‘Ninety-seven percent of scientists agree: #climate change is real, man-made and dangerous.’

Barack Obama, 16 mei 2013.

Je hoort het vaak, de mening van klimatologen wereldwijd is onderzocht – met als resultaat dat 97% onder hen de klimaatconsensus ondersteunen. Bovendien is die 97% peer-reviewed, met andere woorden wetenschappelijk onderbouwd. Dus waarom nog discussiëren? Je kan echter zelf, zonder veel moeite, begrijpen waarom dit percentage toch zeer verkeerd is. De reden? De auteurs van het meest geciteerde peer-reviewede paper over een klimaatconsensus kunnen niet eens begrijpend lezen.

Maar wat kunnen we daaruit besluiten? Betekent dit dat de klimaatconsensus dan noodzakelijkerwijs verkeerd is? Neen, maar wel dat klimaatactivisten de klimaatconsensus blijkbaar naar believen kunnen misbruiken voor eigen doeleinden. Klimaatactivisten overdrijven steevast de humane component van de klimaatopwarming, om er een zo alarmistisch mogelijk verhaal van te maken. Ook veel wetenschappelijke verdedigers van de klimaatconsensus gaan daar eigenlijk niet mee akkoord.

De nietszeggende 97% klimaatconsensus

De hoofdauteur van het befaamde 97%-onderzoek is John Cook, een cognitief wetenschapper. Zijn bevinding: 97% van de onderzochte wetenschappelijke artikels ondersteunen de klimaatconsensus. Dat onderzoek werd internationaal op applaus ontvangen, waaronder ook door Barack Obama en David Cameron. Zie ook zijn eigen portfolio.

John Cook is verder, samen met medeauteurs van zijn onderzoek, de uitbater van skepticalscience.com – een website bedoeld om argumenten van klimaatsceptici te ontkrachten met rationele en wetenschappelijke argumenten. Een website ook met groot aanzien bij verdedigers van de klimaatconsensus.

Scepticisme is altijd goed

Welnu, op deze link naar skepticalscience vind je een artikel waarin ze hun eigen 97%-onderzoek verdedigen. En dat is interessant, want zo moet je dat moeilijke onderzoek zelf niet lezen en kan je je er toch een goed beeld van vormen. Dat wordt pas extra interessant als ze een ‘ontkenner’ van de klimaatconsensus citeren. In dit geval Bjørn Lomborg, een bekend Zweeds statisticus die zich in verschillende milieu- en andere wereldkwesties heeft gespecialiseerd:

‘Virtually everyone I know in the debate would automatically be included in the 97% (including me, but also many, much more skeptical).’ (Mijn nadruk op would)

‘Zo goed als iedereen die ik ken in dit debat zou automatisch onder de 97% vallen (inclusief mezelf, maar ook velen die heel wat sceptischer zijn).’

Anders gezegd: tussen die 97% klimaatwetenschappers kunnen best heel wat klimaatskeptici zitten, aldus Lomborg, want moest hijzelf een klimatoloog zijn, hij zou er ook tussen vallen. Veel klimaatsceptici geloven namelijk dat de klimaatopwarming gedeeltelijk door de mens komt, zij geloven niet dat deze klimaatopwarming tot grote rampen zou leiden. De 97% consensus gaat enkel over opwarming, niet over de grote rampen. Interessant nu is het enige tegenargument dat skepticalscience hierop ten gronde geeft:

‘In reality Lomborg is included neither in the 97+% nor the less than 3% because as far as we can tell, he has not published any peer-reviewed climate research, and thus none of his writings were captured in our literature search. The 97% is a consensus of climate science experts, and that, Lomborg is not.’

‘In werkelijkheid behoort Lomborg zowel niet tot de 97+% of de minder dan 3%, want voor zover wij kunnen zien heeft hij geen enkel peer-reviewed klimaatonderzoek gepubliceerd, en kon dus geen enkele van zijn teksten aan bod komen in ons literatuuronderzoek. De 97% is een consensus van experts in klimaatwetenschappen, en dat is Lomborg niet.’

Zwijgt, gij onverlaat!

De studie ging over klimaatwetenschappers. De mening van Lomborg – geen klimatoloog – is van geen tel, aldus skepticalscience. Lomborg gebruikte echter de voorwaardelijke wijze in zijn claim – would. Maar dat lijkt hen volkomen te ontgaan. De kern van Lomborgs kritiek blijft onbeantwoord. Is die 97% nu een bewijs dat daar geen klimaatcritici tussen zitten, of niet? Daarover zwijgen ze volkomen. Zitten er tussen die 97% klimaatwetenschappers die er ongeveer hetzelfde over denken als Lomborg? Geen fundamenteel antwoord.

Wel wijzen ze erop dat Lomborg geen klimatoloog is – volkomen naast de kwestie. Daar zie je alweer het veelgebruikte argument dat enkel maar tegen klimaatsceptici wordt gebruikt: je moet klimatoloog zijn of je moet zwijgen. Een argument dat ik hen nog nooit heb zien gebruiken tegenover klimaatactivisten allerhande, hoe dwaas hun beweringen ook en hoe pover hun wetenschappelijke opleiding ook.

Als de medewerkers aan het 97%-onderzoek zo’n eenvoudige zin van Bjorn Lomborg niet kunnen begrijpen, hoe kunnen ze dan scherp onderscheid maken tussen wetenschappelijke artikels voor of tegen de klimaatconsensus? Wetenschappelijke artikels vermelden zelden de positie van de auteurs letterlijk, want daar dient zo’n artikel uiteraard niet voor. Wat dit dan betekent over de wetenschappelijke waarde van de 97%-claim laat ik aan de lezer. Geïnteresseerden lezen hier de kritiek van Marcel Crok over deze paper, hier die van Richard Tol (een ex-hoofdauteur van het IPCC) en hier een artikel over dit onderwerp vorig jaar van Jan Jacobs.

Pseudowetenschappelijke klimaatactivisten

Je kan gerust blijven claimen dat er toch nog voldoende wetenschappelijk verantwoorde publicaties zijn binnen de klimaatconsensus. Je kan echter moeilijk nog zeggen dat de hier vermelde pseudowetenschappelijke publicatie een fraai beeld geeft van die klimaatconsensus. Bijna de enige kritiek vind je bij klimaatsceptici. Die kan je dan ook niet meer neerzetten als de grootste vervuilers in het klimaatdebat.

Recht tegenover de klimaatsceptici staan overigens niet de consensus-volgende wetenschappers, maar de klimaatactivisten. Die laatsten malen absoluut niet om de waarheid. Ze zijn wel al tot in de wetenschappelijke tijdschriften doorgedrongen, zo blijkt. Dat werpt een ander licht op de klimaatsceptici-wetenschappers die klagen dat hun onderzoek niet gepubliceerd geraakt. Ook in andere wetenschappelijke domeinen klinkt er overigens grote kritiek op wetenschappelijke tijdschriften, die vaak niet in staat zijn pseudowetenschappelijke publicaties uit te sluiten. Waarom zou die ondertussen algemeen aanvaarde kritiek niet gelden in de klimatologie?

Vandaar dat redelijke verdedigers van de klimaatconsensus zich vooral zouden moeten distantiëren van deze klimaatactivisten die elk redelijk debat in de kiem willen smoren. De redelijke klimaatsceptici daarentegen – en die zijn er zeker – zouden ze moeten accepteren als volwaardige discussiepartner.

John Cook

97% consensus over klimaat is nietszeggend