Mijn moeder hield van films. Ze kende alle filmsterren die op het witte doek – en later op tv – passeerden bij naam en voornaam, al werd de uitspraak soms wel eens door haar Lierse gehaktmolen gedraaid. John Wayne werd dan Zjon Wijn, al sprak ze – na jaren in Duitsland te hebben gewoond, mijn vader was beroepsmilitair, de naam van Johnny Weismuller – de enige echte Tarzan en Amerikaans Olympisch zwem- en waterpolokampioen – accentloos uit op z’n Duits.

Ik werd geboren in de zomer van 1964 tijdens een hittegolf, in het ziekenhuis van Lommel dat het dichtste bij de kazerne van Leopoldsburg lag. Een heerlijke tijd volgens mijn moeder want het ziekenhuis lag blijkbaar in de lommer van een dennenbos. Dat moet haar verdriet hebben getemperd over het feit dat ze na vijf jongens op rij alweer geen meisje had gebaard. Haar eerste boreling, Danielle, was een meisje dat enkele maanden na de geboorte stierf aan meningitis. Drama’s zijn niet alleen voor films gereserveerd.

Il Gattopardo

Toen ik later vroeg waarom ik Alain heette, want dat was toch redelijk ongewoon tussen al die Jannen, Patricken en Peters in mijn klas, zei ze eenvoudigweg dat dat kwam omdat ze Alain Delon zo graag zag acteren. Het moet zijn rol in Il Gattopardo zijn geweest, een film van Visconti naar de klassieke roman van Giuseppe Tomasi di Lampedusa over de verwarring en de sociale schok die de risorgimiento (de eenmaking van Italië en de daarbijbehorende afschaffing van het feodalisme) teweegbracht bij de Siciliaanse adel, met naast Alain Delon ook Burt Lancaster en Claudia Cardinale in de hoofdrollen.

De film kwam in de cinema’s in de winter van 1963. Dus ik veronderstel dat Alain Delon nog in mijn moeders hoofd woonde in de zomer van ’64 en daar ben ik uiteindelijk wel blij om. Mijn vader was namelijk eerder een liefhebber van het Franse komische genre: als de keuze aan hem was geweest was mijn voornaam nu misschien Fernandel of Bourvil geweest.

Gauche Caviar

Ik moest hier allemaal aan denken toen ik de dood vernam van Alain Delon. En omdat tegenwoordig jammer genoeg echt álles politiek is gingen de krantenstukjes niet alleen over het charisma en de acteerkunst van Delon, maar ook en vooral over het feit dat hij politiek niet genoeg linksdraaiend was geweest, een doodzonde in het Frankrijk en het Europa van nu, waar in het culturele en media milieu ‘La Gauche Caviare’ heerst en waar dus een ‘parler vrai’ niet geduld wordt.

Om een voorbeeld te geven: het artikel over Delons overlijden in Le Monde begon als volgt: ‘Alain Delon overleed op 18 augustus 2024 op 88-jarige leeftijd. Gedurende zijn hele carrière speelde hij hetzelfde personage, wat hem aanvankelijk succes opleverde, maar ook aan het begin van de jaren negentig veel spot.’ Lees: ‘Wij van de kranten hebben hem in de jaren negentig bespot omdat hij een Gaullist was en we gebruiken nu onze eigen schrijfsels van toen tegen hem zodat we nog een beetje op zijn graf kunnen dansen.’

Binnen de bubbel

Het is een sofistische truc die we wel vaker zien, waarbij het ene medium zich verantwoordt door een ander gelijkdenkend medium aan te halen als zijnde een geloofwaardig bron. Eén-tweetjes binnen de bubbel. Hetzelfde gebeurde en gebeurt nog altijd met Brigitte Bardot die ook al het lef had om de klatergouden wereld van de Franse cinema de rug toe te keren en het misbruik van het zichzelf toch zo deugdzaam vindende filmwereldje aan de kaak te stellen.

Het is een teken des tijds dat alle oude monumenten moeten en zullen worden gesloopt. De carrière van Alain Delon kon gelukkig tegen een stootje, want hij had zich na zijn acteersuccessen al snel omgeschoold tot een succesvol filmproducer zodat hij niet afhankelijk was van de kleingeestige culturele elite in Parijs die nog altijd nabauwden wat Jean-Paul Sartre en zijn collega’s linkse intellectuelen in de jaren zestig schreven en dachten. Zoals bijvoorbeeld over de Cambodjaanse communistische massamoordenaar Pol Pot die dankzij zijn studies in Parijs toch ook de slechtste niet kon zijn.

Drie maanden geleden overleed mijn moeder, ze was 92, en nu is Alain Delon ook al dood. De ooit zo emblematische Franse cinema met regisseurs als Truffaut, Goddard, Chabrol, Tati, Malle en Lelouche was al veel eerder ten grave gedragen. Ik ga nu even zoeken of ik online LaPiscine of Il Gattopardo met Delon kan bekijken, tenzij die ook al gecanceld zijn natuurlijk, want tegenwoordig weet je maar nooit of films waarin acteurs met ongewenste politieke ideeën meespelen nog wel online getolereerd worden.

Is getekend, Fernandel Grootaers

Johnny Weismuller

Mijmeringen bij de dood van mijn voornaamgenoot