De meeste achtergebleven inwoners in de bezette gebieden van Oekraïne leveren dagelijks een zware strijd om het bestaan. Enkele zwarte schapen zien echter de kans schoon om flink profijt te trekken uit de oorlog en de bezetting.

Zeldzame foto van de Oekraïense crimineel Pasja Osetin (links) en Galina Danylchenko (rechts), afkomstig van een bewakingscamera.

Galina Danylchenko

De 58-jarige Galina Danylchenko was vanaf 2000 boekhouder bij de lagerfabriek van Melitopol en vanaf 2015 lid van de plaatselijke gemeenteraad. Op 1 maart 2022 werd het stadje, met zijn 150 000 inwoners, door Russische troepen bezet. Danylchenko werd benoemd tot directeur van de lagerfabriek. Deze benoeming had ze te danken aan haar vriendschap met Jevgeni Balitski, het door de Russen geïnstalleerde hoofd van bestuur van de bezette regio Zaporizja, waarvan Melitopol de grootste stad is.

Balitski, ondernemer en voormalig afgevaardigde van de Oekraïense Rada, woonde vanaf 2018 met zijn gezin op de Krim, maar keerde in het kielzog van het Russische leger terug naar zijn geboortestreek. Naast de fabrieksleiding achtte hij zijn protegé rijp voor het burgemeesterschap van Melitopol.

Een mooie job die Danylchenko de onbegrensde mogelijkheid geeft om zich te wijden aan dat waar ze kennelijk het beste in is: het zich met behulp van het Russische leger en plaatselijke criminele structuren schaamteloos verrijken ten koste van de bevolking.

Postkantoor beroofd

Op 5 april bestormden rond het middaguur tien gewapende soldaten van het Russische leger een postkantoor in het noorden van Melitopol. De gemaskerde militairen bedreigden werknemers, laadden zakken met geld in een auto en vertrokken. Als bij toeval was juist diezelfde morgen ongeveer 3 miljoen grivna (omgerekend 81.000 euro) afgeleverd op dit specifieke postkantoor voor het uitbetalen van pensioenen en salarissen.

Toeval of niet, maar volgens inwoners stonden Tsjetsjeense soldaten in dienst van het Russische leger de week erna voor het wisselkantoor in het nabijgelegen Akimovka ongeduldig te wachten om grote hoeveelheden grivna te wisselen, die ze feitelijk niet zouden kunnen bezitten.

De strijders van de Tsjetsjeense president Ramzan Kadyrov zouden zeer ongeduldig zijn geweest en akkoord zijn gegaan met een koers die veel lager was dan de officiële. Galina Danylchenko repte tijdens haar dagelijkse briefings met geen woord over de overval op klaarlichte dag van het postkantoor in de aan haar toevertrouwde stad.

Ivan Fjodorov, de eigenlijke burgemeester in ballingschap, is ervan overtuigd dat het geld is gestolen na een tip van Danylchenko zelf, hetgeen haar stilzwijgen zou verklaren. Door de overval moesten duizenden gepensioneerden zonder pensioen het einde van de maand zien te halen. Een zorg die de kersverse vrouwelijke burgemeester en fabrieksdirecteur hoogstwaarschijnlijk minder plaagde.

Afpersen van apotheken

Ondanks de hoogdravende woorden van hun leider, spelen de Tsjetsjenen nauwelijks een rol aan het front. Het lijkt er eerder op dat de baardige mannen zich hebben toegelegd op een minder gevaarlijk metier, dat veel winstgevender is: het genadeloos leegroven van het bezette gebied.

Tijdens de avondklok werd eind augustus de praktijk van de vrouwenarts Jevgeni Streljajev leeggeroofd. Ria-Melitopol, een lokale krant in ballingschap, schreef: ‘Tsjetsjeense strijders hebben alle ultrasone apparatuur uit de dokterspraktijk gestolen. Ook hielden de soldaten zich bezig met het afpersen van apotheken in het vakantieoord Kirillovka, nabij Melitopol’.

Volgens de krant is Katerina Umanets, de door regiohoofd Balitski geïnstalleerde burgemeester van Kirillovka, het brein achter de schermen. Zij zou het vuile werk laten doen door Pavel Kharebov, een Oekraïense crimineel bekend onder de bijnaam ‘Pasja Osetin’ (Pasja de Ossetiër). En hier komt de Tsjetsjeense connectie weer om die hoek kijken, want volgens de journalisten van Ria-Melitopol werkt Khaberov alias ‘Pasja Osetin’ voor Murat Saitov, de rechterhand van Ramzan Kadyrov.

De Tsjetsjenen persen ook apotheken in Melitopol af. De prijzen van medicijnen in de door Tsjetsjenen gecontroleerde apotheken zouden exorbitant hoog zijn. ‘Volgens de meest voorzichtige schattingen hebben de mannen van Kadyrov sinds het begin van de oorlog alleen aan de apothekenhandel omgerekend 1,35 miljoen euro verdiend in Melitopol en de omliggende regio’, aldus Ria-Melitopol.

De Oekraïense nacht is nabij

Dat niet alleen Tsjetsjenen angst kunnen verspreiden, bleek op 21 augustus tijdens de avonduren. De Oekraïense nieuwssite Focus.ua berichtte dat in een van de wijken van Melitopol partizanen zagen dat een Russische soldaat een meisje lastigviel. De Oekraïners aarzelden geen moment en sneden hem de keel door.

Ivan Fjodorov, burgemeester in ballingschap, toonde een video van het lichaam van de vermoorde Russische man die later door andere soldaten werd opgehaald. Een partizaan met de codenaam ‘Svarog’ (een Slavische godheid) zou de video hebben doorgestuurd aan de burgemeester in ballingschap.

‘Verkrachting is een van de ernstigste oorlogsmisdaden en een bestanddeel van de genocide. Onze strijdkrachten zullen iedereen vinden die deze vreselijke misdaden aan onze vrouwen en kinderen pleegt’, aldus Fjodorov. ‘Svarog’ gaf via berichtendienst Telegram eveneens zijn commentaar op het incident. Hij zei dat dit niet de eerste keer is dat iets dergelijks Russen in het bezette gebied overkomt, en dat er nog meer afrekeningen zullen volgen. ‘Een gewone zondagavond. Een Rus dook op de verkeerde plaats, op het verkeerde moment op. Dit is nog maar het begin… Onze taak is ervoor te zorgen dat de bezetter bang zal zijn voor elke Oekraïner. De Oekraïense nacht is nabij…’

Referendum van de baan?

Bij Galina Danylchenko lijkt de schrik er in ieder geval in te zitten. Al sinds enkele weken verschijnt de zelfbenoemde burgemeester van Melitopol volgens Ivan Fjodorov niet meer in het openbaar. ‘Ze verbergt zich, verschijnt niet in het openbaar omdat ze bang is voor haar leven. Ze komt alleen om wat propagandavideo’s op te nemen en te zeggen dat ze alles onder controle heeft. Maar ze ontmoet niemand’, aldus Fjodorov.

In juni zei Danylchenko nog dat dat in de stad voorbereidingen waren begonnen voor een referendum over de toetreding van de bezette regio tot de Russische Federatie. Sindsdien is er geen actuele informatie meer over de aanvankelijk met veel bombarie aangekondigde volksstemming.

Alleen Ramzan Kadyrov schrijft nog vlijtig op zijn Telegram-kanaal. Zo kondigde hij op 23 augustus de oprichting van een tweede speciale elite-eenheid voor de bescherming van olie- en gasinstallaties aan. De Tsjetsjeense leider vergat niet te vermelden dat ‘de eenheid bijna compleet is en er niet genoeg plaatsen zullen zijn voor alle gegadigden’.

‘Om in dienst te treden en zich in te zetten voor de bescherming van de openbare orde en de bewaking van de installaties van het olie- en gascomplex moeten de strijders een speciale selectieprocedure doorlopen’, aldus Kadyrov. Hij voegde er geheel in de trant van zijn gebruikelijk tegenstrijdige formuleringen aan toe dat alle mannen tussen 18 en 50 jaar zullen worden geaccepteerd. Kennelijk wordt de spoeling ook in de Tsjetsjeense republiek steeds dunner.

Jevgeni Streljajev

Oekraïense collaborateurs en Tsjetsjeense bandieten slaan hun slag in bezette gebieden