1999 Niets nieuws onder de zon: de Europese Commissie komt gehavend uit een vertrouwensstemming in het Europees Parlement, gehouden omwille van het in opspraak komen van de commissarissen Édith Cresson en Manuel Marin. Men besluit een ‘Comité van Wijzen’ op te richten. Uiteindelijk wordt Cresson in 2006 schuldig bevonden aan favoritisme tijdens haar Europese ambtsperiode. Het Europese Hof van Justitie verklaarde dat ze aan haar verplichtingen als Europees commissaris had verzaakt, maar ze kreeg geen sanctie opgelegd.

1989 Gewezen premier Paul Vanden Boeynants (1919-2001) wordt uit zijn woning in Brussel ontvoerd en opgesloten in een villa in Le Touquet. Een maand later wordt hij vrijgelaten tegen een losgeld van 63 miljoen Belgische Franken. Eén van de vermoedelijke daders, Patrick Haemers, pleegt zelfmoord in zijn gevangeniscel, nog voor in 1993 zijn proces begon. Kort daarvoor waren drie medeverdachten (Philippe Lacroix, Kapllan Murat en Basri Bajrami) op spectaculaire wijze uit de gevangenis ontsnapt.

Paul Douliez (1905-1989)

1989 Overlijden in Stuttgart (Baden-Württemberg) van Paul Douliez (83), Vlaams componist, pianist, dirigent en auteur. Hij wordt geboren in Hasselt. Componeert muziek voor de Arbeidersolympiade van 1937 in Antwerpen, orkest- en koorwerken, piano- en kamermuziek. Daarnaast schrijft hij verscheidene biografieën van componisten, onder meer van Peter Benoit, en muziekwetenschappelijke werken. Van 1931 tot 1943 is hij pianist en dirigent, eerst bij het Nationaal Instituut voor Radio-omroep (NIR) en tijdens de bezetting bij Zender Brussel. In 1943 vertrekt hij als oorlogscorrespondent voor Het Vlaamse Land naar het Oostfront. Begin 1944 volgt hij bij Zender Brussel Wies Moens op. In 1945 wordt hij krijgsgevangen gemaakt en hij verblijft zeven jaar in de Sovjet-Unie. In 1946-1947 is hij er orkestleider in Kyzyl-Kyya (Kirgizië). Inmiddels had het Belgische gerecht hem bij verstek tot de doodstraf veroordeeld. Na zijn terugkeer wordt deze straf omgezet in twaalf jaar hechtenis. Eén jaar later komt hij vrij. Douliez wijkt uit naar Duitsland, waar hij carrière maakt bij de Wiener Philharmoniker en de Berlijnse Staatsopera.

1985 De Israëlische regering-Peres besluit tot terugtrekking uit Libanon in drie fases. De uitzondering is een 15 kilometer brede veiligheidszone, waarin duizend Israëlische militairen tezamen met het door Israël bewapende Zuid-Libanese Leger de grens bewaken. De operatie wordt eind mei voltooid.

1984 Overlijden in Rotterdam (Zuid-Holland) van de psychologe en psychotherapeute Marie Zeldenrust-Noordanus (55). Gevolgen van borstkanker. Ze was medeoprichtster en van 1962 tot 1969 voorzitster van de Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming (NVSH). Ook was ze voorvechtster van vrijgave van (bijna) alle pornografie. Marie was gehuwd en had twee kinderen.

1954 Marilyn Monroe, Amerikaans actrice, trouwt met Joe DiMaggio, Amerikaanse baseball-ster. Al na 9 maanden loopt Marilyn weg en is het huwelijk voorbij. Na Marilyns dood in 1962 laat DiMaggio elke dag verse rozen op haar graf leggen.

1952 Einde van de koffierantsoenering in Nederland. Koffie was het laatste artikel dat na de oorlog nog op de bon was. De regering schaft meteen ook de maximumprijs voor koffie af, waardoor de koffie duurder zou worden. In België was er rantsoenering tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918), en opnieuw tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, van 11 mei 1940 tot 31 december 1948.

Joke Bruijs (°1952)

1952 Geboorte in Rotterdam (Zuid-Holland) van Joke Bruijs, actrice, comédienne en zangeres. Ze werkte voor radio en tv. In de jaren 1960 zong ze bij de beatband The Spitfires, en bij het VARA-Dansorkest. Ze begon in de jaren 1990 met solo-theatershows en speelde in musicals. Op televisie was ze onder meer te zien in de series Vreemde praktijken, Drie recht, één averecht, La famiglia, Toen was geluk heel gewoon, Goede tijden, slechte tijden. Ze was van 1977 tot 1987 getrouwd met Gerard Cox.

1931 Geboorte in Parijs van Caterina Valente, Italiaans-Frans-Duitse zangeres, danseres en actrice. Haar moeder was een circusclown en haar vader een accordeonspeler. Talenwonder, zong in het Frans, Duits, Italiaans, Engels, Spaans, Portugees, Zweeds en Nederlands. Ze was samen met haar broer Silvio Francesco ook succesvol in theater, film en later op televisie. Bekende songs van haar zijn onder meer Gondoli gondola, Zeeman, Valentino, Pepe, Quando, quando, quando, Tipitipitipso, Malaguena, The breeze and I, Secret love, Out of nowhere. Na haar pensionering trok ze zich terug in haar villa in Zwitserland, aan het meer van Lugano. Daar vierde ze in 2021, omringd door haar kinderen, haar negentigste verjaardag. Haar levenslust is ze geenszins verloren.

Yukio Mishima (1925-1970)

1925 Geboorte in Tokio van de Japanse schrijver Kimitake Hiraoka, beter bekend onder zijn schrijversnaam Yukio Mishima. Deze conservatieve traditionalist schreef onder meer Bekentenissen van een gemaskerde, Het gouden paviljoen, De zee van de vruchtbaarheid. Hij pleegde harakiri in 1970 na een mislukte poging aan te zetten tot een militaire staatsgreep.

1914 Auto-industrieel Henry Ford introduceert de lopende band.

1875 Geboorte van Albert Schweitzer in Kaysersberg, een klein plaatsje in de Duitse Elzas dat tegenwoordig onderdeel uitmaakt van het Franse Haut-Rhin-departement. Hij was dominee, filosoof, theoloog, chirurg en musicus. Zoon van een predikant. Hij sticht in 1913 een ziekenhuis voor patiënten van lepra en slaapziekte in Lambarene, Frans Congo, nu Gabon.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt hij als Duitser op Frans grondgebied krijgsgevangen gemaakt en moet hij enige tijd stoppen met zijn werk. In 1917 wordt de arts samen met zijn vrouw als krijgsgevangene geïnterneerd in Frankrijk.

Schweitzer steunt na de Tweede Wereldoorlog acties tegen de wapenwedloop en waarschuwde voor een atoomoorlog. Hij was ook een bekende organist, gespecialiseerd in de muziek van Johann Sebastian Bach. Hij kreeg de Nobelprijs voor de Vrede 1952 voor zijn filosofisch werk in het teken van ‘eerbied voor al het leven’. Hij overleed in 1965 op negentigjarige leeftijd in Lambarene.

1814 Geboorte in Amsterdam van Johan Josephus Viotta, arts en musicus, vooral bekend vanwege een aantal door hem gecomponeerde volksliederen. Het bekendste daarvan is zeker Heb je van de Zilveren vloot wel gehoord, op tekst van Jan Pieter Heije. Viotta overlijdt in 1859, op zijn 45ste.

1814 Zweden en het koninkrijk Denemarken ondertekenen de Vrede van Kiel, waarbij de Denen Noorwegen afstaan aan Zweden. De Zweedse koning Karel XIII werd verkozen tot koning van Noorwegen, dat in personele unie met Zweden werd verbonden. Deze unie werd in 1905 vreedzaam ontbonden. Ze blijft een voorbeeld voor het vreedzaam uit elkaar gaan van twee landen. Een ander voorbeeld in Europa is Tsjecho-Slowakije, dat op 1 januari 1993 vreedzaam werd opgedeeld in Tsjechië en Slowakije.

1676 Overlijden in Venetië van de Italiaanse operacomponist, zanger en organist Francesco Cavalli (73), oorspronkelijk Pietro Francesco Caletti-Bruni. Bekende werken van hem: Le nozze di teti e di peleo, L’ormindo, l’Erismena, Calisto. Er zijn 27 opera’s van Cavalli bewaard gebleven.

vandaag

Koop nu Vandaag in de loop der jaren in de Doorbraak-boekhandel.

Joke Bruijs

14 januari. Net binnen: Paul Vanden Boeynants ontvoerd

6 maart. Historische dag: aspirine gepatenteerd