De Universiteit van Nottingham veroorzaakte verontwaardiging door een triggerwaarschuwing te plaatsen bij Geoffrey Chaucers The Canterbury Tales. Dat schrijft The Daily Mail. De universiteit doet dat omwille van ‘uitingen van het christelijk geloof’.

The Canterbury Tales, geschreven door Geoffrey Chaucer in de late veertiende eeuw, is een verzameling van verhalen verteld door een groep pelgrims die op weg is naar het heiligdom van Sint-Thomas Becket in Canterbury. Elk personage doet zijn verhaal. Die verhalen variëren van humoristische anekdotes tot moralistische lessen.

De Tales, een monument in de Engelse literatuur, bieden een levendig beeld van het middeleeuwse leven. Ze zijn geschreven in het Middelengels. Chaucer wordt omwille van dit werk wel eens gezien als de vader van de Engelse taal. Dat nu precies dit ook symbolisch belangrijke boek een waarschuwing krijgt omwille van ‘uitingen van het christelijk geloof’, roept bijzonder veel vragen op.

Begrip en betrokkenheid

Een van de critici is Andrea Williams van de actiegroep Christian Concern. ‘Het is belachelijk om dergelijke triggerwaarschuwingen uit te geven. Vanaf welk punt in de geschiedenis gaan we literaire teksten censureren, aangezien de meeste doordrenkt zijn van de christelijke wereldbeschouwing?’ vindt ze.

‘Triggerwaarschuwingen voor christelijke thema’s in de literatuur zijn neerbuigend voor het christelijk geloof en belemmeren de academische vooruitgang van onze studenten. Het censureren van uitingen van het christelijk geloof staat gelijk aan het uitwissen van ons literair erfgoed. Ware educatie bevordert begrip en betrokkenheid, niet vermijding. Onze universiteiten moeten studenten de vrijheid geven om hun eigen mening te vormen in plaats van beladen waarschuwingen over het christelijk geloof te plaatsen.’

Niet de potentiële studentenlezers van Chaucer zijn het probleem, maar de deugpronkende academici

Ook geschokt door de triggerwaarschuwing is Frank Furedi, emeritus hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Kent. ‘Studenten waarschuwen voor christelijke uitingen van geloof in Chaucer is vreemd. Aangezien alle personages in de verhalen ondergedompeld zijn in een christelijke ervaring, zullen er veel uitingen van geloof zijn. Niet de potentiële studentenlezers van Chaucer, maar de deugpronkende academici zijn het probleem’, klinkt het.

Kritiek uit alle hoeken

Historicus Jeremy Black, auteur van het boek English Culture, sluit zich daarbij aan: ‘Het is vreemd dat iemand die in Groot-Brittannië woont, het moeilijk zou vinden om werken uit ons literair erfgoed te lezen die uitingen van het christelijk geloof bevatten. Vermoedelijk is deze onzin een product van de noodzaak om cursussen te valideren volgens afvinkcriteria. Het is tegelijk triest, grappig, een pervertering van het intellectuele leven en een ondermijning van het onderwijs.’

We hebben goed onderwijs nodig, zodat deze moeilijke kwesties in context kunnen worden geplaatst

Michael Nazir-Ali, de voormalige Anglicaanse bisschop van Rochester, verklaart aan The Daily Mail dat ‘mensen op de universiteit zich moeten bezighouden met moeilijke onderwerpen en die moeten begrijpen voor hun eigen denken en leven. Je kunt mensen niet beschermen tegen moeilijke onderwerpen. Dat is het hele punt van naar de universiteit gaan. Ik denk niet dat studenten triggerwaarschuwingen nodig hebben. We hebben goed onderwijs nodig, zodat deze moeilijke kwesties in context kunnen worden geplaatst’.

John Sutherland, emeritus hoogleraar moderne Engelse literatuur aan het University College London, zegt ten slotte dat de waarschuwing niet waardig was voor een universiteit die onder meer de beruchte auteur D.H. Lawrence opleidde. ‘Er is een punt waarop schuchterheid censuur wordt. De Universiteit van Nottingham heeft dat punt overschreden. Ik had meer moed verwacht van de alma mater van de auteur van Lady Chatterley’s Lover.’

Een woordvoerder van de universiteit verdedigt dat de Universiteit van Nottingham staat voor diversiteit en dat haar studentenpopulatie bestaat uit mensen uit alle achtergronden, met of zonder geloof. ‘Deze inhoudswaarschuwing gaat er niet van uit dat al onze studenten uit een christelijke achtergrond komen. Zelfs die studenten die praktiserende christenen zijn, zullen verschillende aspecten van de laatmiddeleeuwse wereldbeschouwing, die ze onder andere tegenkomen bij Chaucer, bevreemdend vinden.’

Geen proefstuk

Dit bericht komt nadat The Mail On Sunday al in februari 2022 onthulde dat de leiding van de Universiteit van Leeds ‘inhoudswaarschuwingen’ plaatste op tientallen werken, waaronder Tarzan, Black Beauty en Robinson Crusoe. Edgar Rice Burroughs’ klassieker uit 1912, Tarzan of the Apes, kwam met een waarschuwing dat het verhaal van een weesjongen die door primaten wordt opgevoed ‘uitingen van racisme’ bevat.

Studenten werden ook gewaarschuwd dat Anna Sewells roman uit 1877, Black Beauty, ‘afbeeldingen van dierenmishandeling’ bevat. En Daniel Defoes Robinson Crusoe werd ook gemarkeerd omdat het ‘ras en slavernij bespreekt’ en ‘houdingen die typerend zijn voor die tijd’ bevat.

Eerdere voorbeelden van inhoudswaarschuwingen voor boeken zijn onder andere Charlotte Bröntes Jane Eyre, Charles Dickens’ Oliver Twist en Great Expectations, en – in een stap die als ‘buiten parodie’ werd beschreven – George Orwells 1984. In augustus 2022 meldde The Times dat universiteiten inhoudswaarschuwingen hadden toegepast op meer dan duizend boeken en dat sommige boeken van leeslijsten werden geschrapt in een poging om studenten te beschermen.

Jeremy Black

Universiteit van Nottingham onder vuur na waarschuwing voor ‘uitingen van christelijk geloof’