Na zijn speech op de nieuwjaarsreceptie van zijn partij, antwoordde CD&V-voorzitter Joachim Coens op de vragen van VRT-journalist Johny Vansevenant. Het interview duurde geen vijf minuten. In die korte tijd sprak Coens 20 keer de woorden ‘de mensen’ uit. Dat is dus vier keer per minuut. Om de vijftien seconden had Joachim Coens het over ‘de mensen’.

Tindemans

In 2002 vertelde Wilfried Maertens dat hij eind de jaren zeventig met andere CVP-kopstukken maandenlang gezocht hadden naar een slogan die de ideeën van de partij vertolkte. Het resultaat van hun brainstormen werd op een congres in december 1977 voorgesteld: ‘Omdat mensen belangrijk zijn’ Het werd het handelsmerk van Leo Tindemans, die een paar maanden later bij de Europese verkiezingen een astronomische aantal voorkeursstemmen binnenhaalde. De CVP-slogan werd in geen tijd spreekwoordelijk. Daar zorgde ook Raymond Van Het Groenewoud voor die hem verwerkte in het refrein van zijn legendarische hit Vlaanderen boven.

Is het omdat hij heimwee heeft naar de vervlogen tijden van de almachtige CVP, dat Joachim Coens als een voorgeprogrammeerde propagandamachine in de voetsporen van grote roerganger Tindemans hoopt te treden door woorden van zijn succesformule als een magische mantra af te ratelen?

Coens had het ook om over de dwingende noodzaak van nabijheid, van ‘dicht bij de mensen’ te staan. In 1977 had CVP haar nieuwe mensen-slogan met bijna identieke bewoordingen voorgesteld. Ik zag Leo Tindemans in die periode voor meer dan 2000 militanten een toespraak houden, met zoveel vuur dat de hele zaal hem een minutenlange staande ovatie gaf.

Charisma

Joachim Coens gebruikt de woordenschat van Tindemans, maar heeft zijn charisma niet. Wel heeft hij waarschijnlijk een mediatraining gekregen, want hij spreekt in goed afgeronde, korte zinnetjes, waarin hij telkens weer ‘de mensen’ probeert binnen te smokkelen. Alsof iemand in Vlaanderen overtuigd zal worden door een politicus die zegt dat hij mensen belangrijk vindt terwijl hij behoort tot een partij die vooral alles wil houden zoals het altijd geweest was.

Inhoudsloze woorden en slogans zijn meestal een manier om een gebrek aan vernieuwende visie te verbergen. Coens voorganger, Wouter Beke, leed aan dezelfde kwaal. Beke verkondigde een ‘revolutie van de redelijkheid’ die totaal ongemerkt voorbijging en de Vlaamse mensen volledig onverschillig liet. Waarop hij zichzelf tot minister promoveerde.

Ruitjesmantel

Zijn opvallende ruitjesmantel niet te na gesproken, liet de nieuwe CD&V-voorzitter zich niet bepaald opmerken door zucht naar vernieuwing. Zijn eerste belangrijk politieke uitspraak ging over de dreigende sluiting van materniteiten. Zo schakelde Coens zijn partij meteen terug in de katholieke zuil. Terug naar het vertrouwde verleden, zoals toen hij het tijdens zijn nieuwjaarsspeech had over het ‘ethische verhaal’. Ook dat leek een echo naar de CVP van weleer voor wie de katholieke ethiek de enig zaligmakende was.

Misschien zijn het wel de jonge CVP-ers die Tindemans destijds verafgoodden die er nu voor gezorgd hebben dat Coens aan het hoofd van de partij werd gepiloteerd. Vanuit een nostalgie naar dat glorieuze verleden van Tindemans, dat Joachim Coens perfect vertolkt als kloon van zijn vader Daniël, een andere coryfee uit betere tijden. Coens haalde het dank zij de 65-plussers onder de CD&V-ers. De oudere leden verkozen herhaling boven vernieuwing, die er met de jonge Sammy Mahdi ongetwijfeld was gekomen. Die werd massaal gesteund door de jonge leden.

De CD&V hoopt op een renaissance met een voorzitter die vooral gesteund wordt door gepensioneerde leden. Niet bepaald een wissel op de toekomst. Het is vooral een bange, gevaarlijke keuze in tijden dat ‘de mensen’ lak hebben aan vertrouwde bakens.

Johnny Vansevenant

Omdat mensen belangrijk zijn