorstellen van seksuele aard die een objectief vernederende, vijandige of intimiderende situatie voor het slachtoffer creëren, zonder dat er sprake is van andere ernstigere misdrijven.’

Een erg onzorgvuldige wet die op veel kritiek stuitte. En zo slaat de slinger alweer door naar de andere kant, zoals dat wel vaker het geval is wanneer de politiek zich met de seksualiteit van de burgers wil bemoeien. Luis Rubiales zal zijn kus uiteindelijk dus nog duur kunnen betalen. Naast het verlies van zijn job, inclusief een jaarloon van 500. 000 euro hangt hem nu dus ook een gevangenisstraf boven het hoofd.

Overigens was de kus niet het enige wat velen hem kwalijk namen. Rubiales greep zichzelf na de gewonnen Mundial finale vanop de ereloge, naast koningin Laetitia en haar dochter Sofian ostentatief tussen de benen bij de balzak, wat dan bij de conservatieve pers weer tot meer afschuw leidde dan ‘de kus’. Het deed me allemaal onwillekeurig denken aan die oude hit van Lamp, Lazarus en Kris (De Bruyne) uit 1971.

De onverbiddelijke zoener

Want uit het duister duikt hij op

En wie het meemaakt schrikt zich rot

Hij doet het zacht en onverwacht

Hij doet het meestal wijl hij lacht

De onverbiddelijke zoener

De onverbiddelijke zoener